جایگاه سلاح کشتار جمعی در سیاست خارجی آمریکا
خبرگزاری مهر، گروه بین‌الملل: تنها چند روز پس از وعده «جو بایدن» رئیس‌جمهور آمریکا مبنی بر ارسال بمب‌های خوشه‌ای به اوکراین، «والری شرشن» سخنگوی ارتش اوکراین اعلام کرد که «ما بمب‌های خوشه‌ای ساخت آمریکا را دریافت کردیم اما تاکنون ارتش از این تسلیحات علیه دشمن استفاده نکرده‌است. این تسلیحات هم اکنون در دستان نیروهای دفاعی ماست.»
از آنجا که بمب‌های خوشه‌ای بعد از انفجار هر فرد یا چیزی را که در مجاورت آن باشد، نابود می‌کند، ارسال آنها به اوکراین به محل اختلاف بین کاخ سفید و متحدان آن تبدیل شده‌بود چرا که کاربرد این سلاح مرگبار و نامتعارف، مصداق بارز جنایت جنگی است.
به گفته کمیته بین‌المللی صلیب سرخ ،۴۰ درصد از ریز بمب‌های یک بمب خوشه‌ای در لحظه منفجر نمی‌شود به این معنی که بمب‌های خوشه‌ای مانند مین‌های زمینی تا مدت‌ها برای غیرنظامیان خطر ایجاد می‌کنند. این مهمات منفجر نشده از یک بمب خوشه‌ای می‌تواند سال‌ها یا حتی دهه‌ها پس از شلیک برای غیرنظامیان مرگ یا معلولیت دائمی به همراه بیاورد.
به گزارش «رویترز»، ۶۰ درصد (حدود دو سوم) از قربانیان بمب‌های خوشه‌ای افرادی هستند که در حین انجام فعالیت‌های روزمره مجروح شده‌اند. ضمن اینکه یک سوم از مجموع تلفات ثبت شده این بمب‌ها، کودکان هستند.
آمریکا بزرگترین استفاده کننده از بمب‌های خوشه‌ای
بمب‌های خوشه‌ای برای اولین بار در جنگ‌جهانی دوم مورد استفاده قرار گرفتند و حداقل ۱۵ بازیگر از قبیل اریتره، اتیوپی، فرانسه، رژیم صهیونیستی، مراکش، هلند، بریتانیا، روسیه، آمریکا و غیره در سال‌های پس از آن از این بمب‌ها استفاده کرده‌اند.
در این میان اما آمریکا رتبه نخست را در بین کشورهایی دارد که از این سلاح مرگبار و نامتعارف استفاده کرده‌اند. بنابراین مردم کشورهایی چون افغانستان، آلبانی، بوسنی و هرزگوین، کامبوج، گرانادا، ایران، عراق، کویت، لائوس، لبنان، لیبی، عربستان سعودی، سودان، ویتنام، یوگسلاوی سابق (کوزوو، مونته نگرو و صربستان) و یمن در برهه‌های گوناگون تا کنون در زمره قربانیان جنگ‌طلبی آمریکا بوده‌اند که در ادامه به برخی از آنها اشاره خواهد شد.
به عنوان نمونه تخمین زده می‌شود که آمریکا بین سال‌های ۱۹۶۴ تا ۱۹۷۳ حدود ۲۶۰ میلیون بمب خوشه‌ای را در لائوس پرتاب کرد. به نوشته «رویترز» تاکنون در این کشور جنوب شرقی آسیا حدود ۴۰۰ هزار از این بمب‌ها پاکسازی و دست‌کم ۱۱ هزار نفر کشته شده‌اند.
در افغانستان نیز جنایات آمریکا با بمب‌های خوشه‌ای ثبت شده‌است. این بمب‌های کشتار جمعی که توسط آمریکا طی ۲ دهه اشغالگری استفاده شده همچنان موجب ویرانی‌هایی برای شهروندان این کشور با توجه به خطر انفجارهای غیرمنتظره است.
