یک کرسی برای ۵۰ نفر/ رقابت تنگاتنگ لیست های انتخاباتی شورای شهر اهواز

شمارش معکوس برای انتخابات پنجمین دوره شورای اسلامی شهر و روستا آغاز شده است. با نزدیک شدن به روز انتخابات بازار تبلیغات هر روز داغ تر می شود. در این میان کلانشهر ۱٫۵ میلیون نفری اهواز، شاهد رقابت تنگاتنگی میان نامزدها است. تعداد کرسی های شورای این شهر در این دوره از ۲۱ به ۱۳ کاهش یافته است با این حال ۶۴۷ نفر برای حضور در شورا نامزد شده اند؛ به این معنی که برای هر کرسی شورای شهر، ۵۰ نفر با یکدیگر رقابت می کنند. قابل پیش بینی است که نامزدها و طرفداران آنها، برای اینکه گوی سبقت را از دیگران بربایند، راه های متنوعی را برای تبلیغات و معرفی خود انتخاب می کنند. از چسباندن پوسترهای رنگارنگ تا بنرهای چند متری بر روی ساختمان های بلند شهر و راه اندازی کانال و کمپین هایی در فضای مجازی.
در این دوره شورای شهر اهواز، همچنین تعداد زیادی از نامزدها، به گروه ها و ائتلاف ها پیوسته اند. این لیست ها و ائتلاف های متعدد را شاید بتوان به عنوان یکی از پدیده های پنجمین دوره شورای شهر اهواز نام برد. بیش از ۱۶ لیست از گروه های فکری مختلف تا کنون در فضای مجازی اعلام وجود کرده اند.
اصلاح طلبان بختیاری با معرفی ۷ نفر، اتحاد و توسعه با معرفی ۱۳ نفر، ائتلاف بزرگ اهواز مشهور به ۳+۱۰ با معرفی ۱۰ نفر، ائتلاف صوت الحق با معرفی ۱۳ نفر، ائتلاف فرهنگیان اهواز با معرفی ۸ نفر، آرمان شهر با معرفی ۱۰ نفر، جامعه مهندسان با معرفی ۱۰ نفر، ائتلاف زاگرس نشینان با معرفی ۱۳ نفر، ائتلاف شهربانو با معرفی ۷ نفر، لیست امید با معرفی ۱۳ نفر، ائتلاف همدلان اهواز ۱۴۰۰ با معرفی ۱۱ نفر و نداءالوطن با معرفی ۱۳ نفر، تنها بخشی از لیست های متعددی است که این روزها خود را به رای دهندگان عرضه می کنند.
اگر چه برخی نامزدهای این لیست ها مشترک هستند اما اگثریت قریب به اتفاق افراد جدیدی را معرفی می کنند. یکی از مشخصه های بارز لیست های منتشر شده عدم حمایت اغلب آنها از اعضای دوره های گذشته شورای شهر اهواز و معرفی نامزدهای جدید است. نام تعدادی از پیمانکاران شهری و انبوه سازان نیز در برخی از آنها به چشم می خورد. اما آنچه حائز اهمیت است اینکه آیا این لیست ها به شهروندان برای انتخاب نامزد مورد نظر خود کمک می کند؟

*رواج لیست های کلیشه ای
عضو هیات علمی گروه برنامه ریزی شهری دانشگاه شهید چمران اهواز همچنین به لیست های منتشر شده بدبین و معتقد است: این لیست ها بیشتر کلیشه شده و به طور کامل نمی توان به آنها اعتماد کرد.
محمد علی فیروزی می افزاید: اگر چه تعدادی افراد کارآمد در این لیست ها معرفی شده اما شهروندان باید افراد را به صورت تک تک بررسی کنند.
وی شاخص های عمده در انتخاب نامزدهای اصلح را تعهد و تخصص عنوان می کند و می گوید: مسائل فرهنگی اجتماعی، عمرانی، برنامه ریزی شهری و شهرسازی، سلامت و بهداشت شهری، از نقاط ضعف و مشکلات اهواز است که باید افراد مناسب برای اشغال کرسی های شورای شهر که در آینده قرار است کمیسیون های تخصصی را تشکیل دهد، انتخاب شود.
فیروزی می افزاید: لیست هایی که اکنون برای شورای شهر اهواز ارائه شده اغلب سیاسی هستند، این در حالیست که شورای شهر یک نهاد صرفا سیاسی نیست و یک مرکز برنامه ریزی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی به شمار می رود.
وی درباره نامزدی برخی از پیمانکاران در این دوره از انتخابات، با تاکید بر اینکه شورای شهر جای پیمانکاران نیست، به شهروندان توصیه می کند که فریب تبلیغات زیاد و ظاهر برخی نامزدها را نخورند.
این استاد دانشگاه تصریح می کند: شورای شهر یک نهاد نظارتی و برنامه ریز است؛ البته عملکرد شورای شهر اهواز در چهار دوره گذشته تا حدی ناموفق بوده و انتظارات را برآورده نکرده است، روند انتخاب و استیضاح شهرداران و نبود ثبات مدیریت و برنامه ریزی و دخالت در امور شهری باعث چالش در عملکرد این نهاد شده است.
وی اضافه می کند: اعضای شورای شهر باید اهل تعامل باشند زیرا بخشی از درگیری ها در شورا ناشی از عدم تحمل یکدیگر و خامی است که منجر به دسته بندی و یارگیری اعضا می شود.

