به گزارش ایرنا نشست نقد و تحلیل انتخابات شورای شهر اهواز دوشنبه در دانشگاه شهید چمران اهواز از سوی انجمن فرهنگ و اندیشه اساتید این دانشگاه و در ادامه سلسله نشست های کرسی آزاداندیشی برگزار شد.
عضو هیات علمی دانشگاه شهید چمران اهواز با اشاره به جایگاه شوراها در نظام سیاسی کشور گفت: طبق اصل یکصد قانون اساسی، برای پیشبرد برنامه های اجتماعی، فرهنگی، شهری و… از طریق همکاری مردم در نهادی موسوم به شورا انجام می شود و این شوراها به نمایندگی از مردم امور را پیگیری می کنند؛ به عبارت دیگر شوراها تجلی خواست مردم است.
مهناز کسمتی شورای شهر را نهاد تصمیم گیرنده و نظارت کننده دانست و افزود: ۳۴ وظیفه برای شورای شهر تعریف شده که مهمترین آنها انتخاب فردی شایسته به عنوان شهردار، نظارت بر نحوه هزینه و درآمدهای شهر و جلوگیری از حیف و میل و ارائه طرح و نظارت بر برنامه های پیشنهادی شهرداری است.
وی اضافه کرد: البته یکی از محدودیت های کاری شورای شهر این است که تنها بر امور شهرداری می تواند نظارت کند و سایر دستگاه های خدماتی زیرنظر این نهاد نیستند.
عضو دوره اول شورای شهر اهواز با تاکید بر نقش شوراها در برنامه ریزی برای افزایش مشارکت شهروندان گفت: این مساله ایجاب می کند که افراد توسعه یافته وارد شورای شهر شوند تا بتوانند عامل توسعه شهر و کمک به تشکل های مردم نهاد باشند.
وی با بیان اینکه شوراها از ابتدای تشکیل در سال ۸۷ با چالش هایی مواجه بوده اند اظهار کرد: نبود شاخص برای ورود افراد به شورا به ویژه شاخص تحصیلی در شورای اول مشکل ساز شده بود، عدم حمایت کافی حاکمیت، عدم تناسب وظایف و اختیارات و ناکارآمدی منتخبان مشکلاتی بود که در این مدت با آن روبه رو بوده است.
کسمتی اضافه کرد: اعمال نفوذ جناح های سیاسی و طوایف باعث ناکارآمدی شده و فقدان آموزش های تخصصی سبب شد تا برای بسیاری از اعضا فعالیت در شورا به عنوان شغل دوم و یا سوم محسوب شود و دغدغه ذهنی آن را نداشته باشند.
وی همچنین با اشاره به ویژگی های خاص شورای شهر اهواز در دوره های گذشته گفت: مهمترین چالش شورای شهر اهواز انتخاب افراد، بر اساس رای قومی و طایفه ای، نه بر اساس شایسته سالاری بوده است به طوری که همه اعضای دور دوم شورا از یک قوم بودند.
کسمتی افزود: ضعف کار سیستمی و تعامل صحیح اعضای شورا با یکدیگر چنانکه در دور سوم به انحلال شورا انجامید، نبود طرح و برنامه، عدم استقلال رای و نداشتن شجاعت کافی، توجه به خواسته های شخصی و نبود دغدغه به مسائل شهری که باعث افزایش تخلفات مالی و ملکی شد، همچنین دخالت قدرت های بیرون از شورا برای انتخاب شهردار از مشکلات شورای اهواز بوده است.
*تعدد نامزد؛ تعدد لیست
کسمتی با اشاره به انتخابات دوره پنجم شورای شهر اهواز اظهار کرد: در این دوره تعدد نامزدها به رغم انتظار زیاد بوده است؛ این در حالیست که به دلیل نبود اعتماد عمومی نسبت به شورا انتظار داشتیم تعداد نامزدها کمتر شود.
وی با بیان اینکه وسعت تقلب های انتخاباتی باعث شده که نتایج دوره پنجم شورای شهر اهواز هنوز اعلام نشود، افزود: گسترده بودن لیست های متعدد قومی و سیاسی باعث تشتت آرا شد و هزینه کرد نجومی برخی نامزدها نیز نگران کننده بود.
به گفته وی، در این دوره از شورای شهر اهواز برای نخستین بار شاهد غیبت زنان بودیم.
