دیدار و گفتگوی مقامات ارشد دفاعی ایران و عربستان در روسیه

طلال العتیبی دستیار وزیر دفاع عربستان در حاشیه یازدهمین کنفرانس امنیت بین‌المللی مسکو در مسکو، روسیه، ۱۶ اوت ۲۰۲۳، با عزیز نصیرزاده، جانشین رئیس ستاد کل نیروهای مسلح ایران دیدار کرد.

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از خبرگزاری رویترز، «طلال العتیبی»، دستیار وزیر دفاع عربستان در حاشیه یازدهمین کنفرانس امنیت بین‌الملل مسکو با «عزیز نصیرزاده»، جانشین رئیس ستاد کل نیروهای مسلح ایران دیدار کرد.

این دیدار پس از برقراری مجدد روابط دیپلماتیک بین ریاض و تهران، با میانجیگری چین در ماه مارس، پس از هفت سال عدم روابط رسمی صورت گرفته است.

بر اساس عکس‌هایی که وزارت دفاع عربستان در شبکه اجتماعی ایکس به اشتراک گذاشته است، العتیبی همچنین دیدارهای جداگانه‌ای با مقامات دفاعی روسیه، چین و پاکستان داشته است.

این وزارتخانه اعلام کرد که در این دیدارها، روابط دوجانبه در زمینه‌های دفاعی و امنیتی و راه‌های بهبود آن مورد بررسی قرار گرفت.

آن گونه که خبرگزاری تاس روسیه گفته، کنفرانس امنیت بین‌المللی مسکو که توسط وزارت دفاع روسیه برگزار شده است، میزبان حضور ۲۶ وزیر دفاع و ۱۶ معاون وزیر دفاع و رؤسای ستاد کل نیروهای مسلح از کشورهای مختلف است.

عربستان سعودی مهمترین کشور نفتی، مهمترین رقیب منطقه‌ای ایران و مهمترین عضو شورای همکاری خلیج فارس است. این کشور در سال‌های اخیر بحران جانشینی پیچیده‌ای را از سر گذرانده و اهداف بلندپروازانه‌ای برای نقش آفرینی در قرن ۲۱ در چشم‌انداز ۲۰۳۰ تعریف کرده است. بر مبنای چشم‌انداز ۲۰۳۰، عربستان دیپلماسی اقتصادی جدیدی را طراحی کرده و به تدریج در حال اجرای آن است.

بنابراین شناخت دیپلماسی اقتصادی عربستان به عنوان مهمترین رقیب ایران و کشوری که ممکن است در صورت فرجام یافتن مذاکرات ایران با آن، به بازاری مهم در محیط همسایگی بدل شود، ضرورت دارد.

چشم‌انداز ۲۰۳۰ در سال ۲۰۱۶ تصویب شد و به رویکرد کلان اقتصادی عربستان شکل داد؛ این سند همچنان مبنای سیاستگذاری‌های کلان دیپلماسی اقتصادی عربستان است. این سند در واقع یک طرح استراتژیک بلندپروازانه است که برای مدرن سازی و تنوع بخشیدن به اقتصاد عربستان، عمدتاً از طریق کاهش وابستگی به نفت، توسعه منابع درآمدی جایگزین و افزایش مشارکت بخش خصوصی در اقتصاد طراحی شده است. افزون بر این بهبود کارآمدی نهاد دولت و تبدیل جامعه سعودی به جامعه مدرن و فراگیرتر از دیگر اهداف این چشم‌انداز است.

البته شورای همکاری خلیج فارس همچنان در کانون دیپلماسی اقتصادی عربستان قرار دارد و این کشور از مسیر شورای همکاری مذاکرات آزادسازی تجاری را به پیش می‌برد.

در حوزه سرمایه گذاری نیز عربستان کوشیده تا اصلاحات بنیادینی در راستای جذب سرمایه خارجی صورت دهد. از دیگر سو تلاش می‌کند تا مازاد درآمدهای نفتی را در بخش‌های جذاب و آینده دار زنجیره‌های ارزش سرمایه گذاری کند.

یکی دیگر از نکات جالب در دستیابی به چشم انداز ۲۰۳۰ تمرکز بر تجارت خارجی است؛ در همین راستا اداره تجارت خارجی (GAFT) در ژانویه ۲۰۱۹ به عنوان یک نهاد عمومی جداگانه با ۱۴ وظیفه اصلی تأسیس شد تا کلیه مسئولیت‌های مربوط به تجارت خارجی را که پیش از این توسط وزارت بازرگانی انجام می‌شد بر عهده بگیرد. GAFT تیم مذاکره کننده سعودی را در مذاکرات تجارت خارجی، از جمله موضوعات مرتبط با سازمان تجارت جهانی، رهبری می‌کند.

از جمله وظایف این تیم فراهم آوردن امکان دسترسی صادرات عربستان سعودی به بازارهای خارجی، گشودن بازارهای جدید برای عربستان سعودی، پیگیری اجرای تعهدات عربستان سعودی به سازمان تجارت جهانی، ارائه پیشنهادات در زمینه تعرفه‌های گمرکی و ارجاع آن به مرجع ذیصلاح، نظارت بر رایزنان تجاری، تقویت تولیدات داخلی از طریق سیاست‌های تجاری متناسب، توسعه قابلیت شرکت‌ها برای تجارت خارجی و… است.