رشد ۴۰ درصدی تاسیس شرکت‌های دانش بنیان سلامت در دولت سیزدهم

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از وزارت بهداشت، دکتر یونس پناهی در نشست خبری هفته دولت که در ستاد وزارت بهداشت برگزار شد، با بیان اینکه در حوزه تحقیقات و فناوری چند وعده داده بودیم که محقق شده است، اظهار داشت: یکی از وعده‌های ما مساله محور شدن تحقیقات و فناوری در راستای نیازهای مردم بود که در این زمینه، کل نیازهای حوزه سلامت شناسایی و در قالب مأموریت‌های ویژه به دانشگاه‌های علوم پزشکی واگذار شده است.

وی نیازهای حوزه سلامت را به دو گروهِ تولید دانش و فناوری تقسیم کرد و گفت: در تولید علم، نیازهای حوزه سلامت مانند بار بیماری‌ها، جمعیت، تغییرات اقلیمی و عوامل خطر بروز بیماری‌ها به دانشگاه‌های علوم پزشکی واگذار شد. امروزه بیماری‌های غیرواگیر مانند قلبی عروقی، سرطان، تنفسی و حوادث و سوانح عمده علل بیماری‌ها و مرگ و میر هستند.

واگذاری مأموریت‌های ویژه به دانشگاه‌های علوم پزشکی

معاون وزیر بهداشت با اشاره به واگذاری مأموریت بیماری‌های قلبی و عروقی به دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، یادآور شد: باتوجه به زیرساخت‌های مناسب از جمله پژوهشکده، هیأت علمی توانمند، آزمایشگاه جامع و بیو بانک و سیستم ثبت، این مأموریت به دانشگاه علوم پزشکی اصفهان سپرده و قراردادهای مربوطه نیز منعقد شد.

پناهی از پرفشاری خون به عنوان مهمترین عامل خطر بیماری‌های قلبی و عروقی یاد کرد و گفت: مأموریت پرفشاری خون به دانشگاه‌های علوم پزشکی جنوب کشور مانند بندرعباس، مأموریت سرطان به دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، دیابت به دانشگاه علوم پزشکی تهران، جمعیت به کلان منطقه یک شامل گیلان، مازندران و سمنان، برخی عوامل خطر مانند سلامت روان به دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی واگذار شد.

وی خاطرنشان کرد: در حوزه فناوری، نیازهای دارویی، مواد اولیه دارو، تجهیزات پزشکی مصرفی و سرمایه‌ای را با کمک سازمان غذا و دارو شناسایی و مأموریت آن را به دانشگاه‌ها واگذار کردیم؛ مثلاً دانشگاه علوم پزشکی تبریز که زیرساخت‌های خوبی در حوزه دارو دارد، در زمینه دارو کار می‌کند و یا دانش‌های جدید مانند ژن درمانی، پزشکی بازساختی و مهندسی بافت که در آینده درمان بسیاری از بیماری‌های خواهند بود به چندین دانشگاه واگذار شده است. مثلاً به دانشگاه علوم پزشکی تهران و سازمان انتقال خون مأموریت داده ایم که بیماری تالاسمی و ژن درمانی را بررسی کنند و دانشگاه علوم پزشکی با کمک دو دانشگاه دیگر برای داروی خوراکی SMA کار می‌کنند.

برای اولین بار بودجه تحقیقاتی دانشگاه‌های علوم پزشکی به طور کامل پرداخت شد

معاون وزیر بهداشت از رعایت عدالت در حوزه تحقیقات و فناوری به عنوان دومین وعده خود یاد کرد و گفت: برای اولین بار بودجه‌های یک درصد دانشگاه‌های علوم پزشکی که در سنوات گذشته به طور کامل پرداخت نمی‌شد را به کل دانشگاه‌های علوم پزشکی پرداخت شده است. همچنین در توزیع سرباز نخبه، پزشک پژوهشگر و دستیار پژوهش و حمایت برای راه اندازی اتاق‌های تمیز نیز عدالت رعایت شد.

