کدخدایی: نظریه «مردم‌سالاری دینی» رهبری انقلاب باید تبیین شود
به گزارش خبرگزاری مهر، عباسعلی کدخدایی عضو حقوقدان و رئیس پژوهشکده شورای نگهبان در اولین همایش دو روزه اعضای هیأت‌های نظارت استانی سراسر کشور که در روزهای پنج‌شنبه و جمعه (۶ و ۷ مهر ۱۴۰۲) با عنوان «انتخابات قوی، منظم و مؤثر» در مشهد مقدس برگزار شد، ضمن عرض تبریک به مناسبت هفته وحدت و فرارسیدن سالروز میلاد پیامبر اکرم (ص) و امام جعفر صادق (ع) اظهار داشت: رهبر معظم انقلاب به تازگی در دیدارهایی که داشتند به دو نکته مهم اشاره کردند.
وی افزود: نکته اول این بود که ما نزدیک قله‌ایم؛ معنای این عبارت امیدواری است و سپس نکته دوم را اینگونه بیان کردند که اگرچه نزدیک قله هستیم اما نباید دچار غفلت شویم. اگر دچار غفلت شویم آسیب‌پذیر خواهیم بود. این دو نکته اساسی و کلیدی است و باید همواره از سوی قوا، نهادها و دستگاه‌ها مدنظر قرار گیرد.
کدخدایی تصریح کرد: ملاحظه تاریخ اسلام نشان می‌دهد که ائمه معصومین (ع) همگی در شرایط بسیار سخت قرار داشتند. اگر به حرکت پیامبر اکرم (ص) که در ایام سالروز ولادت باسعادت ایشان قرار داریم نگاه کنیم، می‌بینیم که ایشان با جامعه گرفتار جاهلیت عظیم روبرو بود که امکان تغییر در آن غیرممکن به نظر می‌رسید، اما امید برخاسته از ایمان موجب شد تا ایشان آن حرکت عظیم را شکل دهد. در دوران پس از پیامبر (ص) نیز وضع به همین منوال بود. در سخت‌ترین شرایط کمترین سستی در حرکت ائمه معصومین (ع) مشاهده نشد؛ چراکه به آینده روشن امیدوار بودند.
وی بیان داشت: تأثیر این امید در انقلاب اسلامی دیده می‌شود. زمانی که امام خمینی (ره) حرکت خود را آغاز کرد، تصور پیروزی غیرممکن بود اما امیدواری امام باعث شد از همان ابتدا الگوی حکومتی براساس آموزه‌های اسلامی مشخص شود. این موضوع در مشی مقام معظم رهبری نیز مشهود است. بارها دیده شده است هنگامی که برخی از مسئولان با تکیه بر اعداد و ارقام و آمارها از حرکت ناامید بودند، ایشان با تکیه بر ایمان، امیدوارانه حرکت کردند و به موفقیت رسیدند.
دچار غفلت و ناامیدی نشویم!
این عضو هیأت علمی دانشگاه تهران درباره دومین نکته سخنان رهبر معظم انقلاب مبنی بر عدم غفلت، گفت: غفلت به معنای جابجا کردن اولویت‌ها و ندانستن اینکه در چه زمانی باید چه کاری انجام بدهیم، است. عدم غفلت نیز به معنای نگاه به اهداف اصلی و توجه به آرمان‌های اساسی است. اگر نگاه‌مان به اهداف اصلی نباشد هدف‌هایی جایگزین می‌شود که شاید دستیابی به آن‌ها خوب باشد، اما ما را از حرکت در مسیر اصلی و بزرگ باز می‌دارد. نباید بگذاریم اولویت‌ها تغییر یابد. مسلمانان در طول تاریخ به دلیل غفلت ضربات سهمگینی از دشمن دریافت کردند.
وی بیان کرد: بررسی رفتارهای دشمنان نشان می‌دهد که آن‌ها به طور دقیق روی راهبردها متمرکز شده‌اند. تمام تلاش جبهه رسانه‌ای آن‌ها این است که در جامعه ناامیدی ایجاد کنند؛ اخبار بد منتشر می‌کنند، ایرادها را بزرگ کنند، موفقیت‌ها را نشان ندهند، ضعف‌های خودشان را پنهان کنند، اختلافات ما را بزرگ‌تر از آنچه هست نشان دهند، اختلاف به وجود آورند و واقعیت‌ها را تحریف کنند.
کدخدایی درباره راهبرد دیگر دشمنان نیز عنوان کرد: راهبرد دیگر دشمن ایجاد غفلت است؛ آن‌ها می‌خواهند ذهن افراد را متوجه مسائلی می‌کنند که اولویت نیستند. تغییر اولویت ابتدا در ذهن‌ها و سپس در جامعه به وجود می‌آید. وقتی اولویت مسائل در ذهن دانشجویان جابجا شود، آن‌ها به جای اینکه در راه تحصیل و ساختن آینده کشور تلاش کنند به مختلط بودن یا نبودن سلف دانشگاه می‌اندیشد. اولویت‌های دانشجویان که تغییر یابد، اولویت‌های دانشگاه هم تغییر می‌کند.
