تبعیض در قیمت‌گذاری دارو به‌نفع شرکت‌های خاص

به گزارش خبرنگار مهر، الیاس نادران در نشست بررسی سوء جریانات دارویی کشور که در دفتر دیده‌بان شفافیت و عدالت برگزار شد، گفت: حدود یک سال پیش گزارشات مردمی دربارهٔ نارسایی دارویی کشور به دیده‌بان شفافیت ارسال شد. ما توقع داشتیم بعد از برداشتن تحریم‌ها، این مسائل پیش نیاید اما گزارشات چیز دیگری را نشان می‌داد. گزارش‌های زیادی از جاهای مختلف به دست ما رسید و پالایش آنها تا آذر ۹۵ طول کشید.

وی ادامه داد: طبق روال دیده‌بان شفافیت و عدالت، از سازمان غذا و دارو درخواست کردیم که در مقابل گزارشات مردمی از خود دفاع کند. رئیس سازمان غذا و دارو در نشست دفاعیه توضیحاتی را ارائه داد اما کسی در آن جلسه قانع نشد.

نادران افزود: پس از نشست، اسفند ۹۵ گزارشات نهایی آماده شد ولی به دلیل نزدیک بودن به انتخابات و فضای سیاسی، تصمیم بر این شد که گزارشات را در اولین فرصت بعد از انتخابات به مردم ارائه کنیم.

وی افزود: در دوهفته گذشته نشست دیده‌بان و شفافیت ملغی شد و با سازمان غذا و دارو و وزارت بهداشت سه جلسه برگزار شد. در مجموع از همه مستنداتی که در اختیار ما گذاشته شد، فقط یک مورد قانع‌کننده بود و در بقیه مستندات تغییری ایجاد نشد.

این عضو هیئت مدیره دیده بان شفافیت و عدالت گفت: بر اساس سابقه سازمان مردم‌نهاد دیده‌بان شفافیت بسیاری از دوستان اذعان دارند که دیده‌بان شفافیت با رعایت اصول اخلاقی سعی در اصلاح کردن امور دارد.

نادران تصریح کرد: از همین‌جا اعلام می‌کنم این تهدیدات بی‌فایده است و ما از شفاف‌سازی هیچ واهمه‌ای نداریم. برخی اعلام می‌کنند که این قضایا را به قوه قضائیه ارجاع می‌دهیم، ما می‌گوییم این مسیر را هم تجربه کرده‌ایم و برای سلامت مردم اگر قرار باشد حاضریم بیشتر از این هزینه بدهیم.

وی ادامه داد: در عارضه‌شناسی که دولت انجام داد چند مشکل اصلی را بررسی کرد که مسئله اصلی آن تضاد منافع است که بین رؤسای سازمان غذا و دارو با مجموعه‌های وابسته به آن پیش می‌آید.

وی افزود: نکته اساسی‌تر این بود که تفاوت قیمت‌ها و بازار سیاه در داخل کشور ایجاد شد و این موضوع باعث شد قاچاقچیان از بیرون کشور دارو به ایران قاچاق کنند. مثلاً نوعی آمپول چشم پزشکی که از مرز ترکیه وارد می‌شد و باعث شد ۵۲ نفر چشم خود را از دست بدهند و تا امروز هیچ شکایتی در این مورد صورت نگرفته است.

الیاس نادان در پایان این بخش از سخنان خود گفت: پیشنهاد ما این است که باید سیستم تصحیح شود وگرنه تغییر افراد ممکن است فقط منابع گروهی را با گروه دیگر جابجا کند.

حذف مکمل‌ها و شیرخشک از آمارنامه دارویی

در ادامه این نشست محسن جلواتی قائم مقام مدیرعامل دیده‌بان شفافیت و عدالت گفت: سازمان غذا و دارو از سال‌های پیش آمارنامه دارویی ارائه می‌کرد. در سال ۹۳ آخرین سالی بود که این آمارنامه آن هم به صورت ۱۱ ماهه منتشر شد که حدود ۱۲ هزار میلیارد تومان بود و مکمل‌ها و شیرخشک از این آمارنامه حذف شده بودند.

فرامرز اختراعی رئیس سندیکای تولیدکننده دارو و عضو کارگروه دارو و درمان دیده بان گفت: آمارنامه دارویی کشوراز سال ۶۱ جزو معدود مستندات بوده است و این موضوع تا مرداد ۹۳ ادامه داشت اما از مرداد ۹۳ به بعد با جابجا کردن داروهای تولیدی و وارداتی، آمارنامه را مخدوش کردند که این باعث شد هم آمار واردات پایین بیاید و هم آمار داروهای تولیدی بالا برود.

وی ادامه داد: سوداگری در داروهای گران‌قیمت باعث شد که قیمت یک نسخه تا ۱۰ میلیون تومان بالا برود و پس از شکایات و بررسی موضوع، ادعا کردند که قیمت‌ها را پلکانی پایین آورده‌اند ولی همچنان پرداختی از جیب مردم بالاست.

محسن جلواتی با بیان اینکه سه نوع روش رانت وجود دارد؛ گفت: داروی تحت لیسانس یا دارویی که آماده وارد کشور شده و فقط در ایران بسته‌بندی می‌شود و تا ۱۶ برابر قیمت فروخته می‌شود همچنین برند ژنریک کهکه فقط یک پسوند یا پیشوند به آن اضافه می‌شود و قیمت دارو از ۱٫۳ تا ۳ برابر قیمت به مردم فروخته می‌شود. داروی ژنریک و برند ژنریک هیچ تفاوت کیفی با یکدیگر ندارد.