تعداد شرکت‌های دانش بنیان حوزه سلامت به ۱۳۱۳ شرکت رسید

پناهی با بیان اینکه از مهمترین وعده‌های ما، توسعه شرکت‌های بنیان بود، تاکید کرد: در کشور ۸ هزار و ۸۹۱ شرکت دانش بنیان فعال هستند که یک هزار و ۳۱۳ شرکت در حوزه سلامت فعالیت دارند. تعداد شرکت‌های دانش بنیان حوزه سلامت در سال ۱۴۰۰ حدود ۷۶۲، در سال گذشته یک هزار و ۱۹ و امسال به یک هزار و ۳۱۳ شرکت رسیده که نشان دهنده رشد ۴۰ درصدی است البته خواسته دولت و وزیر بهداشت، بیشتر از اینهاست اما به کیفیت آنها توجه داریم.

به گفته وی حدود ۴۰ درصد از شرکت‌های دانش بنیان حوزه سلامت در زمینه دارو و فرآورده‌های پیشرفته تشخیصی و درمانی، ۲۸ درصد در زمینه وسایل، ملزومات و تجهیزات پزشکی مصرفی و سرمایه‌ای و ۳۲ درصد نیز در زمینه صنایع غذایی و کشاورزی فعال هستند.

تبدیل علم به ثروت از مهمترین اهداف وزارت بهداشت

معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت، تبدیل علم به ثروت را به عنوان یکی از اهداف وزارت بهداشت در دولت مردمی دانست و افزود: باید بین دانشگاه‌ها و صنعت، حدواسط یعنی پارک‌های علم و فناوری و مراکز فناوری و رشد ایجاد شود. در حال حاضر ۱۱۱ مرکز رشد سلامت در کشور داریم که در یکسال گذشته، راه اندازی این مراکز ۱۳ درصد رشد داشته است.

پناهی با اشاره به فعالیت ۹ مرکز نوآوری سلامت با مجوز شورای گسترش دانشگاه‌های علوم پزشکی در دولت مردمی، گفت: این مراکز در دولت مردمی راه اندازی شده و تا قبل از آن در کشور فعال نبوده است. همچنین ۱۴ پارک علم و فناوری سلامت در کشور وجود دارد که ۴ مورد از آنها در یکسال گذشته راه اندازی شده است. همچنین دو هزار و ۸۴۱ پروژه فناوری توسط شرکت‌های مستقر در مراکز رشد در حال انجام است و ۵۷۵ شرکت در یکسال گذشته در این مراکز مستقر شده اند.

وی ادامه داد: یک هزار و ۳۰۳ واحد فناورانه داریم که ۲۱۸ محصول فناورانه در یکسال گذشته مجوز گرفته اند. ۷۴۰ محصول تجاری سازی شده داریم که ۹۳ محصول از آنها در مراکز رشد سلامت در طول یکسال گذشته به ثمر رسیده است. همچنین دو هزار و ۳۰ محصول نمونه اولیه در کشور وجود دارد که ۴۷۵ محصول مربوط به یکسال اخیر و میزان کل فروش محصولات این شرکت‌ها، ۴۴ هزار میلیارد تومان بوده است.

معاون وزیر بهداشت با تاکید بر رسیدن مرجعیت علمی به عنوان یکی از اهداف مهم وزارت بهداشت، خاطرنشان کرد: یکی از زیرساخت‌های رسیدن به مرجعیت علمی، وجود مجلات علمی معتبر و تولید مقالات علمی است. ۷۸ هزار مقاله به استناد پایگاه مقالاتی اسکوپوس در سال ۲۰۲۲ از ایران چاپ شده که رو به رشد است اما کافی نیست و باید میانگین سرعت تولید علم در حوزه سلامت شتاب گیرد.

