نقش مردم در انتخاب اصلح از منظر قرآن کریم

علی اکبر حنیفی استاد پیشکسوت قرآنی و مدرس قرآن در گفتگو با خبرنگار مهر، در آستانه برگزاری سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری؛ به تبیین مسائل مهمی همچون انتخابات، حق مشارکت مردم در تعیین سرنوشت، اخلاق انتخاباتی و انتخاب اصلح از منظر آموزه‌های دینی و قرآنی پرداخت و گفت: از نظر قرآن این مردم هستند که خیر و شر خود، آینده و موفقیت خودشان را در تمام شئون کشور و مملکت به دست می‌گیرند، اگر مردم درست یا اشتباه انتخاب بکنند، تمام تغییرات درست و غلطی که به وجود می‌آید، ناشی از همان رأی خواهد بود، قرآن می‌فرماید: ” ان الله لا یغیر ما بقوم حتی یغیر ما بانفسکم”، خداوند هیچ چیزی را برای مردم تغییر نمی‌دهد، مگر اینکه خودشان بخواهند، این اراده خود مردم است که امر بدی را برای خودشان بخواهند یا خوبی را برای خودشان اراده بکنند، پس این با خود مردم است.

وی ادامه داد: نقش مردم اینجا بسیار از نظر قرآن خیلی مهم است، و درجای دیگر قرآن می‌فرماید: ” ثُمَّ جَعَلْنَاکُمْ خَلَائِفَ فِی الْأَرْضِ مِنْ بَعْدِهِمْ لِنَنْظُرَ کَیْفَ تَعْمَلُونَ “، ما بعد از پیشینیان شما کسانی که قبلاً مصدر کارها و مصدر امور و پادشاه و رهبر و پیشوا بودند، شما را آوردیم تا بدانیم و بفهمیم که چه کاری کرده و چگونه عمل می‌کنید، توپ در زمین افراد جدیدی می‌افتد و۱ خداوند می‌خواهد ببیند که آنها چگونه عمل می‌کنند و امتحان را چگونه پس می‌دهند.

حنیفی با اشاره به بررسی واژه «رأی» اظهار داشت: این رأی که در اصطلاح انتخابات بسیار مهم است، از نظر قرآنی یک کلمه عربی است به معنای “دیدن”. این رأی یعنی دیدن. در قرآن هم داریم: ” یرون مثلهم رأی العین” یعنی آن فرشته را با این دو چشم شأن دوبرابر می‌دیدند. واژه دیدن در این میان بدین معنی است که باید مطالعه کرده و به حق الیقین نسبت به فرد رسیده تا او را انتخاب کنیم. قرآن در این موارد می‌گوید: «إِنَّهُ فَکَّرَ وَ قَدَّرَ فَقُتِلَ کَیْفَ قَدَّرَ ثُمَّ قُتِلَ کَیْفَ قَدَّرَ» از نظر قرآنی ما خیلی مسئولیت داریم. حضرت ابراهیم (ع) می‌خواست فرزندش را ذبح کند، به او گفت که پسرم من چنین خوابی را که تو را در آن می‌خواهم ذبح کنم دیده‌ام، خداوند به من این دستور را داده است رأی تو چیست؟ ” فانظر ماذا تری” ببین رایت چیست؟ به من رأی و نظر خودت را بگو. و بعد اسماعیل گفت: تو هر کاری که خداوند گفته انجام بده، من رأیی در برابر خدا ندارم، یعنی می‌خواهد قربانی شود، اگر واقعاً قرار بود حضرت ابراهیم (ع) محکوم باشد که این کار را صد درصد انجام بدهد، خب دیگر نظرخواهی نمی‌کرد، نظر خود اسماعیل هم شرط بوده است که ببیند او هم واقعاً در راه خداوند تسلیم است، واقعاً تسلیم الی الله است که در این آزمایش پیروز شد. ما باید رأی بدهیم؛ بنابراین در راه حضور در انتخابات، مشارکت و رأی دادن به اصلح؛ باید فکر، تصمیم درست را اتخاذ کنیم و به همان کسی که فکر می‌کنیم اصلح است رأی دهیم.

معیارهای فرد اصلح از منظر قرآن کریم

وی در خصوص معیارهای فرد اصلح گفت: حاکم مصر در خواب دید که هفت گاو چاق از رود نیل برآمدند و هفت گاو لاغر این هفت گاو چاق را بلعیدند و معبران نتوانستند تعبیر کنند و در آخر یکی گفت که من کسی را می‌شناسم که در زندان و اسمش یوسف است، یوسف تعبیر کرد که هفت سال باران فراوان، برکت فراوان و بعد از آن هفت سال قحطی می‌آید، آن قحطی ذخیره آن هفت سال را به کل از بین می‌برد. بعد از آن عزیز مصر گفت من می‌خواهم که تو را مشاور مخصوص خودم قرار بدهم. حضرت یوسف گفت که نه من را وزیر و خزانه دار کل کشور قرار بده ” انی حفیظ علیم” من ازتمام مملکت تو محافظت می‌کنم، و بسیار می‌توانی به من اعتماد کنی؛ بسیار عالم، آگاه و کارشناس و دانا هستم؛ بنابراین دو شرط اساسی که قدرت داشته باشد تا مملکت و تمام دستاوردها را حفظ کند و علیم باشد، بارها در قرآن مورد توجه واقع شده است.

