۲۰۳۰، برنامه ای ۱۵ ساله برای تغییر جهان است/ تعهدات نرم سند

به گزارش خبرنگار مهر، نشست بررسی ابعاد فرهنگی و آموزشی سند ۲۰۳۰ با سخنرانی حجت الاسلام حمید پارسانیا، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی و سینا کلهر، مدیرکل مطالعات فرهنگی مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی قم برگزار شد.

در ابتدای نشست کلهر، به بررسی متن سند ۲۰۳۰ پرداخته و گفت: سند ۲۰۳۰ کنار گذاشته نشده است. سند آموزشی ۲۰۳۰ کنار گذاشته شده است. اعتراض هایی هم که برانگیخته شد، ناظر به سند ۲۰۳۰ آموزشی بوده است. سند اصلی ۲۰۳۰ سندی است که برنامه ۱۵ ساله برای تغییر جهان است. این سند کماکان وجود دارد و اجرا می شود و مورد اعتراض هم قرار نگرفته است.

کلهر با بیان اینکه هدف شماره ۴ سند اصلی مربوط به آموزش کیفی است، گفت: ذیل این هدف سند دیگری نوشته شده که معروف به بیانیه اینچئون است و یک برنامه ملی آموزش برپایه آن نوشته شده است. دو سند اخیر مورد اعتراض بوده است. پای وزارت آموزش و پرورش در این دو سند به میان آمده است. در سند اصلی پای بسیاری از وزارت خانه های دیگر ما نیز در میان است و این وزارتخانه ها دارند ذیل این سند کار می کنند. خیلی از این کارها برای ۱۵ – ۲۰ سال گذشته بوده است.

وی افزود: ما سه سند داریم. عنوان سند اول «دگرگون ساختن جهان ما» است. این اعلامیه ای جهانی است که همه کشورها متعهد به انجام آن شده اند.  این سند مادر است و اگر آن را بفهمیم بقیه بحث ها روشن می شود. با هر سه این سندها استقلال ملی ما نقض شده است. اما این نقض به شکل پیچیده ای اعمال می شود. ۶ جا در سند اصلی گفته شده است که ما استقلال ملی و حاکمیت ملی کشورها را به رسمیت می شناسیم، اما در همان حال دارد استقلال ملی کشورها را نقض می کند.

وی اظهار داشت: مثلا در هیچ کدام از این سندها هیچ کلمه ای درباره همجنس بازان و آموزش آنها نیامده است. اتفاقا گفته متناسب با مقتضیات ملی خود این کارها را انجام دهید. درست همان لحظه ای که این حرف را می زند می گوید باید آموزش همه آدم هایی که به هر دلیلی «طرد» شده اند، به رسمیت شناخته شود. به صراحت در بیانیه اینچئون آمده که حتما دولت باید آمار اینها را دربیاورد، به سازمان های بین المللی ارائه دهد و بگوید چه اقداماتی درباره آنها انجام بدهد. این مثال را آوردم تا نشان دهم این سند چقدر پیچیده است.

کلهر اضافه کرد: اعلامیه دگرگونی جهان می گوید سه هدف را دنبال می کنم: رعایت حقوق بشر برای همه، تحقق تساوی جنسیتی برای همه و توانمندسازی همه زنان و دختران. شاکله و ستون کل برنامه تغییر جهان بر محور این سه هدف می چرخد.

مدیرکل مطالعات فرهنگی مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی گفت: این سند بسیار الهام بخش و قدرتمند است و روح دارد. این تحول بزرگی در سندنویسی است. قبل از این ایده سندنویسی مبتنی بر قدرت اجرایی دولت ها بود. به همین خاطر ضرورتی نداشت که درباره آن اقناع صورت بگیرد. همه سندهای ما اینطور هستند. اما از یک دوره ای به بعد سندهای بین المللی تغییر جهت دادند. تغییر جهت با این هدف صورت می گرفت که قلب و ذهن قشرهای نخبه جوامع هدف را فتح کنند. لذا اسناد بسیار صمیمانه نوشته می شود. سند می گوید نباید کسی از این قافله عقب بیفتد. می گوید این حرکتی جهانی است و همه باید با ما همراهی بکنند. به صراحت می گوید همه کشورها از جمله ما سند را پذیرفتند.

وی با اشاره به متن سند افزود: سند در بند ۶ اشاره کرده که بر اساس نیازهای فقیرترین و آسیب پذیرترین اقشار جامعه نوشته شده است. بخش فقیرترین مشکلی ندارد ولی آسیب پذیرترین مشمول همه گروههای حاشیه ای، از اقلیت های دینی تا منحرفین جنسی و … می شود. پس در جهان دگرگون شده باید همه نیازهای گروههای آسیب پذیر به این معنا که گفته شد برآورده شود. ما هم این را قبول کردیم و تعهد کردیم که انجام بدهیم!

کلهر در ادامه گفت: برای تغییر جهان در ۱۵ سال آینده هفت قلمرو وجود دارد که باید در آن ها تغییر ایجاد شود. حقوق بشر، به رسمیت شناختن تساوی جنسیتی، ریشه کنی فقر و گرسنگی، آموزش کیفی، بهداشت و رفاه روانی و جسمی (مسائل آموزش جنسی را ذیل این قسمت آورده که ما هیچ اعتراضی به آن نکردیم)، اشتغال و مهاجرت و مصرف کالا و خدمات.

