درسهای سعدی برای روزگار ما
خبرگزاری فارس، محمود محمدی کیان/دبیر گروه سیاسی
امروز یادروز سعدی، استاد سخن، شاعر و اندیشمند شهیر شیرازی است؛ کسی که جهانیان وی را با غزلیات شورانگیز و نکات اخلاقی و تربیتیاش در ۲ کتاب گرانسنگ بوستان و گلستان میشناسند و انصافا در هر دو عرصه، خوش درخشیده است.
اما سعدی در باب روابط اجتماعی در جامعه انسانی، نکتههایی باریکترازمو دارد؛ یکی از این نکتهها، بحث «دشمنشناسی» سعدی است که استاد سخن به فراست هر چه تمام به آن پرداخته و این شناخت جامع و کامل در کنار شخصیت علمی، عاطفی و ادبی این شاعر شیرازی، جالب توجه است.
به این عبارت که در باب هشتم گلستان آمده، توجه کنید:
«دشمن چون از همه حیلتی فروماند، سلسله دوستی جُنباند، وانگه به دوستی کارهایی کند که هیچ دشمن نتواند!»
عبارت فوق در باب شناخت ویژگی های دشمن، عبارتی کمنظیر است و جای تأمل بسیار دارد؛ بهویژه در روزگار ما و باوجود غارتگران شرقی و غربی که همواره اطراف مرزهای کشور به بهانههای گوناگون، چون گرگ درنده پرسه زده و در لباس دوست و دشمن، به دنبال طعمه میگردند.
خوانندگان این مقال به عنوان نمونه در ۶ سال اخیر، رفتار کشورهای مذاکرهکننده با ایران در بحث هستهای و تمایلشان برای مذاکره با ایران را در نظر آرند. این رفتارها حقیر را به یاد این عبارت سعدی در گلستان میاندازد که:
«دشمن چون از همه حیلتی فروماند، سلسله دوستی جنباند».
دقیقا دشمن زمانی که پی برد ایران در مسیر پیشرفت سریع هستهای قرارگرفته و با زدن قطعنامه، تهدید، تطمیع و حتی ترور دانشمندان نیز این پیشرفت متوقف نمی شود، با عَلَم دوستی و مذاکره، سلسله دوستی جنباند تا به قول سعدی «در دوستی کارهایی بکند که هیچ دشمن نتواند!» و افسوس که شد آنچه نباید میشد.
۶ سال مذاکره، توقف پیشرفت هستهای با بتنریزی و تعطیلی مراکز و تحمیل قرارداد برجام با تعهدات سنگین بین المللی به ایران، تشدید تحریم ها و تورم باور نکردنی و افزایش نجومی قیمت اجناس همراه با وعده های پوچ دشمن، خالی شدن روز به روز سفره مردم و… نتیجه مذاکره با دشمن مکّار بود (گرچه نیت مذاکرهکنندگان ما خیر بود و شخصیت والا و فرهیخته یک ایرانی اصیل را نشان دادند اما چه سود که با دشمنی بیشخصیت و غدار مواجه بودند و عدم درک همین موضوع به آنها ضربه زد)؛ گواه ما در این ادعا، این بیت سعدی در گلستان است:
چو با سفله گویی به لطف و خوشی
فزون گرددش کبر و گردن کشی
همگان عاقبت برجام و گردن کشی فردی فرومایه و بی وفا چون ترامپ را نیز دیدیم و بیت سعدی کاملاً گویای این برخورد بود و دیگر جای بحث ندارد.
اما نکتهای دیگر در باب دشمنشناسی دقیق سعدی:
«نصیحت از دشمن پذیرفتن خطاست ولیکن شنیدن رواست تا به خلاف آن کار کنی که عین صواب است».
اگر دوستان مذاکرهکننده ما همین عبارت سعدی را در مذاکرات پیش چشم داشتند، قطعا فریب دشمن را نمیخوردند نه اینکه به توصیه دشمن فریبکار، تأسیساتی که با خون شهدای هستهای تار و پود آن شکل گرفت را سریعاً بتنریزی و مراکز را تعطیل یا نیمه تعطیل کنند.
سعدی در جایی دیگر میگوید:
«دشمنی ضعیف که در طاعت آید و دوستی نماید، مقصود وی جز این نیست که دشمنی قوی گردد… .»
و این مسئله نیز در سالهایی که تیم مذاکرهکننده ما با قدرت و هیبت خاصی در مذاکرات حضور مییافت، کاملاً مشهود بود. آن تیم آنچنان قدرتمندانه با دشمن برخورد کرد که آنها با فریبکاری تمام، چارهای جز تسلیم و راضی شدن به مذاکره پیدا نکردند. هرچند که دشمن به تیم مذاکرهکننده جدید اینطور وانمود کرد که به آنها لطفهای بسیار کرده که فرصت گفتوگو داده است! غافل از اینکه این انفعال، ناشی از بیچارگی و موضع ضعف دشمن در آن سالها بود نه لطف آنان.
الله اعلم بالصواب.
انتهای پیام/۷۶۰۱۸
منبع: فارس