وقتی صدای قدم بازیگر هم مهم می‌شود!/ از لذت سوران تا التهاب مصلحت
آرش قاسمی صداگذار سینما و تلویزیون که این روزها فیلم سینمایی «مصلحت» را روی پرده سینما و سریال «سوران» را در حال پخش از تلویزیون دارد، در گفتگو با خبرنگار مهر درباره فعالیت‌های این روزهای خود گفت: واقعیت این است که در یک سال گذشته و بعد از سریال «جیران» کار تازه‌ای نداشتم و دلیلش هم این است که اساساً این روزها تولیدات در سینما کاهش پیدا کرده و متأسفانه خیلی از پروژه‌ها یا هنوز کلید نخورده‌اند یا اگر وارد مرحله تولید شده‌اند، به بخش صداگذاری نرسیده‌اند. به همین دلیل این روزها غیر از چند فیلم کوتاه، کار دیگری را در دست ندارم.
وی درباره رونق تولید در شبکه نمایش خانگی هم گفت: حتماً ما هم دوست داریم در این عرصه کار کنیم اما مشکلی که وجود دارد این است که پلتفرم‌ها هنوز قصد ندارند در بخش‌های فنی، دستمزدها را واقعی کنند. بالاخره بچه‌های صنف صدا دوست دارند روی اعداد و ارقام مصوب پایبند باشند اما پلتفرم‌ها می‌گویند ما باید رقم همکاری را تعیین کنیم و معمولاً هم ارقام پایینی پیشنهاد می‌دهند که پذیرش آن اصلاً برای ما توجیه اقتصادی ندارد.
این صداگذار ادامه داد: این درست است که می‌گویند ارقام پرداختی از سوی پلتفرم‌ها بهتر از حوزه‌های دیگر است اما واقعیت این است که همین ارقام هم با تورم موجود هم‌خوانی ندارد. تهیه‌کنندگان و مدیران تولید برای افزایش دستمزدها در سال جدید، مقاومت زیادی می‌کنند و همین هم باعث می‌شود که باسابقه‌ترها حاضر به همکاری نشوند و آن‌ها سراغ افراد کم‌سابقه‌تر و بی‌تجربه بروند. اکثراً هم خیلی حساسیتی روی مباحث کیفی ندارند و فقط می‌خواهند کارشان راه بیفتد.
وی افزود: خیلی از هم‌کاران شناخته‌شده ما به دلیل مباحث مالی مجبور می‌شوند پیشنهادات کاری خود را رد کنند و پروژه‌ها هم سراغ افراد بی‌تجربه می‌روند. خود من هم بعد از «جیران» هیچ پروژه‌ای نگرفتم. در تلویزیون هم دو سریال «آتش و باد» و «سوران» را داشتم که پخش اولی تمام شد و دومی به تازگی روی آنتن رفته است. در کنار «سوران» هیچ کار جدی دیگری این روزها ندارم.
توجه ویژه به جزئیات صوتی و تصویری در «سوران»
قاسمی با اشاره به سریال «سوران» توضیح داد: تجربه کار در این سریال برای من بسیار خوب بود چراکه درباره آن مقطع تاریخی خود من کمتر کار کرده بودم و تجربه آن را نداشتم. کارگردان و تهیه‌کننده این پروژه هم در زمان تولید به‌گونه‌ای به جزئیات توجه کرده بودند که کار برای من به‌عنوان صداگذار بسیار ساده شده بود. آنقدر جزئیات را در تصویر به‌خوبی رعایت کرده‌اند که من هم می‌توانم مابه‌ازای صوتی آن را استفاده کنم.