تولید علم از محل همکاری‌های بین المللی در کشور حدود ۳۰ درصد است

پناهی به ارتقای جایگاه ایران در حوزه تولید علم به رتبه ۱۵ جهانی اشاره و خاطرنشان کرد: تمایل داریم کتاب‌های بین المللی را بیشتر منتشر کنیم و مراکز تحقیقاتی و دانشگاه‌ها را به انجام مطالعات و همکاری‌های بین المللی تشویق کرده ایم.

معاون وزیر بهداشت گفت: میزان تولید علم از محل همکاری‌های بین المللی در کشورمان حدود ۳۰ درصد است که در کشورهای مختلف، بالاتر از این است و باید در وزارت بهداشت که دیپلماسی علمی و سلامت مورد تاکید است، در این زمینه اقدامات بیشتری انجام دهیم البته وضعیت چاپ کتاب‌های بین المللی در کشورمان رو به رشد و از یک هزار و ۱۹۲ مورد در سال ۲۰۱۹ به ۱۴۰۷ مورد در سال ۲۰۲۲ رسیده است.

۴۶۵ مجله در حوزه سلامت دارای رتبه پژوهشی داریم

وی با بیان اینکه در کنار تولید علم و مقالات، وجود مجلات نمایه شده در پایگاه‌های معتبر بین المللی اهمیت بالایی دارد، گفت: ۴۶۵ مجله در حوزه سلامت دارای رتبه پژوهشی داریم و ۴۷ مجله علمی حوزه سلامت در پایگاه‌های ISI، اسکوپوس و PUMBED نمایه شده اند که باید افزایش یابد. ۹۸ مجله فقط در پایگاه ISI نمایه می‌شود که در سال جاری ۳ مجله به این پایگاه وارد شده است. همچنین ۱۸۵ مجله در پایگاه اسکوپوس نمایه شده اند که در سال جاری ۱۰ مجله جدید به این پایگاه وارد شده اند.

به گفته معاون وزیر بهداشت برای اولین بار در سال ۲۰۲۰ حدود ۹۴ مجله علمی حوزه سلامت کشورمان ضریب یا فاکتور تأثیر گرفته اند و با حضور وزیر بهداشت نشستی با حضور سردبیران مجلات خواهیم داشت تا مسائل و مشکلات مطرح و مجلات با رشد بالا، تشویق شوند.

پناهی تصریح کرد: دانشگاه‌های علوم پزشکی در نظام‌های رتبه بندی بین المللی وارد شده اند و ۶۵ دانشگاه علوم پزشکی در نظام رتبه بندی وبومتریک حضور داشتند که دو درصد نسبت به سال گذشته رشد داشته اند. ۱۷ دانشگاه در نظام رتبه بندی تایمز نیز حضور دارند که امسال ۸ دانشگاه جدید اضافه شده اند. همچنین ۴ دانشگاه علوم پزشکی در نظام رتبه بندی شانگهای و ۶ دانشگاه نیز در نظام رتبه بندی لایدن حضور دارند.

توسعه زیرساخت‌های تحقیقاتی کشور در دولت مردمی

معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت با اشاره به توسعه زیرساخت‌های تحقیقاتی کشور در دولت مردمی، گفت: ۴۳ آزمایشگاه جامع در کشور، ۳۱ بیوبانک در کشور داریم که در راستای نیاز کشور فعالیت دارند. مثلاً بیوبانک ها به سمت بیماری‌های مزمن می‌روند. همچنین برای اولین بار زیرساختی را در نیماد (مؤسسه ملی توسعه تحقیقات علوم پزشکی) ایجاد می‌کنیم که کل دیتای تحقیقات در دسترس محققان، پژوهشگران، اساتید و دانشجویان قرار گیرد.

