شرکت نفت مکلف به رفع موانع آبگیری هورالعظیم شد/ جانمایی مقصد جدید برای زهاب نیشکر

فرامند هاشمی زاده پنجشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با اشاره به برنامه حفاظت و مدیریت تالاب های خوزستان توضیح داد:در همین راستا از جمعه گذشته بازدیدها و نشست های تخصصی در معاونت عمرانی آغاز شده است و روز چهارشنبه نیز تالاب هورالعظیم از مرز چذابه تا دایک مرزی و یادمان طلائیه (حوضچه های ۱ تا ۵ تالاب) مورد بازدید قرار گرفت.
وی افزود: در این بازدید نحوه آبگیری، گردش آب، نحوه اختلاط آب شیرین تالاب و زهاب کشاورزی، اشتغال مردم بومی و نحوه استفاده از تالاب، بررسی و تعهدات قبلی دستگاه ها مرور شد و برای هر کدام از آنها تکالیف جدیدی معین شد.
هاشمی زاده اضافه کرد: در این بازدید الزام شرکت مهندسی و توسعه نفت (متن) درباره مرزداران، نگهداری دایک مرزی و تقسیم آب بین حوضچه ها و چاه های نفت نیز مورد بررسی و تاکید قرار گرفت.
وی با تاکید بر لزوم رفع موانع آبگیری هورالعظیم اظهار کرد: شرکت نفت متعهد شده است ۴۰ دریچه (کالورت) جدید را در جاده های حدفاصل حوضچه های تالاب، بازگشایی کند که بخشی از این دریچه ها انجام شده و مابقی در حال اجراست.
هاشمی زاده تصریح کرد: به شرکت نفت حداکثر دو ماه مهلت داده شده تا به تعهدات خود عمل کند و دریچه های مورد نیاز را بازگشایی و موانع آبگیری تالاب را برطرف کند.
وی همچنین درباره خطر آلودگی پسماندهای نفتی و نشت لوله ها در صورت آبگیری مناطق تحت اختیار شرکت های نفتی، گفت: در یکی دو نقطه از تالاب لوله های نفتی به زیر آب رفته است اما شرکت متن اطمینان داده که همه موارد ایمنی برای عملیات زیر آب را رعایت کرده و از بابت نشت لوله ها، خطری متوجه تالاب نخواهد بود.
این مقام مسئول خاطرنشان کرد: در نشست امروز مقرر شد همه تپه ها و نخاله های بازمانده از زمان جنگ تحمیلی، همچنین مواد باقیمانده از حفاری های نفت، توسط شرکت متن تخلیه شود.
تالاب هورالعظیم در جنوب غربی ترین نقطه کشور، در مرز عراق قرار دارد. یک سوم این تالاب در ایران و دو سوم آن در عراق است. کارشناسان بر این باورند که خشک شدن تالاب هورالعظیم یکی از دلایل ریزگردهاست.
جاده های نظامی زمان جنگ تالاب را به پنج حوضچه تقسیم کرده است.
در سال ۸۷ حدود هشت هزار هکتار از زمین های این تالاب برای عملیات اکتشاف و بهره برداری به وزارت نفت واگذار شد. در این مدت، پیمانکاران شرکت نفت ۷۰ درصد تالاب را تخریب کردند و برای اینکه به تاسیسات نفتی آسیب نرسد، مخازن ۳، ۴ و ۵ تالاب برای فعالیت میدان های نفتی خشک نگه داشته و اجازه ورود آب به این قسمت ها داده نشد. اما از اواخر سال ۹۴ با وقوع سیلاب در رودخانه کرخه (منبع تغذیه کننده هورالعظیم) آبگیری این تالاب با بازگشایی دریچه هایی بین جاده های موجود در این تالاب، آغاز شد.

*میزبان جدید زهاب های نیشکر
معاون استاندار خوزستان همچنین با اشاره به تخلیه زهاب نیشکر به جنوب تالاب هورالعظیم گفت: در این بازدید کانال ‘شهید سجادی’ و نحوه رهاسازی زهاب های نیشکر از آن نیز مورد بحث قرار گرفت تا تهدیدی برای محیط زیست بوجود نیاید.
وی اظهار کرد: محل جدیدی در نزدیکی منطقه جفیر، حدفاصل هویزه و خرمشهر در ۵۵ کیلومتری اهواز برای تخلیه زهاب های نیشکر در نظر گرفته شده تا این اراضی خشک نمناک شود.
به گفته وی، تا زمانی که کانال اصلی تخلیه زهاب نیشکر توسط سازمان آب و برق احداث شود، این محل می تواند به عنوان مکان تخلیه زهاب مورد استفاده قرار گیرد.
هاشمی زاده در ادامه حفاظت و ترمیم دایک مرزی، مدیریت آب تالاب و جلوگیری از خروج آب تالاب به آنسوی مرز را برعهده سازمان آب و برق خوزستان دانست و گفت: دایک مرزی در حال حاضر مشکلی ندارد اما مطابق معمول سدهای خاکی باید ترمیم شود، البته باید توجه داشت که در صورت عدم مدیریت آب تالاب و افزایش ارتفاع یا سرریز آن، به دایک فشار وارد می شود و احتمال تخریب نیز وجود دارد، بنابراین با برنامه ریزی برای رهاسازی آب از سد کرخه، مصارف کشاورزی و بازگشایی دریچه های جدید در جاده های شرکت نفت، تلاش داریم از فشار به دایک مرزی جلوگیری کنیم.
وی تاکید کرد: مناطق جدیدی از هورالعظیم آبگیری شده است و اکنون در حدود ۸۰ درصد این تالاب دارای آب است که حوضچه های ۱، ۲ و ۳ از آب شیرین رودخانه کرخه و حوضچه های ۴ و ۵ مخلوطی از آب شیرین و زهاب است.
هاشمی زاده همچنین گفت: یادمان های طلائیه و زید نیز از دیگر بازدیدها بود که مقرر شد طرح جامع یادمان ها برای حرمت و کرامت شهدا اجرا شود.
بر اساس این گزارش، در این بازدید مدیرانی از سازمان آب و برق خوزستان، اداره کل محیط زیست استان، مرزبانی و ارتش، شرکت مهندسی و توسعه نفت (متن)، فرمانداری های دشت آزادگان و هویزه حضور داشتند.
دایک مرزی نوعی سد خاکی به طول ۱۰۴ کیلومتر با عرض بیش از هفت متر و ارتفاع متوسط پنج متر است که بخش ایرانی و عراقی هورالعظیم را از یکدیگر جدا می کند و اجازه خروج آب به سمت عراق را نمی دهد. این دایک آذر ماه ۹۵ نیز به دلیل فرسایش شکسته شد.
معاون استاندار خوزستان در حالی از جانمایی محل جدید برای تخلیه زهاب های نیشکر خبر می دهد که پیش از این تخلیه زهاب نیشکر به محیط زیست خوزستان انتقادها و اعتراض کارشناسان و فعالان محیط زیست و حتی مسئولان را به همراه داشته است.
هم اکنون بخشی از زهاب های نیشکر در جنوب تالاب هورالعظیم (حوضچه شماره ۵)، بخشی در اراضی مرزی خرمشهر و بخشی در تالاب بین المللی شادگان تخلیه می شود که به گفته کارشناسان اثرات منفی بسیاری به دنبال داشته است.
۷۱۵۱/۶۰۶۸
خبرنگار: نادره وائلی زاده** انتشار:محمدعلی فریدپناه