وی افزود: از طرف دیگر فضای داستان «سوران» هم مربوط به منطقه کردستان است و از موسیقی و اصوات آن منطقه هم استفاده کردم و تلاش کردم بافت شنیداری همان منطقه را برای مخاطب ایجاد کنم. این موارد را نمی‌توان به‌عنوان چالش دید و به‌نظرم بیشتر جزو جذابیت‌های کار ما محسوب می‌شود. درباره «سوران» کار به‌صورتی بود که می‌توانم بگویم لااقل در تلویزیون کمتر شاهد این میزان توجه و رعایت نسبت به جزئیات بوده‌ایم. از نظر صداگذاری هم به نظرم تجربه خیلی خوبی بود که در کارنامه خودم هم کار خوبی شده، این اتفاق خوب هم محصول حضور تهیه‌کننده و کارگردان خوب است. اگر تهیه‌کننده در رعایت جزئیات با کارگردان همراهی نمی‌کرد شاید فضای سریال به این خوبی نمی‌توانست بازتاب دهنده فضای آن سال‌ها باشد.
«صدا» می‌تواند جغرافیا و تاریخ ایجاد کند
صداگذار «مصلحت» درباره تفاوت صداگذاری در فیلم‌های مربوط به مقاطع تاریخی به نسبت فیلم‌هایی که داستان روز دارند هم گفت: ما در عرصه صداگذاری می‌گوئیم صدا می‌تواند برای ما یک دوره تاریخی را ایجاد کند. این یکی از اصول کاری ما است. ما معتقدم «صدا» می‌تواند در یک فیلم جغرافیا و تاریخ ایجاد کند و ما می‌توانیم این جغرافیا و تاریخ را از طریق صدا به مخاطب فیلم القا کنیم.
وی افزود: در فیلمی مانند «مصلحت» آنچه اهمیت پیدا می‌کند این است که ما بدانیم در آن دوره تاریخی با چه صداهایی مواجه بوده‌ایم. قاعدتاً فضا صوتی در دهه ۶۰ با فضا صوتی در دهه ۱۴۰۰ متفاوت بوده است. من هم تلاشم را کردم که سراغ صداهای آن دوره بروم و این مهمترین چالش برایم بود. به‌عنوان مثال صدای بلندگوها و یا پخش مارش‌های نظامی و سرود در آن سال‌ها به تواتر به گوش می‌رسید. صدای زنگ تلفن در آن سال‌ها بسیار متفاوت از سال‌های اخیر است. حتی صدای آژیر یک آمبولانس در خیابان متفاوت از صدای آمبولانس‌های امروزی بوده است.
این صداگذار تأکید کرد: این فیلم در خیابان‌های سال ۹۹ تصویربرداری شده و ایجاد آمبیانس (صدای محیط) مناسب با دهه ۶۰ هم برای صدابردار و هم برای صداگذار یک چالش است. من در فضاسازی باید به گونه‌ای عمل می‌کردم که صدای فیلم برای مخاطب تداعی‌کننده حال و هوای دهه ۶۰ باشد.
قاسمی درباره تأثیر رویکرد محتوایی یک فیلم برای طراحی فضای صوتی آن هم گفت: طبیعتاً ما به‌عنوان صداگذار وقتی فیلمنامه را می‌خوانیم به یک فضای صوتی در ذهن خود می‌رسیم و باید آن را با کارگردان چک کنیم. اگر فیلم حال و هوای مذهبی داشته باشد، یک فضاسازی نیاز دارد و وقتی فیلم لحن سیاسی پیدا می‌کند باید این ملاحظه را در صداگذاری فیلم هم مدنظر داشته باشیم. به‌عنوان مثال می‌توانم به صدای پای بازیگران اشاره کنم که می‌تواند برای مخاطب ایجاد استرس کند. شاید در یک فیلم معمولی وقتی بازیگر به‌صورت عادی قدم می‌زند، ما صدایی برای قدم زدن‌های او نگذاریم اما وقتی قرار است فیلم فضایی پرتنش و ملتهب داشته باشد، صدا هم باید در خدمت همین فضاسازی باشد و در همین راستا ما هم صدای قدم زدن کاراکترهای را از حالت عادی بالاتر می‌بریم.
وی در پایان گفت: وقتی قرار است در لحظاتی از فیلم التهاب ایجاد کند، صداگذار با استفاده از تمهیداتی مانند صدای لولای در و تشدید صداهایی مانند صدای فیزیکی یک اسلحه و یا خیلی صداهای جزئی‌تر، تلاش می‌کند این التهاب را بیشتر به مخاطب منتقل کند.
منبع: مهر
