آینده مبهم یک استان با یکه‌تازی صنعت/ کشاورزی یزد در چمبره صنایع
خبرگزاری مهر – گروه استان‌ها: مدتی است که زمزمه‌هایی مربوط به محدود کردن بخش کشاورزی استان یزد در میان است و عده‌ای نظراتی را مطرح می‌کنند که چندان کارشناسی شده نیست و بین کارشناسان و غیرکارشناسان مورد نقد واقع شده است.
آنها عقیده دارند که کشاورزی یزد باید کوچک شود و با توجه به بهینه‌تر بودن و بازدهی اقتصادی بیشتر استفاده از آب بخش کشاورزی در صنعت، آب این بخش به حوزه صنعت هدایت شود.
این عده نمی‌دانند که کشاورزان یزدی با چه مشقتی نام شهرهای کویری یزد را با باغ‌شهر عجین کرده‌اند و با حفر تونل‌های طولانی در دل زمین، آب را به سراسر استان منتقل کرده و باغ‌شهرهایی چون مهریز، تفت، شاهدیه و … را به وجود آورده‌اند که البته در حال حاضر دیگر نمی‌توان آنها را باغ‌شهر نامید.
منافات آلودگی استان با از بین رفتن کشاورزی
این دیدگاه‌ها در شرایطی مطرح می‌شود که روز به روز به میزان آلودگی شهرهای استان اضافه می‌شود و باغ‌هایی که روزی فیلتری برای تسویه هوای ورودی به شهرهای استان بودند یکی یکی خشک می‌شوند.
حتی اگر این واقعیت باشد که بهره‌برداران بخش کشاورزی محدود و بازده اقتصادی آنها پایین است، باز هم نباید از قابلیت‌های بخش کشاورزی در حوزه سلامت و محیط زیست غافل شد.
این سوال مطرح است که اگر همین تعداد باغ‌های محدود هم نباشند، دی اکسید کربن ناشی از سوخت‌های مختلف در استان صنعتی یزد کجا باید مصرف شود. آیا درختان آن را به اکسیژن تبدیل کنند بهتر است یا اینکه به ریه مردم وارد شود و با افزایش تعداد بیماران قلبی و عروقی، آثار مخربی را بر زیست انسانی به جای بگذارد؟
مخالفت‌های جدی با محدود کردن کشاورزی
این دیدگاه که کشاورزی باید محدود شود، بارها مورد انتقاد قرار گرفته و در رأس همه، نماینده ولی فقیه در استان و امام جمعه یزد هم آن را زیر سوال برده است.
آیت الله محمدرضا ناصری در جلسه‌ای اعلام کرده بود که اگر ما همین مقدار کشاورزی که در استان داریم را تعطیل کنیم، یزد را به بیابانی بی‌آب و علف تبدیل کرده‌ایم و بیابان‌زایی هم به جز افزایش چند برابری مشکلات یزد، هیچ تأثیر دیگری ندارد.
وی منکر مشکلات آبی استان نشده اما خواستار مدیریت صحیح مصرف آب در بخش کشاورزی شده و به روستاییانی اشاره کرده که با خلاقیت و مدیریت منابع آبی اندکی که در اختیار دارند، مزرعه و زراعت خود را ادامه داده‌اند و تاکید دارند که این روند باید در تمام روستاهای استان تسری یابد.
آیت‌الله ناصری معتقد است که می‌توان با ارائه طرح‌های جدید، نه تنها از خشکسالی جلوگیری کرد بلکه می‌توان زمینه‌ای برای افزایش باغ‌ها فراهم کرد.
وی احیای طرح کاشت نهال و آبیاری قطره‌ای و نوین همچنین ذخیره کردن آب باران در منابع برای آبیاری درختان در طول سال را پیشنهاد داده و عقیده دارد که با این اقدام بعد از چند سال باغ‌ها احیا و سرسبز می‌شود.
کشاورزی یا صنعت؟
رئیس سازمان نظام مهندسی کشاورزی استان هم به عنوان یکی از حامیان این دیدگاه که بخش کشاورزی نباید کوچک شود، به خبرنگار مهر گفت: اما صادق (ع) هزاران سال پیش عنوان کردند که زندگی جز با سه چیز شامل هوای پاک، آب فراوان و گوارا و زمین نرم و سست آماده زراعت خوش نمی‌شود و این نشان دهنده اهمیت کشاورزی است. سالانه ۵۰۰ میلیون مترمکعب در آب بخش کشاورزی صرفه‌جویی کردند اما نه سطح سفره‌های آب زیرزمینی بالا آمد و نه کمبود آب جبران شد از اینرو باید راهکار را اصلاح کنیم
محمدرضا خلف باغی ادامه داد: اینکه به صنعت توجه کنیم یا کشاورزی، سوال بی پاسخی است چرا که صنعت بر پایه کشاورزی رونق پیدا می‌کند و کشاورزی جزئی از حیات است.
