خوز24- سیدمهران علم الهدی روز سه شنبه در همایش ملی هیدرولوژی و منابع آب ایران در سالن همایش سازمان آب و برق خوزستان اظهار کرد: امروزه اهمیت آب در توسعه کشورها و نقش آن در پایداری و حفظ حیات بشر بر کسی پوشیده نیست؛ آب یک کالای بسیار باارزش و غیرقابل جایگزین در توسعه اقتصادی و اجتماعی کشورها بوده و نقش محوری در آمایش سرزمینی دارد همچنین یکی از مولفه‌های مهم در حفظ و تعادل اکوسیستم و محیط زیست است.
وی افزود: بحران آب در هزاره سوم چالش اصلی دنیا بوده و تامین امنیت آبی دغدغه اصلی تمام جوامع است و همواره موضوع آب و تغییرات اقلیمی جزو ۱۰ مخاطره اصلی دنیا است؛ موضوع پایداری تامین آب برای مصارف مختلف در اقلیم‌های خشک و نیمه خشک مثل کشور ایران از دیرباز تاکنون یک مسئله مهم و حیاتی بوده و در سال‌های اخیر با کاهش بارندگی ابعاد خیلی بزرگتری را به خود گرفته است.
معاون عمرانی استانداری خوزستان با اشاره به اینکه بارش کشور در حدود یک سوم متوسط جهانی است گفت: میزان بارش های کشور طی ۱۵ سال اخیر نسبت به دراز مدت حدود ۱۹ میلیمتر کاهش یافته است و در سه دهه گذشته منابع آب تجدید شونده کشور از ۱۳۰ میلیارد مترمکعب به ۱۰۳ میلیارد مترمکعب کاهش یافته و سرانه آب تجدیدپذیر ما از ۶ هزار و ۸۵۰ مترمکعب به ازای هر نفر در سال ۱۳۳۵ به یک هزار و ۲۲۷ مترمکعب به ازای هر نفر رسیده است و پیش بینی می‌شود با روند رشد جمعیت این میزان به ۹۷۰ مترمکعب به ازای هر نفر در سال ۱۴۲۰برسد.
وی افزود: بر اساس شاخص‌های جهانی سرانه آب تجدید پذیر کمتر از یک هزار و ۷۰۰ مترمکعب یعنی قرار گرفتن در تنش آب و سرانه کمتر از یک هزار نشانه فقر آبی است. میزان سرانه آبی ما در حوضه های آبریز مختلف بین ۳۰۰ تا سه هزار مترمکعب متغیر است. از جمع ۶۰۹ دشت موجود در کشور ۴۲۲ دشت نیز وضعیت ممنوعه بحرانی دارند لذا افت مستمر منابع آب زیرزمینی یک از نشانه‌های ناترازی آب در کشور است.
علم الهدایی ادامه داد: در حال حاضر با کسری مخزنی حدود ۱۵۰ میلیارد مترمکعب آب مواجه هستیم و به طور متوسط نیز سالانه ۹۴.۹ میلیارد مترمکعب به این میزان اضافه می‌شود این موضوع نشان می دهد که ما بیش از ظرفیت از منابع آب زیرزمینی خود برداشت می‌کنیم که یکی از دلایل اصلی بروز فرو نشست‌ها در مناطق مختلف کشور است.
وی افزود: اکنون سالانه حدود ۹۲ میلیارد مترمکعب از منابع آبی تجدید شونده کشور صرف مصارف شرب،کشاورزی و صنعت می‌شود در حالی که میزان متعارف برداشت طبق نورم‌های جهانی باید ۴۱ میلیارد مترمکعب باشد یعنی ما بیش از ۵۱ میلیارد مترمکعب ناترازی آب در سال نرمال داریم.