وی افزود: واردات موازی نیز سومین روش رانتی‌است. شرطی گذاشته‌اند که هرکسی بخواهد دارو وارد کند، باید ۲۰ درصد زیر قیمت واردکننده اصلی دارو را به بازار عرضه کند.

جلواتی افزود: دکتر دیناروند در گذشته عضو هیئت مدیره شرکت دکتر عبیدی بود که پس از خارج شدن از سمت؛ بعد از مدتی آقای عبداللهی‌اصل با ۲۵ هزار و ۴۰۰ سهم جزو سهامداران این شرکت شده‌اند. سازمان غذا و دارو، برند ژنریک را از ۱ تا ۴ برابر قیمت واقعی برای شرکت دکتر عبیدی قیمتگذاری کرده است.

نادران: وزیر بهداشت از اسناد و گزارش‌ها بی‌اطلاع بود

الیاس نادران در ادامه این نشست افزود: در جلسه‌ای که با وزیر بهداشت داشتیم، از واکنش‌های ایشان متوجه شدیم خود شخص وزیر هم از خیلی از اسناد و گزارش‌ها بی‌اطلاع بودند. ایشان معتقد بودند ساختار سازمان غذا و دارو به شدت معیوب است و باید اصلاح شود.

وی ادامه داد: رفت‌وآمد بین بخش خصوصی و دولتی و مجموع فعالیت‌های خاص باعث می‌شود تصمیم‌گیری‌ها به نفع برخی از شرکت‌های خاص سمت و سو گیرد.

نادران در واکنش به مصاحبه چند روز قبل رئیس سازمان غذاودارو نیز تصریح کرد: اگر دکتر دیناروند تولیدکننده یا فعال اقتصادی است، کسی مانع آن نمی‌شود ولی اگر در مقام یک مسئول حاکمیتی می‌خواهد درباره شرکت‌ها تصمیم‌گیری کند، نباید ذی‌نفع باشد زیرا در این صورت شرکت‌های دانش‌بنیانی انحصار می‌گیرند که خود یا یکی از نزدیکانشان در آن سهامدار هستند و آیا همه شرکت‌های دانش‌بنیان مانند این شرکت‌ها می‌توانند این شرایط خاص و انحصار را کسب کنند؟

عضو هیأت مدیره دیده‌بان شفافیت و عدالت افزود: از سوی دیگر ما بسیار متاسف هستیم از این اتفاقات ناخوشایند که در نظام دارویی کشور افتاده است. از دو روز گذشته در وزارتخانه، سازمان غذا و دارو، اظهارنظرات و صحبت‌هایی شد که نه در شأن مسئولین آنها و نه در شأن مسئولین نظام است. ما انتظار داشتیم آنها با سعه صدر به ایرادات بی‌طرفانه و کارشناسانه ما تمکین کنند و تلاش کنند تا در مسیر درست آن را تطمیع کنند.

الیاس نادران خاطرنشان کرد: توجه به برخی برندها و شرکت‌های خاص باعث ایجاد تفاوت قیمت‌ها در بازار و بازار سیاه شده است و همچنین افزایش قیمت داروهای وارداتی قاچاقچیان را ترغیب کرد که از کشورهای دیگر کالا وارد کنند

وی در این باره افزود: برای مثال یک نوع آمپول برای افراد مبتلا به بیماری‌های چشمی از کشور ترکیه وارد ایران شد که همین دارو باعث نابینایی ۵۲ نفر از مردم جامعه گردید و متأسفانه تابه‌امروز هیچ‌کس علیه این افراد اقدامی انجام نداده و از سازمان غذا و دارو نیز هیچ شکایتی صورت نگرفته است.

اسناد را به قوه قضائیه ارسال می‌کنیم

نادران در پاسخ به این سؤال که آیا اسناد و مدارک تخلفات سازمان غذاودارو به قوه قضائیه ارسال شده یا خیر؟ گفت: در جلسه‌ای که با مدیان وزارت بهداشت داشتیم، قرار شد این اسناد و مدارک بررسی شود. رسیدگی قضایی روند خاص خود را دارد و ما بر این عقیده بودیم که پس پس از اطلاع‌رسانی به مردم، این اسناد به قوه قضائیه ارسال شود.

وی با بیان اینکه باید عملکرد ذینفعان و مدیران نیز به ساختار معیوب سازمان غذا و دارو اضافه شود، اظهار کرد: در آن جلسه وقتی سندی از تخلفات یکی از برادران مدیران سازمان غذا و دارو که به نفع تصمیمی گرفته شده بود ارائه شد، آقای دیناروند گفتند که از این مسئله اطلاعی ندارند و در آن جلسه آقای هاشمی خطاب به ایشان گفتند که این صحبت شما عذر بدتر از گناه است.

عضو هیئت مدیره سازمان مردم‌نهاد دیده‌بان شفافیت همچنین گفت: برخی از اسناد مربوط به آمارسازی سازمان غذا و دارو در کمیسیون بهداشت و درمان مجلس مورد بررسی قرار گرفته که کارشناسان این کمیسیون نیز آنها را تأیید کرده‌اند.