ذات انقلاب، شاعرانه بود/ ۳۰۰ میلیون تومان جایزه برای برگزیدگان

به گزارش خبرنگار مهر نشست خبری یازدهمین جشنواره بین المللی شعر و داستان انقلاب پیش از ظهر امروز یکشنبه ۹ دی ماه در سالن امیر حسین فردی حوزه هنری برگزار شد.

محمدرضا زنگنه مجری این نشست در ابتدا گفت: حوالی سال ۸۸ بود که جشنواره شعر انقلاب شکل گرفت. چند سال پیش از آن نیز جشنواره داستان انقلاب به واسطه مرحوم امیرحسین فردی شکل گرفته بود. این جشنواره تلفیقی از دو جشنواره شعر و داستان انقلاب است.

در ادامه، عباس محمدی مدیر مرکز آفرینش های ادبی حوزه هنری گفت: امسال به نوعی جشن انقلاب با این جشنواره گره خورده است و امروز فراخوان جشنواره را منتشر می کنیم. جشنواره شعر و داستان انقلاب چند سالی است که محدود به داخل نبوده و به شکل بین المللی برگزار می شود. ما روزی به این نقطه می رسیم که آثاری که به دستمان می رسد بیانگر جایگاه و ارزش های انقلاب اسلامی باشد. در حال حاضر به نظرم داریم به نقطه ای می رسیم که باید بحث جریان شناسی انقلاب را فعال کنیم. کمااینکه در شعر به این رهیافت رسیده ایم که در داستان هم باید به چنین وضعیتی برسیم.

وی افزود: نقطه عطف این جشنواره همزمانی اعلام فراخوان است با روزهای پیروزی انقلاب و جشن ۴۰ سالگی. از ویژگی‌های این جشنواره که شاید کمتر جشنواره ای آن را داشته باشد، این است که ۳۰ برگزیده و مبلغ نزدیک به ۳۰۰ میلیون تومان جایزه دارد. داوران از چهره های شاخص هستند و برگزیدگان هم پرچمدار ادبیات و نماد استقلال طلبی و آزادی خواهند بود. بخش ویژه امسال، بخش بین الملل است که با موضوع عدالت و آزادی در دو محور جنبش ضد سرمایه داری و مقاومت مردم یمن برگزار می شود. طی سالهای گذشته شرکت کنندگانی از کشورهای کویت، لبنان، افغانستان و غیره داشته ایم.

در بخش بعدی این نشست، ساسان ناطق دبیر بخش داستان جشنواره شعر انقلاب گفت: نگهداری دستاوردهای بزرگ اجتماعی با وجود فراموشکاری بشر و منفعت طلبی احزاب مختلف کشور، کاریست سخت. در چنین وضعیتی به جای افسوس خوردن بهترین کار، دوراندیشی است که این اتفاق به مدد تلاش مرحوم فردی و حوزه هنری رخ داد. جشنواره شعر و داستان انقلاب شاید تخصصی ترین جشنواره ادبی مربوط به انقلاب اسلامی باشد.

وی افزود: انقلاب خیلی به ارزش‌های انسانی کمک کرده است. پس مهم است که چه اتفاقی برای انسان برآمده از آن می افتد. شخصیت های داستانی این ادبیات نمی توانند منفعل باشند. قطعاً همه بر این باوریم که در حوزه ادبیات انقلاب نویسندگان ما باید صاحب موضع باشند. شخصیت داستانشان قابل قبول باشد و همچنین به فضاهای زیادی که هنوز درباره شان گفته نشده، توجه کنند و آنها را سوژه اثر خود قرار دهند.

دبیر بخش داستان جشنواره شعر و داستان انقلاب گفت: امیدوارم نویسندگان ما از مباحث دم دستی گذر کرده و به موضوعات پیچیده تر ورود کنند. عمر و ماندگاری تاریخ به اندازه عمر آدمی است و ما می خواهیم با پوشاندن لباس ادبیات این بخش از تاریخمان را ماندگار کنیم تا برایمان بماند.

ناطق در بخش دیگری از سخنانش گفت: موضوعات بخش داستان در این جشنواره طوری انتخاب شده اند که می توانند ابعاد مختلف، پیچیده و پیدا و پنهان انقلاب را نشان دهند. قطعاً دفاع مقدس ادامه انقلاب و انقلاب هم خود ادامه واقعه عاشورا است. نویسندگان می‌توانند از کودتای نوژه تا کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲، تبعید امام و غیره را دستمایه داستانشان قرار دهند. هر نویسنده اقلیمی هم می تواند از جغرافیای مخصوص خود برای ما بنویسد. نقش رهبری در انقلاب و گسترش انقلاب در کشورهای منطقه، وحدت و قدرتی که به دیگر کشورها منتقل شده هم می تواند دستمایه داستان نویسی ما باشد.