این استاد دانشگاه همچنین با ارائه تحلیل آماری از رای دهندگان پنجمین دوره شورای شهر اهواز گفت: در این دوره ۸۰۰ هزار نفر واجد شرایط رای دادن بودند که حدود ۵۴۲ هزار تعرفه برای ریاست جمهوری و ۴۹۷ هزار تعرفه برای شورای شهر مصرف شد به این معنی که نرخ مشارکت در انتخابات ریاست جمهوری حدود ۶۸ درصد و در انتخابات شورای شهر ۶۲ درصد بوده است.
وی افزود: با توجه به اینکه هر شرکت کننده باید به ۱۳ نفر رای دهد، بنابراین باید ۶ میلیون و ۴۰۰ هزار نفر-رای داشته باشیم، این در حالیست که با احتساب ۶۰۰ نامزد حدود ۲٫۱ میلیون نفر-رای داده شده است؛ به عبارتی حدود ۴٫۳ میلیون نفر-رای داده نشده است.
کسمتی اضافه کرد: تحلیل آماری نشان می دهد که رای دهنده ها به صورت لیستی رای نداده اند و هر کدام از رای دهنده ها به سه تا چهار نفر رای داده است.
وی تاکید کرد: رای دادن غیرلیستی شهروندان اهوازی می تواند شورای شهر را آسیب پذیر کند زیرا شورا یک تیم را شامل می شود که این مساله باعث عدم تعادل در آن می شود.
کسمتی همچنین تعدد لیست های قومی و سیاسی را دلیل سردرگمی شهروندان و استقبال نکردن آنها از لیست های ارائه شده در انتخابات عنوان کرد و افزود: ضعف عملکرد برخی جناح های سیاسی در ارائه لیست که موجب سوءاستفاده تعدادی را بوجود آورد.
وی افزود: مناسبات و تاکتیک های غیراخلاقی برای رای آوری برخی از لیست ها، رد صلاحیت افراد مورد وثوق و بی اعتمادی به توانمندی افراد ناشناس از جمله عواملی بود که باعث دلزدگی و عدم تمایل مردم به مشارکت شد.
کسمتی در ادامه با بیان اینکه به ازای هر کرسی ۴۶ نفر نامزد شده بود گفت: نگرانی برخی جناح ها از رد صلاحیت فعالان سیاسی اجتماعی، توصیه های قومی طایفه ای و توهم موفقیت برای برخی افراد، باعث شده بود در این دوره شاهد تعدد بسیار نامزدها باشیم که نتیجه آن هم کاهش پایگاه اجتماعی منتخبان بود به طوری که نفر اول شورا حدود ۳۰ هزار رای و نفر سیزدهم ۱۸ هزار رای کسب کرد که در مقابل ۴۰۰ هزار رای دهنده بسیار ناچیز است.
*غیبت زنان از شورای اهواز
کسمتی اظهار کرد: در دوره اول شوراها ۴۴٫۴ درصد و دوره چهارم ۱۹ درصد اعضا را زنان تشکیل می داد اما در دوره پنجم تعداد آنها به صفر رسید.
وی افزود: با توجه به اینکه ۱۵ درصد نامزدها را زنان تشکیل می داد انتظار داشتیم که ۱۵ درصد منتخبان نیز از زنان باشند.
عضو هیات علمی دانشگاه شهید چمران اهواز اضافه کرد: در لیست های اصلاح طلبان و لیست های قومی زنان وجود داشتند اما در لیست اصولگرایان هیچ زنی معرفی نشده بود که این مساله پرسش های بسیاری را پیش رو قرار می دهد و این افراد باید پاسخ افکار عمومی را بدهند.
وی به حاشیه راندن مطالبات زنان و استفاده نکردن از نگاه تیزبین و ظریف آنها را آسیب ناشی از عدم حضور زنان در شورای شهر دانست.
کسمتی همچنین درباره راهکارهای افزایش مشارکت مردم و شایسته سالاری گفت: تلاش برای منطقه ای کردن انتخابات شوراها، راه اندازی نهادهای زیردستی شوراها (شورای محلات)، توسعه نهادهای مردم نهاد و سمن ها با رویکرد تخصصی برای شناسایی افراد، حضور پررنگ کارشناسان و نخبگان، ایجاد اصلاحات در شورای شهر و ایجاد دفاتر مشاوره برای پیش آزمون و به منظور جلوگیری از ورود بی رویه نامزدها از جمله این راهکارهاست.
*لزوم آسیب شناسی انتخابات شورای شهر اهواز
در ادامه این جلسه عبدالرضا نواح عضو هیات علمی دانشگاه شهید چمران نیز با اشاره به ایجاد فضای قومی و چندقطبی در انتخابات شورای شهر اهواز، گفت: انتخابات شورای شهر اهواز باید آسیب شناسی و برای انتخابات آینده برنامه ریزی شود، در غیر اینصورت شورا به جای حل مشکلات شهر، به پیامدهایی همچون نزاع دسته جمعی منجر می شود.
