«یزله خوانی چیست»؟/فلسفه رقص شمشیر و قهوه تلخ+ فیلم

به گزارش خبرنگار میراث فرهنگی و گردشگری خبرگزاری فارس، عرب‌های اهوازی در دل خود رسم و رسومات کهنی دارند که ریشه تاریخی برخی از آن‌ها به هزاران سال قبل و به عصر ایران باستان باز می‌گردد. 

«یَزله» یا «هوسه»

یکی از این مراسم، آئین موسیقایی مرسوم به «یزله» یا «هوسه» است،‌ یزله نوعی مراسم آیینی و موسیقی محلی در بندر بوشهر است  که از دیر باز تا امروز رواج داشته و استاد عبدالحسین احمدی پژوهشگر فرهنگ عامه در بوشهر، در جلد اول کتاب «سنگستان» در تعریف «یزله» آن را مراسم رقص و پایکوبی گروهی که بیشتر هنگام جشن و عروسی برپا می‌شود، معنا کرده است.

در بوشهر، این مراسم در شادی‌ها و عروسی ها و یا عزاداری ( خصوصاً در ماه محرم ) اجرا می‌شود. 

نحوه انجام آن بدین صورت است که  افراد با گرفتن کمر فرد جلو ( مانند قطار بازی بچه‌ها )، تشکیل یک قطار انسانی داده و با ضرب آهنگ شعر یزله، به نرمی قدم برداشته و به جلو می روند.
در مراسم عزاداری، گروه پس از طی مسافتی ایستاده و دایره وار و خمیده به سمت مرکز، با ریتم یزله شروع به سینه زنی می‌کنند که اشعار و نوحه‌هایی که در این مراسم می‌خوانند بستگی به زمان آن مراسم دارد.

گروه هنری میسان یکی از گروه‌های هنری است که به نمایندگی از مردم عرب خوزستان در جشنواره‌های مختلف فرهنگی و هنری در سراسر کشور به نمایش آداب و رسوم محلی خود از قبیل نصب سیاه چادر (مُضیف)، پذیرایی با چای و قهوه عربی، اجرای موسیقی سنتی و رقص آئینی، پخت غذاهای محلی و بازی‌های بومی و محلی می‌پردازند.

از شمشیر به عنوان نماد قدرت استفاده می‌کنیم

باسم حمادی، سرپرست گروه هنری میسان در گفت‌وگو با خبرنگار میراث فرهنگی فارس در خصوص «یزله» و  فلسفه شمشیر در میان اعراب، گفت: ما از شمشیر به عنوان نماد قدرت استفاده می‌کنیم و در مراسم آیینی‌، رقص محلی و استقبال از میهمان که به آن «یزله» یا«هَوسه» می‌گوییم از شمشیر استفاده می‌کنیم تا اعلام کنیم که شمشیر علاوه بر اینکه نماد قدرت است نماد شادی‌های ما هم محسوب می‌شود.

وی افزود: شمشیر همیشه نماد خشونت و جنگ و خونریزی نیست و می‌توان از آن در مراسم جشن و شادی هم استفاده کرد.

پذیرایی از مهمان با ایما و اشاره

حمادی درباره رسم خوردن قهوه در میان اعراب، گفت: ما دانه‌های قهوه را تفت می‌دهیم و آن را دم می‌کنیم، قهوه ما بسیار تلخ و غلیظ است و علاوه بر خصوصیاتی که دارد با آن پیغام می‌دهیم، همیشه بعد از خوردن قهوه تلخ، چای شیرین می‌خوریم تا بگوییم تا تلخی نباشد شیرینی معنایی ندارد.

وی با بیان اینکه رسم قهوه‌ یکی از رسم‌های مهم و مقدس بین اعراب خوزستان است، گفت: هم کسی که قهوه را می‌دهد و هم کسی که قهوه را می‌گیرد باید از دست راست استفاده کند که نشان می‌دهد از هر دستی بگیری با همان دست هم پس می‌دهی و عرف و دین بر راست بودن تأکید می‌کند.

سرپرست گروه هنری میسان تصریح کرد: مهمان باید بدون زمین گذاشتن فنجان، قهوه را سر بکشد. اگر بعد از خوردن قهوه فنجان را تکان دهی به معنای این است که دیگر قهوه نمی‌خواهی اما اگر آن را به لبه قوری بزنی یعنی مجدداً باید برایتان قهوه بریزیم.

وی با بیان اینک تمام این مراسم با ایما و اشاره انجام می‌شود، گفت: دلیل این امر آن است که اگر کسی در مجلس صحبت کند باید به احترام او سکوت کنی و کلاً پذیرایی ما با ایما و اشاره انجام می‌شود.

حضور اقوام کنار هم نشان‌دهنده وحدت و همبستگی است

حمادی درباره حضور گروه هنری میسان در جشنواره‌های مختلف فرهنگی گفت:  ما با حضور در این جشنواره‌ها می‌خواهیم بگوییم که اقوام نمادی از ایرانی کوچک از آن رنگین کمان بزرگ هستند و تنوع زبان، لباس، گویش و آداب و رسوم زیادی دارند.

وی افزود: این تفاوت فرهنگی نه تنها اختلافی ایجاد نمی‌کند بلکه نشان‌دهنده برادری ماست. از این همه فرهنگ متعدد یک فرهنگ واحد خارج می‌شود و آن فرهنگ ایرانی بودن است، بنابراین حضور اقوام کنار هم نشان‌دهنده وحدت و همبستگی است.

تلاش دشمن برای ایجاد اختلاف بین اقوام ناکام ماند

حمادی تصریح کرد: هر چقدر دشمنان خواستند بین این اقوام اختلاف بیندازند اما اقوام هوشیارتر بودند و در تمام برهه‌های تاریخی از وحدت سرزمین خود دفاع کردند.

وی ادامه داد: بسیاری از افراد خارجی شرکت کننده در جشنواره‌های فرهنگی با با فرهنگ عربی ایرانی آشنایی ندارند و برایشان جالب است که وقتی وارد هر چادر می شوند انگار وارد یک کشور جدید می شوند و این نشان دهنده غنای فرهنگی ماست.

در زیر بخشی از یزله خوانی اعراب خوزستان را در دوازدهمین جشنواره بین‌المللی فرهنگ اقوام می‌بینید.

انتهای پیام/