وی با بیان انتقاداتی که نسبت به مصرف آب در بخش کشاورزی مطرح است، تصریح کرد: با این دیدگاه سالانه ۵۰۰ میلیون مترمکعب در آب بخش کشاورزی صرفه جویی کردند اما نه سطح سفره‌های آب زیرزمینی بالا آمد و نه کمبود آب‌ها جبران شد از اینرو باید راهکار را اصلاح کنیم.
حمایت از صنعت پاک
رئیس نظام مهندسی کشاورزی استان یزد اظهار داشت: ما حامی صنعت هستیم اما حامی صنعتی که به محیط زیست و هوای سالم احترام بگذارد و آن را به عنوان حق الناس تضییع نکند و صاحبان صنایع باید در این حوزه دغدغه‌مند باشند و خود را مسئول بدانند.
وی افزود: با این روند مصرف آب در صنایع، ۱۰ سال دیگر آبی برای صنعت باقی نخواهد ماند و اگر کشاورزی هم از بین برود، یزد برهوتی می‌شود که امکان زندگی در آن وجود نخواهد داشت.
خلف باغی به غباری که روی شهرهای استان نشسته اشاره کرد و گفت: به روز کردن تکنولوژی صنایع، استفاده از انرژی خورشیدی و …، صنعت را توسعه‌گرا خواهد کرد.
نقش کمرنگ شرکت‌های دانش بنیان در یزد
رئیس سازمان نظام کشاورزی استان یزد بیان کرد: استان یزد در حوزه صنایع رتبه برتر کشور را دارد اما در زمینه شرکت‌های دانش بنیان جایگاهی در کشور ندارد در حالی که وقت آن رسیده که از این ظرفیت بهره‌برداری بیشتری صورت گیرد.
وی، بیکاری فارغ التحصیلان بخش کشاورزی به ویژه در حوزه محیط زیست را ناشی از بی‌توجهی برخی از صنایع به حضور کارشناسان محیط زیست مقیم در واحدهای صنعتی دانست و اظهار داشت: این نوع اشتغال، ما را کارگرپذیر و نخبگان و تحصیل‌کرده‌های دانشگاهی را روانه مشاغل دیگر کرده در حالی که باید صنعتی ایجاد کرد که این روند را برعکس کند.
باغ‌های جهانی و کویر
کشاورزی جزو لاینفک زندگی یزدی‌ها است چرا که اگر همین باغ‌های نصفه و نیمه هم نبود، آنچه وارد ریه‌های ما می‌شد، دی اکسید کربن خالصی بود که فرصت نفس کشیدن را از ما می‌گرفت.
دعای یزدی‌ها همیشه به جان کشاورزانی است که به سختی باغ‌هایی را در دل کویر ایجاد کرده‌اند و باغ‌شهرهایی ساختند که امروز بتوانیم حتی برای گذران اوقاف فراغت در کوچه باغ‌های آن قدم بزنیم و عکس یادگاری بگیریم. کویر همان کویر است اما همت باید همت کشاورزان آن زمان باشد که از هیچ تلاشی برای آبادانی کویر دریغ نکردند و به این بهانه که خشکسالی وجود دارد، نباید کشاورزی را متهم کرده و آن را محدود کنیم
دو نمونه زیبا و منحصر به فرد از باغ‌های بی‌مانند یزد نیز، باغ دولت‌آباد یزد و باغ پهلوان‌پور مهریز هستند و در شرایطی که استان‌های حاصلخیز ظرفیت بیشتری برای ایجاد چنین باغ‌هایی داشتند، این دو باغ زیبا در زمره باغ‌های جهانی در یونسکو به ثبت رسیده‌اند و امروز نیز اگر خلاقیت و مدیریت در کنار هم قرار گیرد، می‌توان باز هم به این روند ادامه داد.
کویر همان کویر است اما همت باید همت کشاورزان آن زمان باشد که از هیچ تلاشی برای آبادانی کویر دریغ نکردند تا حیات در این دیار کویری تداوم یابد و این رویکرد باید تداوم یابد و به این بهانه که خشکسالی وجود دارد، نباید کشاورزی را متهم کرده و آن را محدود کنیم.
منبع: مهر
