رمزگشایی از ۶ تکنیک رسانه‌های غربی در بازنمایی جنگ غزه

‌خبرگزاری مهر، گروه بین‌الملل: از روز ۷ اکتبر (۱۵ مهرماه) که جنگ رژیم صهیونیستی و حماس آغاز و غزه به طور مداوم مورد حملات موشکی رژیم قرار گرفت تا کنون رسانه‌های غربی همواره بر این بحران تمرکز کرده‌اند؛ حملاتی که تا کنون به شهادت بیش از ۸ هزار فلسطینی منجر شده‌است و بیش از ۶۰ درصد شهدای حملات رژیم اشغالگر، کودکان و زنان هستند.

با نگاهی موشکافانه به اخبار و گزارش‌های متنی و تصویری بازتاب یافته از رسانه‌های جریان اصلی غربی همچون «رویترز»، «فاکس نیوز»، «سی ان ان»، «ان بی سی نیوز»، «بی بی سی»، «نیویورک تایمز» و غیره، می‌توان به بخشی از تکنیک‌ها و شگردهای رسانه‌ای آنها پی برد؛

۱. برجسته‌سازی و کمرنگ‌نمایی هدفمند

باوجود بمباران‌های شدید رژیم صهیونیستی و شهادت بیش از ۳۰۰۰ کودک اما رسانه‌های جریان‌ساز غربی آن را کمرنگ جلوه می‌دهند. در زمانی هم که خبری مبنی بر شمار شهدای فلسطینی، تخریب خانه‌ها و بیمارستان‌ها انتشار می‌یابد، آنها بیش از ارتباط دادن جنایت‌ها به رژیم صهیونیستی، حماس را مقصر جلوه می‌دهند که در گزارش «نیویورک تایمز» برجسته است.

در کنار این مقصرنمایی و نیز کمرنگ‌نمایی که حتی نسل‌کشی فلسطینیان را نیز دربرمی‌گیرد اما مساله «گروگان‌گیری» پررنگ به نظر می‌رسد و آنها با این تاکتیک در صدد مقصرنمایی حماس، مشروعیت‌بخشی به حملات و انحراف افکار عمومی از جنایت‌های روزافزون صهیونیست‌ها در غزه برآمده‌اند که «سی ان ان» را می‌توان در این دسته گنجاند.

برخی رسانه‌های غربی همچون «ان بی سی نیوز» هم «آدم‌ربایی» را مطرح و تصریح می‌کند که گروگان‌گیری هدف اصلی حمله حماس به سرزمین‌های اشغالی بوده‌است.

افزون بر اهداف ذکر شده، برجسته‌سازی و بزرگنمایی بحث گروگان‌ها برای تحریک هیجانات و عواطف دائماً تکرار می‌شود و در گزارش «رویترز» از پاداش رژیم برای کسانی که از وضعیت گروگان‌ها اطلاع دهند، سخن به میان آمده‌است.

۲. تکنیک قرینه‌سازی

در قرینه سازی دو واقعه کاملاً نامتجانس و ناهمانند که میان آنها شباهت‌های شکلی وجود دارند با هم مقایسه می‌شوند و واقعه‌ای که به صورت قطعی اتفاق افتاده با واقعه دیگری که قرار است القا شود قرینه می‌شوند؛ تاکتیکی که در رسانه‌های خارجی این بار از آن برای همسنجی حماس و داعش بهره گرفته‌اند. این در حالی است که نه تنها هیچ شباهتی بین آنها وجود ندارد و داعش گروهی تندرو و تروریسم برای تسلط بر جهان بود اما حماس برای به دست آوردن سرزمین غصب شده خود با غاصب می‌جنگد.

۳. انسانیت‌زدایی و اهریمن‌سازی

در تکنیک اهریمن‌سازی، رسانه‌های غربی و نیز متخصصان جنگ روانی تلاش می‌کنند هدف را به طور کلی در ذهن مخاطب بی‌اعتبار کند و به او وجه اهریمنی ببخشد. در تاکتیک اهریمن سازی با استفاده از برچسب زنی صفات منفی به حریف از جمله دزد، قاتل، دروغگو و… تلاش می‌شود برای به کارگیری اقدامات ضدبشری و اهریمنی علیه کشور هدف زمینه‌چینی شود. تلاش برای ارائه تصویری خشن، بی‌رحم و بی‌توجه به نیازها و احساسات دیگران هم در همین دسته قرار می‌گیرد.