معاون عمرانی استانداری خوزستان با اشاره به اینکه این استان در بحث منابع آبی و تولیدات بخش کشاورزی قطب کشور است گفت: چالش های منابع آبی می‌تواند اثراتی فراتر از مرزهای سیاسی استان داشته باشد. خوزستان با وجود یک میلیون و ۱۰۰ هزار هکتار اراضی کشاورزی حاصلخیز که با در نظر گرفتن تراکم کشت تا یک میلیون و ۴۵۰ هکتار افزایش پیدا می‌کند قطب تولید گندم، چغندر قند و دانه‌های روغنی است لذا خلل در مدیریت تامین آب استان مستقیما امنیت غذایی کشور را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
وی بیان کرد: وجود تالاب‌هایی همچون تالاب هورالعظیم و شادگان و اکوسیستم‌ها و همچنین چرخه اقتصادی شکل گرفته حول این پهنای آبی از دیگر شاخصه‌های استان خوزستان است. یکی از تفاوت‌ها و ویژگی‌های اساسی استان خوزستان با بقیه جاها وابستگی تامین نیازها و مصارف آبی به منابع آب‌های سطحی است. تاثیرپذیری استان از نوسانات آب و هوایی، تغییر اقلیم و کاهش ورودی آب از بالادست تنها در تولیدات ما نمایان نمی‌شود بلکه موضوع فعال شدن ریزگردها و افت شدید کیفی رودخانه ها به دلیل عدم تامین نیازهای زیست محیطی را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
علم الهدایی گفت: مدیریت منابع و مصارف آبی در استان تنها یک انتخاب نیست بلکه یک الزام است البته این موضوع صرفا مرتبط به مرزهای استان نیست بلکه وسعت کل حوضه‌های آبریز و حتی حوضه های برون مرزی را در بر می‌گیرد، میزان تاثیر چالش‌های آبی به گونه‌ای است که به سرعت موضوع از بعد فنی به ابعاد گسترده اجتماعی و اقتصادی تبدیل می‌شود لذا مدیریت منابع و مصارف آبی مختص به یک دستگاه اجرایی نیست بلکه همه دستگاه ها و حتی آحاد مردم باید این موضوع را جدی بگیرند.
وی با اشاره به اینکه مدیریت منابع و مصارف آبی استان باید مورد بازنگری جدی و موثرتری قرار گیرد و باید طرح و برنامه‌های عملیاتی دقیقی برای مدیریت این موضوع داشته باشیم بیان کرد: استانداری خوزستان از طریق ایجاد قرارگاه های شهرستانی با مشارکت تمام دستگاه ها به دنبال ایجاد هم افزایی و همگرایی هر چه بیشتر برای مدیریت منابع آبی است همچنین زمینه‌های لازم برای اجرایی شدن هر چه بیشتر برنامه‌های مرتبط با توزیع مناسب آب را فراهم خواهد کرد.
معاون امور عمرانی استانداری خوزستان گفت: مدیریت خشکسالی صرفا نباید منحصر به استان خوزستان باشد بلکه همه استان‌های مشترک در حوضه آبریز باید سهم خود در مدیریت خشکسالی را ایفا کنند تا اثرات آن به حداقل برسد.
وی اضافه کرد: در شرایط فعلی دوران توسعه سازه ای با هدف افزایش مصارف به انتها رسیده و نیاز اصلی حوزه صنعت آب برنامه‌ریزی صحیح برای سازگاری هر چه بیشتر با تغییرات اقلیمی و افزایش تاب آوری جوامع با شرایط خشکسالی است از طرفی با وجود پیشرفت‌های موجود در تکنولوژی نوین و تصاویر ماهواره ای و همچنین توسعه هوش مصنوعی دیگر بهانه‌ای برای نبود امکانات نیست لذا از محققان استان انتظار داریم با بومی‌سازی فرایندها، ابزارهای لازم برای تولید یک تصویر دقیق از شرایط گذشته، حال و آینده سیستم‌های منابع آب را در اختیار تصمیم گیران قرار دهند تا گامی بزرگ در جهت رفع مشکلات و ناترازی آب برداشته شود.