به نوشته وب‌سایت لهستانی «تی‌وی پی ورلد»، تخمین زده می‌شود طی ۳ سال نخست جنگ ۲۰ ساله آمریکا در افغانستان، آمریکا بیش از هزار و ۵۰۰ بمب خوشه‌ای در خاک افغانستان استفاده کرده باشد.
همچنین بر اساس داده‌های وزارت امور شهدا و افراد معلول افغانستان در حال حاضر نام ۱۹۵ هزار شهروند معلول در این کشور ثبت شده که اکثریت آنها قربانیان حملات پهپادی و حوادث ناشی از انفجار بمب‌های خوشه‌ای هستند. بر اساس اطلاعات یک مقام رسمی این وزارتخانه، مهمات منفجر نشده از بمب‌های خوشه‌ای هنوز منجر به جراحت و صدمه به انسان‌ها سال‌ها می‌شوند.
در عراق هم به عنوان کشوری که دو سال پس از اشغال افغانستان یعنی در سال ۲۰۰۳ از سوی آمریکا مورد تجاوز قرار گرفت، وضعیتی مشابه به چشم می‌خورد. آمریکا آخرین بار در سال ۲۰۰۳ از مهمات خوشه‌ای در جریان اشغال عراق استفاده کرد و تصمیم گرفت به استفاده از آنها ادامه ندهد زیرا درگیری به محیط‌های شهری با جمعیت غیرنظامی متراکم‌تر منتقل شد.
ارسال این نوع بمب‌ها به اوکراین در روزهای اخیر اما نشان داد که آمریکا هیچ زمانی از توسل به سلاح‌های کشتار جمعی دست نخواهد کشید. ضمن اینکه در بسیاری از مواقع، این جنگ‌افزارهای نامتعارف را برای پیشبرد اهداف خود در اختیار متحدان غربی-عبری-عربی خود قرار می‌دهد که نمونه بارز آن عربستان سعودی است.
ائتلاف سعودی از سال ۲۰۱۵ تاکنون بارها از بمب‌های شیمیایی و خوشه‌ای علیه مردم بیگناه یمن بهره گرفته‌است. سازمان عفو بین‌الملل همواره از رژیم سعودی و متحدان آن به علت استفاده از بمب‌های خوشه‌ای در مناطق مسکونی یمن به‌شدت انتقاد کرده‌است.
طبق گزارش‌سازمان ملل در سال ۲۰۱۷، یمن دومین کشور مرگبار برای بمب‌های خوشه‌ای پس از سوریه بود. به گفته سازمان ملل، کودکان مدت‌ها پس از سقوط اصلی مهمات کشته یا معلول شده‌اند و همین مسئله اطلاع دقیق از آمار تلفات را دشوار می‌کند.
در ارتباط با شمار یمنی‌هایی که در حملات سعودی با بمب‌های خوشه‌ای قربانی شده‌اند، «علی صفره» رئیس مرکز اجرایی مقابله با مین در یمن خردادماه سال گذشته گفت: از آغاز تجاوز به یمن، بمب‌های خوشه‌ای متجاوزان ۳۹۵۶ شهید و زخمی برجای گذاشته‌است که ۴۰۰ نفر از آنها را کودکان و ۱۱۵ نفر را زنان تشکیل می‌دهند.
حتی ایران هم قربانی بمب‌های خوشه‌ای شد که متحدان غربی صدام به ویژه آمریکایی‌ها در اختیار بعثی‌ها قرار داده‌بودند. نمونه آن یکشنبه سیاه کرمانشاه در ۳۰ آذر ماه سال ۱۳۶۵ و همزمان با شب یلدا اتفاق افتاد که در جریان آن ۶۴۰ نفر شهید و هزار نفر مجروح شدند.
تسلیحات نامتعارف؛ از سلاح‌های بیولوژیک تا اورانیوم ضعیف شده و بمب اتم
بمب‌های خوشه‌ای تنها یکی از تسلیحات نامتعارفی است که آمریکا طی ۷۰ سال گذشته از آن بارها استفاده کرده‌است. نمونه‌های دیگر سلاح‌های غیر متعارف شامل تسلیحات هسته‌ای، بیولوژیکی و شیمیایی می‌شوند.
