صدای تخریب شهر باستانی چگاه سفلی به گوش میرسد!

به گزارش ایرنا چگاه سفلی شهری تاریخی واقع در منطقه زیدون بهبهان است. بر اساس عکس های که در شبکه های مجازی از این اثر تاریخی منتشر شده و اظهارت برخی دوستداران میراث فرهنگی خوزستان این شهر باستانی حال و روز خوشی ندارد و ماشین آلات سنگین عمرانی در حال تردد و تسطیح این شهر تاریخی هستند که موجب آسیب رساندن به آن شده اند.
براساس شواهد باستان شناسی به دست آمده شهر و آرامگاههای موجود در این محوطه از آثار مربوط به هزاره چهارم و پنجم قبل از میلاد(۶ تا پنج هزار سال پیش) است که تاکنون در ایران و بین النهرین شناسایی شده است.
به گفته باستان شناسان گورهای کاوش شده از این محوطه توسط پروژه پیش از تاریخی زهره نشان داده است که محوطه چگاه سفلی مکان مهم و مقدسی برای مردم پیش از تاریخ ناحیه جنوبی ایران در جوار دریای پارس بوده است.
این محوطه در سال ۱۳۸۸ با شماره ۲۸۸۲۲ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است و عرصه و حریم حفاظتی آن با شماره ۹۲۶۲۸/۹۴۲۲۱۰۰ در سال ۱۵/۱۲/۹۴ تصویب و توسط رییس وقت سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور و معاون رییس جمهور، به تمام مسئولان استانی از بالاترین مقام اجرایی استان خوزستان یعنی استاندار تا شورای اسلامی روستای چگاه سفلی ابلاغ شده است.
***آسیب جبران ناپذیر بر پیکر این شهر باستانی
دولتی مختاران، رییس انجمن دوستداران میراث فرهنگی بهبهان درباره این محوطه اظهار کرد: برخی از دست اندرکاران توسعه روستایی، در منطقه زیدون بهبهان با ایجاد یا تعریض جاده‌های موجود در عرصه این محوطه دست به تغییر و تخریب شهر باستانی چگاه سفلی زده اند و ماشین آلات سنگین و غلتک ها بر روی عرصه محوطه در حال ترددند.
وی اظهار کرد: مطالعات بیشتر در این محوطه می‌تواند زوایای تاریکی از تاریخ این مرز و بوم را روشن سازد اما باز هم شاهد رخدادهای تلخی در خصوص آثار مهم ایران هستیم و با این که تمام مسئولان از اهمیت و جایگاه این محوطه آگاه هستند متاسفانه بر پیکر این محوطه لطمات جبران ناپذیری وارد شده و هر روز شاهد تخریب بیشتر آن هستیم و مشخص نیست چه کسی مسئولیت حفاظت و مراقبت از عرصه و حریم محوطه‌های باستانی کشور را به عهده دارد.
رییس انجمن دوستداران میراث فرهنگی بهبهان توضیح داد: تا پیش از سال ۱۳۳۸ عرصه محوطه چگاه سفلی خالی از سکنه بود تا اینکه یک شرکت نفتی آمریکایی بنام ویلیام برادرز در بخش های مرکزی و شرقی محوطه مستقر شد و آسیب های فراوانی به محوطه وارد آورد با پیروزی انقلاب رفته رفته اهالی منطقه که در بخش های شمالی محوطه و حاشیه رودخانه زهره مستقر بودند محوطه چگاه سفلی را مکان مناسبی برای استقرار دیدند و متعاقب آن بخش های زیادی از محوطه را تخریب کرده و بر بخش های زیادی از آن ساکن شدند این روند به ویژه در دهه ۶۰ شدت گرفت.
وی اظهار کرد: محوطه ارزشمند و بی همتای چگاه سفلی در دشت زیدون بهبهان واقع است و بر اساس مطالعات صورت گرفته، می‌توان ادعا کرد که حتی بقایای دوران نوسنگی را در خود دارد. بنابراین می توان گفت که قدیمی ترین محوطه نوسنگی در کرانه شمالی خلیج فارس است که تاکنون شناسایی شده و می تواند در روند شناسایی و معرفی محوطه های حاشیه ای خلیج فارس نقش کلیدی داشته باشد.
مختاران توضیح داد: جدای از تخریب هایی که پیش از ابلاغ عرصه و حریم انجام شده بود هر روز با کم کاری ادارات مربوطه لطمات جبران ناپذیری بر محوطه وارد آمده و می توان گفت در سال‌های آینده دیگر چیزی از چگاه سفلی باقی نخواهد ماند با وجود اینکه مسئولان منطقه نامه های مربوط به عرصه و حریم را دریافت کرده اند و به صورت غیر قانونی شرایط تعریض و آسفالت جاده های موجود در عرصه را فراهم می آورد.
وی بیان کرد: میراث شهرستان بهبهان به بهانه دوری راه تا بخش زیدون و امکانات اندک از زیر بار مسئولیت حفاظت از میراث فرهنگی منطقه شانی خالی می کند حال پرسش این است، چه کسی وظیفه دارد تا بر مبنای امکانی که قانون در اختیارش گذاشته از میراث فرهنگی حفاظت کند؟

***با مسببان این اتفاق برخورد می‌کنیم
رییس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری بهبهان با تایید این تخریب ها به خبرنگار ایرنا گفت: متاسفانه تسطیح و تعریض جاده بر این شهر باستانی صورت گرفته است که هنوز ما عاملان دقیق این اتفاق را نمیشناسیم اما به جد پیگیر این موضوع هستیم .
کبری بوعلی افزود: هنوز میزان آسیبی که به این شهر باستانی وارد شده مشخص نیست اما قرار بود بعد از تسطیح روی آن را آسفالت کنند که با مخالفت ما جلوی این کار گرفته شد.
وی ادامه داد: برای انجام این مداخلات بر روی این شهر باستانی هیچ گونه استعلامی از اداره میراث فرهنگی بهبهان انجام نشده است و ما به لحاظ حقوقی این مساله را دنبال میکنیم.
۷۱۶۴/۶۰۰۲
خبرنگار: عاطفه جوادی**انتشاردهنده :کبری آقازری