*لیست های قومی جایگزین لیست های سیاسی
یک استاد علوم سیاسی دانشگاه شهید چمران اهواز معتقد است: رد صلاحیت چهره های شاخص اصلاح طلبان صدمه جدی به خوزستان و شورای شهر در این استان وارد کرده است؛ از سوی دیگر انتشار لیست های زیاد و متعدد، نه تنها نتوانسته به مردم کمک کند، بلکه آنها را بیشتر سردرگم کرده است.
سید محسن آل غفور همچنین انصراف شورای سیاست گذاری اصلاح طلبان خوزستان را از ارائه لیست برای شورای شهر اهواز، یک اتفاق بد توصیف می کند و می افزاید: این مساله باعث شد که گروه های متعددی که مدعی اصلاح طلبی هستند به صورت جداگانه لیست هایی ارائه دهند که این مساله نیز باعث سردرگمی بیشتر مردم شده است.
وی با بیان اینکه در اکثر لیست های منتشر شده از نامزدهای این دوره شورای شهر اهواز، به تخصص افراد توجهی نشده، می گوید: متاسفانه به جای لیست های سیاسی، شاهد انتشار لیست های قومیتی هستیم که این لیست ها نه تنها به شناخت و آگاهی مردم نسبت به نامزدها ضربه می زند، بلکه احتمال دارد شکاف های قومیتی را نیز فعال کند.
این عضو هیات علمی دانشگاه شهید چمران اضافه می کند: قومیت یک مساله طبیعی و یک ظرفیت به شمار می آید، البته به شرطی که از آن به درستی استفاده شود، در غیراینصورت می تواند به تهدید تبدیل شود.
وی همچنین با اشاره به برگزاری همزمان انتخابات ریاست جمهوری و شورای شهر، اظهار می کند: این اتفاق باعث شده است که هر دو انتخابات، یکدیگر را تحت الشعاع قرار دهند، و این مساله سبب می شود که مردم فرصتی برای شناخت نامزدها و بررسی آنها نداشته باشند.
آل غفور با تاکید بر ارتقای سیاسی و آگاهی شهروندان برای مشارکت در انتخابات شورای شهر می گوید: اخلاق و پاکدستی نامزدهای شورای شهر باید در اولویت رای دهندگان قرار گیرد و در مرحله بعدی تخصص آنها باید مدنظر قرار گیرد.
وی با بیان اینکه شهروندان باید صلاحیت نامزدهای مورد نظر خود را تایید کنند، تصریح می کند: شهروندان باید تحقیق و بررسی کافی نسبت به سوابق تجربی و تخصص نامزدها انجام دهند و شاخص هایی برای انتخاب افراد تعریف کنند.
این استاد دانشگاه به شهروندان توصیه می کند: بعد از مطالعه لیست هایی که با گرایش فکری آنها متناسب است، لیست ها را نیز به صورت انفرادی بررسی و انتخاب کنند، به عبارتی اغلب لیست ها نیاز به غربال کردن دارند.
وی در ادامه با انتقاد از عملکرد شورای شهر اهواز در دوره های گذشته اظهار می کند: این مساله با بررسی وضعیت فعلی اهواز قابل اثبات است، زیرا اهواز در مقایسه با دیگر کلانشهرها دارای عقب ماندگی های زیادی است و اقدامات مثبتی که در آن انجام شده بسیار انگشت شمار است.