وی افزود: در این سند سه دسته کشور وجود دارند. یکی کشورهای عقب افتاده که کشورهای آفریقایی را شامل می شود. دوم کشورهایی که شرایط جغرافیایی خاص دارند مثلا محصور در خشکی اند و یا وضعیت ضعیفی در منابع زیرزمینی دارند. سوم کشورهای در حال توسعه متوسط که ایران جزو این کشورهاست. سند می گوید روی این سه دسته کشور باید کار خاص انجام شود.

کلهر ضمن اشاره به نقض استقلال ملی کشورها در سند ۲۰۳ گفت: سند یک جایی می گوید حاکمیت ملی شما محترم است و جای دیگر حاکمیت ملی شما را نقض می کند. مثلا در بند ۱۸ می گوید حاکمیت مستقل و دائمی بر ثروت و منابع طبیعی و اقتصادی حق هر کشوری است. اما در بند ۳۰ می گوید دولت ها اکیدا از انجام و ترویج هرگونه اقدام یکجانبه اقتصادی، مالی و یا تجاری که در راستای حقوق بین الملل و منشور سازمان ملل متحد نباشد و مانع تحقق کامل توسعه اجتماعی و اقتصادی به ویژه در کشورهای در حال توسعه می شود، منع شده اند. پیچیدگی سند که عرض کردم در چنین مواردی است.

تکنیکی در سندنویسی وجود دارد به این ترتیب که راس حکم را متناسب با ارزش های دینی و فرهنگی می نویسند ولی خود حکم برعکس است. مثلا در راس حکم می نویسند در راستای گسترش فرهنگ جهاد و شهادت … اما در حکم می نویسند تمام محتوای کتب درسی باید کلیشه زدایی جنسیتی و خشونتی شود! یعنی حکم کاملا بر ضد راس ماده عمل می کند ولی چون با راس ماده شروع می کنید فکر می کنید با متنی کاملا اسلامی مواجه شده اید. سند ۲۰۳۰ مصداق بارز چنین سندی است.

وی با بیان اینکه به لحاظ حقوقی میان تعهد سخت و تعهد نرم تفاوت وجود دارد، گفت: در تعهد سخت در صورت عدم اجرا هزینه هایی بر شما تحمیل می شود مثلا تحریم می شوید. هیچ کدام از اسناد ۲۰۳۰ تعهد سخت ندارند. منتها رویه ای از ۴۰ سال قبل در سازمان ملل ایجاد شده که این است که برای اینکه حقوق سخت را بتوانند محقق کنند از حقوق نرم شروع می کنند. حقوق نرم همین اسناد است. می گویند شما با اراده خودتان مشارکت کردید.

کلهر در ادامه با  اشاره به شکل گیری بیانیه اینچئون اضافه کرد: در این سند گفته شده که برای تحقق آن بار اصلی اش بر دوش نظام آموزشی است. بیانیه اینچئون بر این اساس نوشته شده است. این سند می گوید هدف ما آموزش باکیفیت برابر و مادام العمر است. ذیل این هدف کلی ۷ هدف جزئی می آورد: ۱ – آموزش ابتدایی و متوسطه رایگان اجباری باکیفیت (که بر عهده دولت است.) ۲ – آموزش پیش دبستانی. ۳ – آموزش عالی و فنی و حرفه ای. ۴ – آموزش بزرگسالان. ۵ – تضمین سواد خواندن و نوشتن و حساب کردن. ۶ – برابری جنسیتی. ۷ – تمام دانش آموزان (هر نوع آموزشی در هر مقطعی) باید با ارزشهای حقوق بشر، سبک زندگی جهانی و شهروندی جهانی آشنا بشود. این مهمترین هدف است. بعد در در چارچوب عملی که نوشته می شود، گفته می شود که  آموزش و پرورش چگونه باید اداره شود. اینجاست که استقلال ملی کاملا نقض می شود. همه سیاست ها به صورت جزئی اینجا نوشته شده و شما نیاز به سیاستگذاری ندارید. بعد برای اجرای این چارچوب عمل، در داخل کشور سندی نوشته شد به نام سند ملی آموزش ۲۰۳۰ جمهوری اسلامی ایران. این سند آیین نامه آن چارچوب عمل است. ۱۹ معاون وزیر و در ۳۰ کارگروه این سند را تهیه کردند و توسط ۳ وزیر دولت رونمایی شده است. البته الان دیگر مسئولیتش را نمی پذیرند.

مدیرکل مطالعات فرهنگی مرکز پژوهشهای مجلس گفت:  در این سند آمده: «ضروری است همزمان با همسویی با دستورکار جهانی اقدامی ملی برای تدوین برنامه کشوری در راستای محتوای جهانی برنامه صورت بگیرد.» در جاهایی از سند ۲۰۳۰ به عنوان یک بزرگترین اتفاق برای بشریت تقدیر کردند! ذهنیت نویسندگان سند با این عبارات کاملا مشخص است.