با توضیحاتی که در ارتباط با تکنیک انسانیت‌زدایی و اهریمن‌سازی داده شد، چرایی تکرار «تروریسم» هنگام اشاره به حماس مشخص می‌شود؛ همانند خبری فوق که «فاکس نیوز» انتشار داده‌است. در این روش رسانه‌ای و با نامیدن حماس به عنوان یک گروه تروریستی‌، اقداماتی همچون محاصره، جنگ، نسل‌کشی و جنایت جنگی علیه غزه عادی و مشروع جلوه می‌کند.

۴. تکنیک برچسب‌زنی

در این تکنیک، رسانه‌ها تلاش می‌کنند بدون ارائه استدلال‌ها و دلایل متقن صفات مثبت یا منفی را به گروه، طبقه یا کشوری نسبت داده و آن را از طریق فن تکرار به ملکه ذهن عموم مردم تبدیل کنند.

به کارگیری بعضی عناوین مثبت مانند دموکرات، آزادیخواه، نجات‌بخش، معتدل، میانه‌رو یا بعضی عناوین منفی مانند تروریست، متحجر، تندرو، فاشیست و غیره نمادهای کوتاه‌شده و مختصری هستند که می‌توانند مخاطب را نسبت به افرادی که این واژه‌ها به تکرار برایشان به کار گرفته می‌شود، شرطی کرده و برداشت‌های خاصی را از آنها در ذهن ما تداعی کند.

رسانه‌های غربی علاوه بر «تروریسم» حتی از «آدم ربا» و «گروگان‌گیر» هم استفاده می‌کنند اما به جمعیت چند هزار نفری فلسطینیان که در زندان‌های رژیم محبوس‌اند، اشاره‌ای نمی‌کنند؛ همانند گزارش زیر که «فاکس نیوز» انتشار داده و همزمان حماس را «گروگان‌گیر» معرفی کرده‌است.

۵. وارونه‌نمایی حقیقت

اگرچه انعکاس حقیقت و واقعیت باید در زمره رسالت رسانه‌ها قرار دارند اما رسانه‌های غربی در این مدت حدود سه هفته نشان داده‌اند که در صدد جابجایی نقش مظلوم و ظالم هستند. همان طور که در تصویر زیر (توئیتر بی بی سی) مشاهده می‌شود، آنها همزمان از وحشت‌آفرینی حماس و تکرار فاجعه ۱۱ سپتامبر دم می‌زنند.

البته در متن توئیت «بی بی سی»، تصاویر دو روزنامه انگلیسی یعنی «ساندی تایمز» و «ساندی تلگراف» بازتاب یافته‌است و نشان می‌دهد که این رسانه‌ها در بحث غزه یک رویه واحد را دنبال می‌کنند.

۶‌. تکنیک انحراف از واقعیت

یکی از مهم‌ترین مسائل پیرامون جنگ غزه، موضوع حقوق بشر و جنایت‌های رژیم صهیونیستی علیه مردم بیگناه و غیرمسلح فلسطینی است.

به رغم اینکه نهادهای بین‌المللی حقوق بشری مانند عفو بین‌الملل، کمیساریای عالی حقوق بشر، دیده‌بان حقوق بشر و غیره در چند دهه اخیر گزارش‌های بسیاری از اقدامات این رژیم در نقض حقوق مردم فلسطین از قبیل رفتارهای وحشیانه، غیرانسانی، موهن، شکنجه، آوارگی، بی‌خانمانی، کودک‌کشی، اعدام بدون محاکمه غیرنظامیان ثبت کرده‌اند اما یکی از دلایل کم‌توجهی به حقوق اساسی و اولیه مردم فلسطین و غزه، عدم بازنمایی واقعی آن توسط رسانه‌های غربی به نظر می‌رسد؛ موضوعی که طی هفته‌های اخیر حتی باوجود تشدید بمباران مدارس، بیمارستان‌ها و مساجد نیز به چشم می‌خورد.

در گزارش‌های رسانه‌های غربی هیچ اشاره‌ای به آغاز بحران و نتیجه قیمومیت انگلیس بر فلسطین که منجر به این جنگ ۷۵ ساله شده‌است، نمی‌شود. شهرک‌سازی‌های غیرقانونی در طول این سال‌ها نادیده گرفته شده و تلاش قبلی و کنونی رژیم با حمایت آمریکا و تروئیکای اروپا برای اخراج فلسطینی‌ها از غزه به مصر به حاشیه رانده می‌شود. آنها برای انحراف افکار عمومی از این واقعیات جاری و تاریخی، مسائل جانبی و حاشیه‌ای را پررنگ جلوه می‌دهند.