وی گفت: بخش داستان جشنواره در دو حوزه کودک و نوجوان و بزرگسال خلاصه می شود که هر کدام در دو چارچوب داستان کوتاه و رمان تعریف می شود. باور بر این است که همانطور که انقلاب جوان است، نویسنده‌های ما نیز جوان هستند.

در بخش دیگری از این نشست محمد مهدی سیار دبیر بخش شعر جشنواره گفت: شعر زمانی رسانه اول ایرانی‌ها بود. بعد از ورود رسانه‌های مدرن، رقابت بین شعر و این رسانه ها شکل گرفت و بعداً به تقابلی منجر شد که برخی از اشعار به عنوان شعر رسانه ای معرفی شدند. این تقابل فراز و نشیب های زیادی داشته و از برهه ای به بعد تبدیل به تعامل شده است. این تعامل همچنان ادامه دارد و شعر، امروز به رسانه نیازمند است، همانطور که رسانه نیز به شعر نیازمند است. جا دارد از مرحوم ابوالفضل زرویی هم یاد کنیم که یکی از شاعران رسانه‌ای بود.

وی افزود: اگر شعر را طبق تعریفی، گذر کردن از ظاهر حوادث عالم و رسیدن به باطنش بدانیم و دستگیری مخاطب از این سلوک یعنی نوعی عبور از ظاهر به باطن عالم باشد، می توان گفت انقلاب ما هم انقلابی شاعرانه بود که برای عبور دادن بشر از ظاهر به باطن شکل گرفت و هیچ زبانی مثل زبان شعر نمی تواند این انقلاب را توصیف کند و به همین دلیل شاعرانی که پس از انقلاب مطرح شدند، حرف دل مردم و جامعه را بیان کردند. ظاهر انقلاب ما روحی شاعرانه داشت و شعر هم ذاتاً اینگونه است. یعنی ذاتش انقلابی است.

این شاعر ادامه داد: شعر انقلاب هرگز تافته جدابافته‌ای از کلیت شعر فارسی نبوده است. همانطور که انقلاب، ادامه حرکت تاریخی مردم ایران است؛ شعر انقلاب هم ادامه حقیقی تاریخ ادبیات ایران است و ما صدای مجزایی از فردوسی، نظامی، حافظ، بیدل، صائب، نیما، فروغ و اخوان را در شعر انقلاب نمی شنویم اما حرف های تازه ای هم علاوه بر حرف این شاعران در شعر انقلاب وجود دارد که پژوهشگران باید بیشتر درباره آورده های شعر انقلاب برای ما بگویند و حالا که به عدد ۴۰ رسیده ایم، حِکمی‌تر و علمی‌تر به آن نگاه می کنیم.

سیار گفت: شعر انقلاب هرگز محدود به موضوع خاصی نبوده است. انقلاب و انقلابی‌گری یک نگاه است که ممکن است برای چالش‌های زندگی بشر پیشنهاداتی داشته باشد. به همین دلیل شعر انقلاب روی موضوع خاصی محدود نمی‌شود و هر زمان تازه و نو می‌شود به همین دلیل است که شعر انقلاب سال ۹۷ با شعر سال ۹۶ متفاوت است.

وی گفت: ما در جشنواره شعر انقلاب بیش از آنکه به موضوع و رخداد نگاه کنیم، تلاش داریم در داوری ها به موضع و جان شعر نگاه کنیم. راه را هم بر هیچ اثری نبسته‌ایم. یعنی اشعار عاشقانه، اجتماعی و غیره که جان شعر انقلاب را داشته باشند، در چرخه داوری ها بررسی می شوند. این جشنواره از نظر جوایز، سبک خوبی دارد و به نظرم در دوره زمانه ای که برای دانستن نام تیم‌های فینالیست جام ملت‌های اروپا در سالهای پیش ده ها میلیون تومان جایزه داده می‌شود، نباید خیلی تعجب برانگیز باشد که به نفر اول جایزه شعر انقلاب ۱۰ میلیون تومان جایزه داده شود. امیدوارم قدر شعر انقلاب بیشتر دانسته شده و حقش ادا شود.