وی تعداد کوهورت (مطالعات بزرگ مبتنی بر جمعیت) های حوزه سلامت را ۵۸ مورد دانست و گفت: موضوع این کوهورت ها بیشتر در حوزه سلامت کارکنان، کودکان، سالمندان، بیماری‌های قلبی و عروقی، جوانان، مصدومین شیمیایی، پساکرونا، سرطان و بیماری‌های غیرواگیر است که با ارزیابی از آنها، عملکرد ۱۲ کوهورت قابل قبول بوده است. ۱۰ مطالعات کوهورت نیاز به بازبینی داشته، ۱۲ مطالعات کوهورت عملکرد ضعیف و نیاز به توانمندسازی داشتند و ۲۴ مطالعه اصلاً کوهورت نبود که فاقد برنامه، سوال، آینده نگری و مطالعات نسلی بود.

پناهی تاکید کرد: در کشور ۸۰۳ مرکز تحقیقاتی دارای مجوز وابسته به دانشگاه‌های علوم پزشکی، ۴۰ مرکز تحقیقاتی غیردولتی یا خصوصی، ۴۰ مرکز تحقیقات دولتی غیردانشگاهی مانند مراکز تحقیقات سازمان‌های غذا و دارو، بیمه سلامت و انتقال خون، ۴ مرکز ملی تحقیقات مانند نیماد، ۹۵ واحد توسعه تحقیقات بالینی فعال در بیمارستانها، ۷۰ پژوهشگاه و پژوهشکده و ۲۵ شبکه تحقیقاتی در حوزه سلامت کشور داریم.

۲۷۵ دانشمند یک درصد برتر جهان در حوزه سلامت فعالیت دارند

وی با بیان اینکه تعداد دانشمندان یک درصد برتر جهان در سالهای اخیر رو به افزایش بوده است، گفت: در حال حاضر ۲۷۵ دانشمند یک درصد برتر پراستناد حوزه سلامت در کشور داریم در حالیکه تعداد آنها تا سه سال پیش، ۱۰۱ نفر بوده است.

ردیف بودجه‌ای ویژه پارک‌های علم و فناوری سلامت برای اولین بار اختصاص یافت

معاون وزیر بهداشت یادآور شد: خوشبختانه با همکاری سازمان برنامه و بودجه برای اولین بار ردیف اعتباری پارک‌های علم و فناوری در بودجه در نظر گرفته شد که این ردیف حدود ۷۴ میلیارد تومان است و ۱۱۴ نیز برای اجرای طرح‌های یک درصد مساله محور اختصاص یافته است.

پناهی گفت: در مؤسسه نیماد (مؤسسه ملی تحقیقات علوم پزشکی کشور) شفاف سازی زیادی شده و علاوه بر اصلاح اساسنامه، کمیته‌های تخصصی به روز رسانی، کارگروه دانش و دانشجویی تشکیل شده و فراخوان‌ها نیز بر خلاف قبل که از سوی مراکز درمانی و تحقیقاتی صورت می‌گرفت، بر اساس نیاز است.

وی از رشد ۴۰ درصدی تأسیس شرکت‌های دانش بنیان حوزه سلامت، راه اندازی و تأسیس ۹ مرکز نوآوری سلامت، راه اندازی ۲۱ مرکز رشد فناوری سلامت، تأسیس ۴ پارک علم و فناوری، اشتغال ۸ هزار نفر در شرکت‌های دانش بنیان و واحدهای فناور، رشد ۵۰ درصدی تولید کالاهای سلامت محور، رشد ۳.۶ درصدی چاپ مقالات در مجلات Q۱ و رشد ۱۰ درصدی نمایه شدن مجلات علوم پزشکی در پایگاه‌های علمی بین المللی به عنوان بخشی از دستاوردهای دولت مردمی در حوزه تحقیقات و فناوری سلامت یاد کرد.

به گفته معاون وزیر بهداشت از ابتدای دولت مردمی یک هزار و ۹۷۹ طرح به مؤسسه نیماد ارسال شده که از این تعداد، یک هزار و ۳۰۰ طرح در حال اجرا است. همچنین در این مؤسسه، کمیته‌ای نیز برای نگهداشت نخبگان ایجاد شده است.