*وقتی پارلمان محلی زیان‌ده می شود
همچنین یک عضو هیات علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه شهید چمران اهواز در همین رابطه با بیان اینکه در این دوره شورا در اهواز به طرز عجیبی با لیست های متعدد و انبوه تبلیغات انفرادی مواجه هستیم می گوید: غیاب احزاب ریشه دار و شناخته شده انتخاب را برای مردم دشوار کرده، و به ویژه در انتخابات شورای شهر و روستا بررسی و شناخت افراد به سختی فراهم می شود و انتخاب کنندگان با سردرگمی مواجه می شوند.
سید مرتضی افقه شورای شهر را در برخی از شهرها پرهزینه و زیان‌ده می داند و اظهار می کند: در خوزستان نیز انتخابات شورای شهر به سمت فضای قومی قبیله ای پیش رفته که این نوع انتخاب الزما به گزینش افراد شایسته منجر نمی شود، از سوی دیگر عدم انتخاب افراد شایسته نیز، با توجه به نقش برجسته شوراها در مدیریت شهری، هزینه های زیادی به شهرها وارد می کند.
وی اضافه می کند: اگر چه بهترین راهکار در انتخابات، رای دادن به مجموعه افراد و یا لیستی است که یک گروه و یا حزب شناخته شده و قابل اعتماد معرفی می کند، اما اکنون چنین شرایطی وجود ندارد، و با وجود دو گرایش اصلی اصلاح طلب و اصولگرا، به دلیل انصراف آنها از ارائه لیست واحد، با لیست های متعددی که به آنها منتسب شده مواجه هستیم.
یک استاد گروه اقتصاد اظهار می کند: در این شرایط بهترین راه این است که شهروندان به گروه های مرجع فکری-تخصصی خود مراجعه کرده و انتخاب قومی قبیله ای نداشته باشند، از سوی دیگر در صورت جامع الشرایط نبودن و عدم صلاحیت کامل لیست ها، می توان افراد مناسب دیگری را جایگزین کرد.
وی تصریح می کند: دلیل گرایش قومی افراد در انتخابات، نتیجه عملکرد ضعیف احزاب و ایفا نکردن نقش رهبری آنها و سرخوردگی ناشی از نابالغ بودن افراد و گروه هاست؛ که این مساله باعث می شود افراد به روش های سنتی و قدیمی گذشته خود (که اثرگذار هم بوده) بازگردند.
افقه تاکید می کند: تعدد افراد و لیست ها نباید باعث ناامیدی شهروندان و انصراف آنها از رای دادن شود، زیرا رای دادن جزو حقوق شهروندان است و باید نهادینه شود.