ما همگی در آستانه امتحان الهی هستیم، و اگر رأی بدهیم به وظیفه مان در قبال یک جامعه عمل کرده‌ایم، چون انتخابات و انتخاب اصلح به ما ارجاع شده است، و این امانتی است که به ما رسیده است

حنیفی با تاکید بر دیگر مثالی از قرآن در خصوص انتخاب فرد شایسته گفت: خداوند مَلکی را فرستاد، دریک زمان فرمود: ” ان الله قدبعث لکم طالوتا” خداوند طالوت را به عنوان مَلک و پادشاه برای شما انتخاب کرد. بعد اعتراض کردند که این طور نیست و برخلاف رسم و رسومات ما است که آیه آمد: ” وزاده بسطا فی العلم والجسم ” او درعلم بسیارقوی تر از شما و در جسم بسیار قدرتمندتر از شما است، بنابراین این قدرت بسیار مهم است، در مورد دوم هم وقتی خدا انتخاب می‌کند، اساس دانایی و اساس توانایی فرد است، یعنی ما افرادی را که واقعاً توانمند باشند، با یک تشر دشمن از کار نایستند، یعنی وضع جسمانی، روحانی، علمی، همه اوضاع آنها باید در تراز اول کشور باشد. مسئله قوت، امین بودن؛ قدرت، علم و آگاهی و امانت، اینها بسیار بسیار مهم هستند.

جایگاه اخلاق در تبلیغات ریاست جمهوری

وی در خصوص جایگاه اخلاق در تبلیغات کاندیداها ادامه داد: یکی ازخصوصیات منافق این است که وعده می‌دهد و عمل نمی‌کند، روز قیامت از افراد مجرم سوال می‌شود که چرا شما اینجا هستید؟ می‌گویند که بله؛ این شیطان به ما وعده داد ولی خلاف آن وعده‌هایش عمل کرد، شیطان می‌گوید که من شما را وعده دادم «فاخلفتکم» و خلاف وعده‌ای هم که دادم عمل کردم؛ من را سرزنش نکنید، من شیطان بودم، اصلاً کارم این بود، شما چرا گول خوردید؟ خودتان را سرزنش کنید. آن افرادی که وعده می‌دهند و عمل نمی‌کنند از تیره منافقین هستند، هرکسی که وعده کرد، باید عمل به آن را برای، خود لازم بداند بارها هم رهبر معظم انقلاب فرموده‌اند که «این‌طوری نیست که هروعده ای بدهند بعداً هم کسی با آنها کاری نداشته باشد، بعداً باید بازخواست کنند که آقا شما این وعده را داده‌اید، حالا ممکن است این به صورت جدی در جمهوری اسلامی عملیاتی نشده باشد، اما بارها مردم به این می‌رسند که این فردی این وعده را داده بود و انجام نداد؛ مردم از او بیزار می‌شوند» در قرآن هم خدا می‌فرماید: «إِذْ تَبَرَّأَ الَّذِینَ اتُّبِعُوا مِنَ الَّذِینَ اتَّبَعُوا وَ رَأَوُا الْعَذابَ وَ تَقَطَّعَتْ بِهِمُ الْأَسْبابُ.» از کسانی که از او تبعیت کرده‌اند، تبری پیدا می‌کنند از آن کسانی که به اصطلاح مورد تبعیت واقع شدند، این داستان‌ها در قرآن تکراری است، مردم نباید اشتباه کنند، مهم این است که انتخاب اصلح باید انجام شود، ما هم باید بهترین کاندیداها را برای این کار در نظر بگیریم، این یک اصل منطقی و عقلی است.

دعوت مردم برای حضور پرشور در انتخابات ریاست جمهوری

حنیفی با تاکید بر اینکه ما در آستانه یک امتحان الهی قرار داریم، گفت: ما همگی در آستانه امتحان الهی هستیم، و اگر رأی بدهیم به وظیفه مان در قبال یک جامعه عمل کرده‌ایم، چون انتخابات و انتخاب اصلح به ما ارجاع شده است، و این امانتی است که به ما رسیده است. خداوند در قرآن می‌فرماید: ” إِنَّا عَرَضْنَا الْأَمَانَهَ عَلَی السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَالْجِبَالِ ” این امانتی است که به ما ارجاع شده که اگر ما درست عمل کنیم، درست بیاندیشیم، درست ببینیم و حرف‌هایشان را گوش کنیم، بر اساس دیدمان قطعاً به علم الیقین برسیم که یک کاندیدا اصلح است، شرعا و عرفا باید به او رأی بدهیم.