چراغ سبز تل آویو به ریاض برای انجام غنی سازی اورانیوم
در میان گزارشهایی مبنی بر اینکه عربستان سعودی عادیسازی روابط خود با تل آویو را به موافقت واشنگتن برای آغاز برنامه هستهای غیرنظامی خود مشروط کرده است، حال یک مقام ارشد صهیونیستی گفته است که حمایت تل آویو از خواسته عربستان دور از ذهن نیست.
به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از المانیتور، «زاچی هانگبی»، مشاور امنیت ملی رژیم صهیونیستی روز دوشنبه گفت که تل آویو لزوماً مخالف توافقی نیست که به عربستان سعودی اجازه دهد اورانیوم را برای اهداف تحقیقاتی غنیسازی کند.
وی در مصاحبهای با شبکه تلویزیونی عمومی رژیم صهیونیستی موسوم به کان گفت: «مصر و امارات مراکز تحقیقاتی هستهای را اداره میکنند و اینها خطرناک نیستند.»
هانگبی به گزارشها مبنی بر اینکه عربستان سعودی عادیسازی روابط با تل آویو را مشروط به کمک ایالات متحده برای ایجاد برنامه هستهای غیرنظامی میداند، اشاره کرد و گفت: «دهها کشور پروژههای هستهای غیرنظامی با تلاش برای اهداف صلح آمیز و تولید انرژی اجرا میکنند. این چیزی نیست که آنها و همسایگانشان را به خطر بیندازد و عربستان هم میتواند همین مسیر را طی کند.»
گزارشهای اخیر در واشنگتن و تل آویو حاکی از آن است که عربستان سعودی سه شرط اصلی را برای توافق عادی سازی روابط با تل آویو تعیین کرده است. یکی از آنها معاهده دفاعی بین عربستان سعودی و ایالات متحده است، از جمله تعهد آمریکاییها به دفاع از عربستان در صورت حمله خارجی و فروش جنگندههای اف -۳۵ و سیستمهای دفاع موشکی پیشرفته. شرط دوم ریاض این است که رژیم اسرائیل علاوه بر تعهد به عدم الحاق اراضی کرانه باختری، نسبت به فلسطینیها امتیازات معناداری بدهد و سرانجام شرط سوم ریاض برای عادی سازی روابط با تل آویو این است که واشنگتن برای ایجاد برنامه هستهای غیرنظامی به ریاض کمک کند. گزارشهای نیویورک تایمز در هفته گذشته نشان میدهد که تماسها برای یک توافق عادی سازی میان تل آویو و ریاض با میانجی گری واشنگتن همچنان ادامه دارد. این در حالی است که «جو بایدن»، رئیس جمهور آمریکا به تازگی هشدار داده است که احتمالاً در آینده نزدیک توافق عادی سازی روابط تل آویو و ریاض حاصل نخواهد شد.
در ژوئن گذشته، «اسرائیل کاتز»، وزیر انرژی رژیم صهیونیستی، مخالفت محتاطانه خود را با ایده عربستان سعودی برای توسعه برنامه هستهای غیرنظامی به عنوان بخشی از هرگونه توافق عادی سازی با میانجیگری آمریکا ابراز کرده بود. کاتز به تلویزیون وای نت گفت: «به طور طبیعی، اسرائیل چنین چیزهایی را تشویق نمیکند. من فکر نمیکنم اسرائیل باید با چنین چیزهایی موافقت کند، اما تماسهایی در حال انجام است.» با این حال اظهارات فعلی «زاچی هانگبی»، به عنوان مشاور امنیت ملی رژیم صهیونیستی درباره امکان غنی سازی اورانیوم توسط عربستان به منزله چراغ سبزی از سوی تل آویو به ریاض در این زمینه به نظر میرسد.
«یوئل گوزانسکی»، عضو ارشد مؤسسه مطالعات امنیت ملی و کارشناس برجسته در روابط اسرائیل و عربستان که در حال بررسی امکان سنجی برنامه هستهای عربستان به عنوان بخشی از توافق بالقوه عادی سازی است، معتقد است که درخواست عربستان چیزی نیست که تل آویو راحت آن را بپذیرد، اما شاید اکنون کمی اوضاع تغییرکرده باشد. گوزانسکی به المانیتور گفت: «وقتی هنگبی گفت که امارات قبلاً چنین برنامهای را اجرا میکند، این اظهارنظر دقیق نبود. درست است، ایالات متحده و امارات توافق نامهای برای همکاریهای هستهای صلح آمیز را امضا کردند و امارات نیز توافقنامه غیر هستهای را امضا کرده است، اما امارات با نصب نیروگاههای هستهای موافقت کرد که از غنی سازی چشم پوشی کند. آنها موافقت کردند که از ایجاد چرخه سوخت هستهای داخلی خودداری کنند. به عبارت دیگر، آنها فن آوری های هستهای را توسعه نداده اند و اورانیوم غنی شده را آماده دریافت میکنند. همچنین امارات مراقب شفافیت روند هستهای هستند. همه اینها تضمین میکند که برنامه هستهای آنها کاملاً غیرنظامی است و از فناوریهای هستهای برای مقاصد نظامی استفاده نمیکنند.»
برای گوزانسکی، عربستان سعودی داستان متفاوتی دارد. ما میدانیم که سعودیها در حال حاضر یک برنامه هستهای با یک مرکز تحقیقاتی کوچک دارند. همچنین محمد بن سلمان در مصاحبه با ‘۶۰ دقیقه’ [در سال ۲۰۱۸] به وضوح گفت که کشورش برای دستیابی به بمب هستهای در صورت موفقیت ایران تلاش خواهد کرد. او گفت که سلاح هستهای خود را دارد. محمد بن سلمان در آن زمان گفت: «عربستان سعودی نمیخواهد به بمب هستهای دست یابد، اما بدون شک، اگر ایران بمب هستهای بسازد، ما در اسرع وقت همین کار را خواهیم کرد.»
گوزانسکی افزود: «چراغ سبز به عربستان سعودی برای امکان غنیسازی اورانیوم میتواند مواضع مذاکرهکنندگان برای توافق هستهای جدید با ایران را از بین ببرد. سایر کشورهای منطقه، مانند ترکیه و مصر نیز میتوانند درخواست کنند که مجوز اجرای برنامههای مشابه برای غنیسازی اورانیوم به آنها داده شود و این موضوع منطقه را با چالش بیشتر روبرو خواهد کرد.»
منبع: مهر