*پیشتازی لیست های مردمی
در میان لیست های متعدد شورای شهر اهواز تعدادی از آنها گرایشات قومی را محور قرار داده است. مهمترین آنها را می توان ائتلاف بزرگ اهواز مشهور به ‘۳+۱۰’ که شامل ۱۰ نفر از مردم عرب و سه نفر نامزد آزاد است همچنین ائتلاف زاگرس نشینان که ۱۳ نامزد معرف کرده، نام برد.
جاسم شدیدزاده فعال سیاسی عرب و یکی از سازمان دهندگان ائتلاف ۳+۱۰ در این باره می گوید: این ائتلاف نه تنها از سایر لیست های حزبی مردمی تر است، بلکه گامی در راستای افزایش میزان اعتماد مردم به نظام سیاسی کشور به شمار می آید.
وی توضیح می دهد: غیبت تشکل ها و احزاب در استان های پیرامونی، از یک سو و تجمع برخی از نیروهای سیاسی در قالب نمایندگی بعضی از احزاب مرکز نشین از سوی دیگر، باعث شده که فرهنگ دموکراسی به صورت حقیقی در مناطق پیرامونی کشور توسعه پیدا نکند.
نماینده مردم اهواز در مجلس ششم می افزاید: به علت تنوع قومی در برخی مناطق کشور از جمله خوزستان، موازنه استفاده از شایستگان بومی اقوام دچار خلل شده و در واگذاری پست های دولتی و مدیریت های کلان استانی به برخی اقوام بی مهری هایی شده است.
وی اضافه می کند: با وجودی که نهاد انتخابات در کل کشور توانسته طرح توسعه فرهنگ دموکراسی را پیش ببرد، احزاب به دلیل منافع خاص منطقه ای و بعضا ملی از پتانسیل اقوام در جهت توسعه فرهنگ دموکراسی استفاده بهینه نکرده و به شایستگان اقوام کم توجهی کرده اند.
شدیدزاده درباره جایگاه شورای شهر در تحقق مطالبات اقوام نیز اظهار می کند: با توجه به اینکه اغلب ساکنان مناطق حاشیه اهواز را برداران عرب تشکیل می دهند، می توانیم بخشی از این مطالبات را با عمران و آبادانی مناطق حاشیه محقق کنیم؛ همانطور که تجربه شورای دوم شهر اهواز در بهبود وضعیت مناطقی همچون سیدخلف و کوی سیاحی نشان داده است که می توان با اقدامات مثبت و عمرانی مردم را به نظام امیدوار و خوشبین کرد.
وی با بیان اینکه معرفی لیست ۱۰ یا ۱۳ نفره از یک قوم مغایر با قانون نیست اضافه می کند: این لیست در یک پروسه ۶ ماهه و بعد از بررسی های زیاد، جمع بندی شد و رویکرد اصلاح طلبی و فاکتورهای سیاسی و تخصصی در چیدمان این لیست دخیل بوده است.
این فعال سیاسی در ادامه درباره انتقاد برخی گروه ها و کارشناسان سیاسی نسبت به انتشار لیست های قومی اظهار می کند: انتخاب حق مردم است، این در حالیست که گروه های سیاسی با فشار به مجموعه های منتسب به اقوام سعی دارند، پروژه اتهام سازی به عناصر سیاسی اقوام را ادامه دهند؛ در واقع این گروه های سیاسی که ظرفیت ارتباط با مردم را ندارند، می خواهند این ظرفیت را خالی کنند در حالی که خود نیز توان پر کردن آن را ندارند، بنابراین باعث یک نوع رویارویی می شوند که نتیجه آن بی اعتمادی مردم به گروه های سیاسی و کاهش چسبندگی آنها به نظام و کشور است.
وی می افزاید: تحکم و دیکته کردن رای از سوی برخی نهادها و گروه های سیاسی امکانپذیر نیست و ایجاد یک سازمان رای متکی به یک جریان سیاسی مستلزم در نظر گرفتن جوانب مختلف سیاسی اجتماعی در انتخابات است.

*لیست جغرافیایی
سید حمید حسینی یکی از سازمان دهندگان ائتلاف ‘زاگرس نشینان’ اما مدعی است که این فهرست قومی نیست، زیرا از اقوام دیگر از جمله بهبهانی و عرب در این لیست وجود دارد.
وی توضیح می دهد: این فهرست شامل همه حوزه جغرافیایی زاگرس نشین از مسجدسلیمان تا بهبهان می شود و متشکل از افرادی از حوزه جغرافیایی زاگرس است که در اهواز ساکن هستند و می خواهند برای ساختن فردای بهتر وارد عرصه انتخابات شوند.
حسینی اظهار می کند: برای تهیه لیست این ائتلاف ۲۰۰ تا ۳۰۰ نامزد شورای شهر بررسی شده اند و در نهایت بر اساس مدل ‘۳+۳+۷’ که شامل هفت نفر چهره معتمد، سه نفر از چهره های سیاسی و سه نفر از اقلیت ها، این فهرست چیده شده است.
وی هدف کلی این ائتلاف را همگرایی زاگرس نشینان ساکن اهواز می داند و تاکید می کند: میثاق نامه این ائتلاف وظایف اساسی شورای شهر، کمک به مردم و مدیریت شهری را در برمی گیرد که برخی از نامزدها به دلیل عدم تعهد به این میثاق نامه از لیست حذف شدند.

*مسابقه خودنمایی
تنها دو روز به انتخابات شورای شهر باقی مانده است. تلاش نامزدها برای جلب توجه رای دهندگان ادامه دارد. چهره های بزک کرده، به امید جلب رای، از در و دیوار شهر آویزان شده اند.
چه کسانی چهار سال آینده، کرسی های پارلمان اهواز را تصاحب می کنند؟
۷۱۵۱/۶۰۶۴
خبرنگار: نادره وائلی زاده**انتشاردهنده