وی با اشاره به تئوری ‘تضاد اجتماعی’ افزود: تضادهای اجتماعی همچون قومیت در حال حاضر مساله ای حل نشده است و روزبه روز بدتر می شود، در حالی که در رژیم گذشته این مساله کنترل و نهادینه شده و برای آن برنامه تدوین شده بود.
نواح اظهار کرد: در سال ۸۵ از سوی دفتر مطالعات مجمع تشخیص مصلحت نظام برای تهیه بخش ‘قوم عرب’ در پروتکل قومیت ها دعوت شدم که این مطالعه در سال ۸۷ به اتمام رسید اما هنوز چیزی تحت عنوان پروتکل قومیت ها در کشور وجود ندارد.
وی تصریح کرد: در حوادث تروریستی داعش در روزهای گذشته، مساله قومی، منطقه ای و مذهبی بسیار پررنگ بوده است.
نواح با اشاره به ‘تئوری کارکردگرایی’ ، انتخابات ریاست جمهوری و شورای شهر را با هم مقایسه کرد و گفت: در انتخابات ریاست جمهوری ‘تضاد’ به ‘کارکردگرایی’ تبدیل شد و بر اساس نگاه کارکردگرایانه در نهایت فردی مناسب برای اداره شرایط فعلی مملکت انتخاب شد؛ اما در انتخابات شورا همچنان شاهد ایجاد فضای قومی و چندقطبی بودیم؛ اگر چه لیست ‘جمنا’ به واسطه پایگاه رای ثابت خود برنده شد، با این حال دیدیم که آرا به صورت عجیبی به صندوق ریخته شد.
وی با اشاره به مفاهیم ‘مدرن’ ، ‘پست مدرن’ و ‘مدرن متاخر’ اظهار کرد: به نظر من باید برای تحلیل گران ما مهم باشد که چرا شهروندانی که در انتخابات ریاست جمهوری ‘مدرن’ عمل کردند، در انتخابات شورا نتوانستند با تکیه بر عقلانیت رای بدهند و حتی نتوانستند بر اساس الگوی ‘مدرن متاخر’ رفتار کنند، به طوری که ما هیچ اجماعی بر روی یک لیست واحد از هر کدام از اقوام و گروه های سیاسی ندیدیم.
این عضو گروه جامعه شناسی دانشکده اقتصاد و علوم اجتماعی، با بیان اینکه در انتخابات شورای شهر نتوانستیم فضای ‘تضاد’ را به سازش تبدیل کنیم، افزود: نوع چسباندن پوسترها و بنرهای انتخاباتی نامزدهای شورای شهر تا موسیقی هایی که در سطح شهر پخش می شد نشان داد که بر اساس عقلانیت عمل نمی کنیم و رفتارها احساسی و عاطفی است.
وی تصریح کرد: به نظر می آید که پیامدهای انتخابات شورا آنچنان نگران کننده است که این انتخابات برنده ای نداشته باشد و احتمالا به میان دوره ای کشیده شود، زیرا فضا همچنان پرهیجان و عاطفی است و از عقلانیت دور شده است و برخی نامزدها به راحتی با نتایج کنار نمی آیند.
نواح افزود: در انتخابات شورا شایسته گزینی و گرایشات سیاسی نامزدها به کنار رفته و انتخاب بر اساس قومیت اتفاق افتاد.
وی نسبت به آینده شوراهای شهر هشدار داد و اظهار کرد: معتقدم ضعف عملکرد در انتخابات آینده، می تواند باعث از بین رفتن ماهیت شورای شهر شده و این نهاد به کلی تضعیف شود.
این استاد دانشگاه با تاکید بر آسیب شناسی انتخابات شورای شهر اهواز و برنامه ریزی برای انتخابات آینده گفت: باید برای انتخابات آینده برنامه ریزی شود تا دیگر شاهد هزینه های بیهوده نباشیم و اینگونه نباشد که شورا به جای حل مشکلات، به پیامدهایی همچون نزاع دسته جمعی منجر شود.
نواح همچنین با بیان اینکه ۴۰ درصد جمعیت اهواز در مناطق حاشیه قرار دارند گفت: در شرایطی که مناطق حاشیه در محرومیت به سر می برند، لیست های سیاسی کارکردی ندارد زیرا باید افراد متخصص برای بازسازی و نوسازی مناطق حاشیه انتخاب شوند.
/۷۱۵۱/۶۰۰۲/
خبرنگار: نادره وائلی زاده**انتشاردهنده : کبری آقازری
Source link