در واقع آمریکا خود سازنده اصلی و توسعه دهنده سلاح‌های خطرناک و کشتار جمعی از قبیل بیولوژیک است و در مقاطع مختلف سعی در بکارگیری این نوع سلاح‌ها کرده‌است؛ پروژه‌ای که رسماً در بهار سال ۱۹۴۳ به دستور «فرانکلین روزولت» رئیس‌جمهور وقت کلید خورد.
به عنوان نمونه سال ۱۹۸۱ میلادی دولت کوبا اعلام کرد، در اثر حمله بیولوژیک ارتش آمریکا به این کشور ۳۰۰ هزار نفر از اتباع کوبا به «تب دنگو» مبتلا شده‌اند که موجب بروز خونریزی ویروسی لاینقطع در فرد می‌شود، به گونه‌ای که مبتلایان به این ویروس در اثر شدت خونریزی از پای در می‌آمدند.
همچنین سال ۱۹۸۳ میلادی، آمریکا برای مجهز کردن رژیم عراق به عوامل و تسلیحات بیولوژیک علیه ایران این عوامل و تسلیحات را در اختیار صدام قرار داد. اینها تنها چند مورد از ده‌ها مواردی است که آمریکا در قبال دیگر کشورها دست به کاربرد سلاح‌های بیولوژیک زده‌است.
سلاح‌هایی حاوی اورانیوم با غنای کم یا به عبارتی اورانیوم ضعیف شده از دیگر سلاح‌های نامتعارف آمریکا است که در برهه‌های مختلف همچون در دو جنگ اول و دوم عراق استفاده شد.
«ایگور کریلوف» فرمانده واحد دفاع زیستی، شیمیایی و پرتویی ارتش روسیه، فروردین امسال از جنایت آمریکا در جریان حمله به عراق در سال ۲۰۰۳ پرده برداشت و گفت که جنگنده‌های آمریکا بمب‌های حاوی اورانیوم ضعیف شده را طی سال‌های ۲۰۰۳ و ۲۰۰۴ میلادی در شهرهای العماره، بغداد، بصره، فلوجه و حتی کربلای مقدسه پرتاب کردند.
به گفته دولت عراق، در سال ۲۰۰۵، میانگین ابتلاء به سرطان در این کشور به خاطر استفاده از گلوله‌های [حاوی] اورانیوم ضعیف شده از ۴۰ به ۱۶۰۰ مورد در هر ۱۰۰ هزار نفر افزایش یافته‌است. بغداد به همین دلیل از آمریکا در سال ۲۰۲۲ شکایت کرد و خواستار پرداخت غرامت شد.
میانه فروردین ماه امسال، روزنامه «گاردین» در گزارشی به مطالعه‌ای بر اساس اطلاعات و داده‌های ارائه شده توسط پزشکان در عراق در مورد افزایش قابل توجه نرخ سرطان و نقایص مادرزادی پس از شروع بمباران آمریکا پرداخت و نوشت که حمله آمریکا به عراق در ۲۰ سال پیش، میراثی بدتر از بمباران هیروشیما با بمب هسته‌ای توسط آمریکا، برجای گذاشته است.
گاردین نوشت: «بر اساس این مطالعه، پس از بمباران در ژاپن، میزان سرطان خون در میان کسانی که در نزدیکی انفجار زندگی می‌کردند، حدود ۱۲ تا ۱۳ سال پس از انفجار بمب (زمانی که میزان تشعشعات در اوج خود بود) به میزان ویرانگری معادل ۶۶۰ درصد افزایش یافت. اما در فلوجه (غرب عراق) در مدت زمان بسیار کوتاه‌تری، به طور متوسط بین پنج تا ده سال پس از بمباران آمریکا، نرخ سرطان ۲۲۰۰ درصد افزایش یافت.»