این مقام مسئول ادامه داد: در نتیجه نهادها و شخصیت‌های فکری جامعه به جای اینکه به تدوین ابعاد مختلف تمدن نوین اسلامی بپردازند باید به جوانان پاسخ دهند که چرا باید اولیات احکام اسلام را رعایت کرد.
کدخدایی در جمع‌بندی این بخش از صحبت‌هایش گفت: باید امیدوار باشیم. امیدواری نیز از دو طریق به دست می‌آید؛ نخست اینکه واقعیت‌های جامعه را به درستی بشناسیم. اگر بخواهیم جامعه را از طریق رسانه‌ها بشناسیم، دچار انحراف می‌شویم. شناخت باید میدانی باشد. بسیاری از کسانی که ناامید شدند، به این دلیل بود که پشت میز نشستند و اطلاعات‌شان را از رسانه‌ها و به‌خصوص فضای مجازی ولنگار گرفتند. انسان اگر چند ساعت با فعالان اردوهای جهادی همنشین شوید، به آینده امیدوار می‌شود. یا اگر انسان در سفر اربعین با مؤمنان عاشق قدم بردارد، برای یک سال امید ذخیره خواهد کرد. یا اگر با طیف‌های مختلف دانشجویی نشست و برخاست صورت بگیرد، دیده می‌شود که آن‌ها برای ساخت کشور همت کرده‌اند و حتماً هم خواهند ساخت.
وی راه دوم را شناخت دشمن دانست و اظهار داشت: دشمن را نباید در فیلم‌ها و رسانه‌ها دید. آن‌ها آنگونه که دوست دارند دیده شوند، فیلم می‌سازند و خبر منتشر می‌کنند. دشمن را باید از مسیرهای مطمئن شناخت. دشمنان انقلاب اسلامی در سراشیبی سقوط قرار دارند؛ این را از رفتارهای متناقض و واکنش‌های غیرعقلانی‌شان می‌توان فهمید.
بحثی درباره نظریه مردم‌سالاری دینی
این عضو حقوقدان شورای نگهبان در ادامه صحبت‌هایش به بیان نکاتی درباره انتخابات از نگاه رهبر معظم انقلاب پرداخت و گفت: لازم است انتخابات از نگاه مقام معظم رهبری به خوبی در مراکز علمی و دانشگاهی تحلیل و تبیین و شاخصه‌ها و ویژگی‌های آن شناخته شود.
وی در همین رابطه درباره «مردم‌سالاری دینی» توضیح داد: ابعاد و بایسته‌های نظریه مردم‌سالاری دینی به عنوان مبنا و پایه‌ی تشکیل نظام سیاسی جمهوری اسلامی ایران نیازمند به تولید ادبیات علمی و دانشگاهی است. یکی از حوزه‌های مغفول‌مانده در این زمینه تحلیل ماهیت، مبانی و الزامات حقوقی حاکم بر انتخابات به‌عنوان شیوه و روش مشارکت مردم در نظام اسلامی است.
کدخدایی اظهار کرد: در این راستا رهبر معظم انقلاب به‌عنوان یکی از نظریه‌پردازان تراز حوزه مردم‌سالاری دینی در ابعاد گوناگون موضوع انتخابات همانند مفهوم، ماهیت، مبانی و الزامات نظراتی را بیان داشتند که تولید محتوای حقوقی مبتنی بر آن در مسیر روشن نمودن جایگاه نقش مردم در جمهوری اسلامی ایران و ارائه تحلیل دقیق از انتخابات و ارزش و آثار این فرآیند ضروری است.
وی ضمن توصیه به مطالعه تعابیر و جملات رهبر معظم انقلاب در مورد انتخابات گفت: فرآیند تحقق اهداف انقلاب به عنوان نقشه کلان حرکت، نخستین بار توسط مقام معظم رهبری و در دیدار کارگزاران نظام با ایشان در سال ۱۳۷۹ مطرح شد. مبتنی بر این نقشه راه، انقلاب اسلامی با عبور موفق از گام انقلاب و نظام‌سازی، در حال حاضر در مرحله دولت‌سازی قرار داشته و تحقق جامعه اسلامی و تمدن اسلامی به عنوان اهداف نهایی انقلاب اسلامی نیازمند ایجاد زیرساختی به نام دولت اسلامی است.
این عضو حقوقدان شورای نگهبان در پایان تاکید کرد: بر این اساس می‌توان مدعی بود که ابر مسئله گام دوم انقلاب که شناسایی و حل مسائل نظام حکمرانی بایستی در پرتو آن تنظیم و تکمیل شود، طراحی و پیاده‌سازی نظریه دولت اسلامی است. از سوی دیگر آنچه به این موضوع اهمیت مضاعفی می‌بخشد عنوان درسی نظریه دولت در دوره‌های تحصیلات تکمیلی برخی گرایش‌های حقوق است که در این حوزه تاکنون هیچ ادبیاتی مبتنی بر رویکرد انقلاب اسلامی و رهبران آن به حوزه دولت‌سازی وارد نشده است و رفع این خلاء نیازمند تولید ادبیات دانشگاهی است.
منبع: مهر