این روزنامه اضافه کرد: «طبق شواهد، پزشکان در عراق پس از حملات آمریکا در فلوجه شروع به گزارش افزایش چشمگیر میزان سرطان و همچنین نقایص مادرزادی کردند. دکتر بازبی و همکارانش همچنین به افزایش ۱۲۶۰ درصدی در میزان سرطان در کودکان در فلوجه و همچنین افزایش ۷۴۰ درصدی تومورهای مغزی پی بردند که نشان می‌داد آنها در معرض تشعشعات قرار گرفته‌اند. همچنین نرخ مرگ و میر نوزادان در عراق ۸۲۰ درصد بیش از کشور کویت در همسایگی عراق بود».
استفاده آمریکا از اورانیوم ضعیف شده، خاطره تلخ سقوط بمب‌های اتمی آمریکا بر شهرهای ژاپن را در جریان جنگ جهانی دوم را زنده می‌کند. شهر «هیروشیما» ژاپن در ۶ آگوست سال ۱۹۴۵ شاهد مرگبارترین بمباران اتمی تاریخ جهان بود؛ «ناکازاکی» دیگر شهر ژاپن نیز سه روز بعد قربانی استفاده از سلاح‌های اتمی در جنگ شد.
بین ۱۲۹ هزار تا ۲۲۶ هزار ژاپنی عمدتاً غیرنظامی کشته شدند؛ هرچند اکثریت مرگ و میرها در روزهای اول پس از بمباران، عمدتاً ناشی از سوختگی حرارتی، صدمات جسمی شدید و تشعشعات رخ دادند اما مرگ و میرهای زیادی نیز ناشی از اثرات این بمب‌ها در سال‌ها و دهه‌های بعدی ثبت شدند.
فرجام سخن
در راهبرد غیرانسانی و غیراخلاقی آمریکا، هدف وسیله را توجیه می‌کند و آنها برای دستیابی به اهداف خود که همان هژمونی و سیطره بر جهان است، مرگبارترین تسلیحات را تولید، صادر و نیز علیه دیگر کشورها به کار می‌گیرند.
آمریکا یکی از کشورهایی به شمار می‌رود که کنوانسیون مربوط به ممنوعیت استفاده از مهمات خوشه‌ای را که از سوی ۱۲۰ کشور تصویب کرده‌اند، امضا نکرده‌است. این در حالی است که آمریکا بیش از هر کشوری از سلاح‌های کشتار جمعی اعم از بیولوژیک، شیمیایی، اورانیوم ضعیف شده و حتی بمب اتم استفاده کرده‌است. آمریکا تنها کشور جهان است که کشتار مردم با بمب‌های اتم را در پرونده سیاه خود دارد.
گویی سران واشنگتن نه تنها از پرونده سیاه خود خجل نیستند که سعی در تداوم این روند غیراخلاقی و غیرانسانی دارند. حدود یک ماه پیش، مقامات بلندپایه آمریکایی که خواستند نامشان فاش نشود به نشریه «وال استریت ژورنال» اعلام کردند دولت بایدن در حال برنامه‌ریزی به منظور ارسال گلوله‌های توپ حاوی اورانیوم ضعیف شده برای تانک‌های آبرامز اهدایی به ارتش اوکراین است.
هفته نامه بریتانیایی «نیو ساینتیست» چندی پیش در گزارشی نوشت که وزارت دفاع آمریکا در اندیشه تولید «بمب اشعه ایکس» است؛ بمب نامتعارفی که قادر به از کار انداختن تسلیحات شیمیایی و بیولوژیک خواهد بود. اگرچه ادعا می‌شود که فرایند خنثی کردن سلاح‌ها با بمب اشعه ایکس بدون انتشار هرگونه ماده خطرناک و مرگبار صورت می‌گیرد اما تردیدی وجود ندارد که این رویارویی و روش‌های مقابله با آن مخاطره‌آمیز خواهد بود.
منبع: مهر
