رتبه‌ جهانی ایران در نوآوری و تولیدعلم تا پایان برنامه هفتم توسعه

به گزارش خبرنگار مهر، لایحه برنامه پنج ساله هفتم توسعه ۲۸ خرداد امسال مشتمل بر ۲۴ فصل، ۵۸ زیر فصل، ۱۱۸ ماده، ۴۰۸ بند، ۸۶ جز و ۵۵ تبصره تقدیم مجلس شورای اسلامی شد و فرآیند رسیدگی به آن از ابتدای تیر در کمیسیون تلفیق آغاز و در نهایت بررسی این لایحه در تاریخ ۱ آذرماه به پایان رسید و به شورای نگهبان ارسال شد. برنامه پنج ساله هفتم توسعه از ابتدای سال ۱۴۰۳ تا پایان سال ۱۴۰۷ اجرایی می‌شود.

فصل ۲۰ این لایحه به موضوع ارتقا نظام علمی، فناوری و پژوهشی مربوط می‌شود که دارای چندین سنجه عملکردی است و هدف کمی تا پایان برنامه هفتم مشخص شده است.

در حوزه علمی و فناوری این سنجه ها شامل؛ رتبه جهانی ایران از نظر کمیت تولید علم به استناد پایگاه‌های معتبر بین المللی، رتبه کشور در جهان از لحاظ تعداد اختراعات ثبت شده خارجی، سهم محصولات با فناوری متوسط به بالا از تولید ناخالش داخلی، رتبه شاخص نوآوری، افزایش سرمایه صندوق نوآوری و شکوفایی نسبت به سال پایه ۱۴۰۲ و … است که در جدول زیر به طور کامل به آن اشاره شده است.

همچنین در ماده ۹۸ لایحه برنامه هفتم این‌طور آمده است که به منظور فعال کردن قابلیت‌های سرزمینی و موقعیت راهبردی جمهوری اسلامی ایران و تعامل مؤثر با محیط بین المللی و منطقه‌ای اقدامات زیر انجام شود:

تدوین آئین نامه اجرایی ارتباط نخبگان ایرانی خارج از کشور

۱- در راستای ارتباط، جذب و بازگشت نخبگان و متخصصان و نقش آفرینی آنها در چرخه خدمت به کشور ماونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری با همکاری وزارت امور خارجه موظف است ظرف سه ماه از لازم الاجرا شدن این قانون، آئین نامه اجرایی ارتباط نخبگان ایرانی خارج از کشور را تهیه کرده و به تصویب هیأت وزیران برساند به نحوی که تا پایان برنامه امکان تعامل مؤثر با حداقل ۲۰ درصد از جامعه هدف فراهم شود.

امکان اشتغال و اقامت دانش آموختگان بین المللی نخبه

۲- همچنین معاونت علمی با همکاری وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی مکلف است ظرف یکسال از لازم الاجرا شدن این قانون، امکان اشتغال، اقامت و دریافت تسهیلات کنسولی دانش آموختگان بین المللی نخبه ای که تقاضای لازم برای کار آنها در کشور وجود دارد را فراهم کند. آئین نامه اجرایی این بند توسط معاونت مذکور با همکاری وزارتخانه‌های امور خارجه، کشور، اطلاعات، علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت درمان و آموزش پزشکی تهیه می‌شود و به تصویب هیأت وزیران می‌رسد.

معاونت علمی مکلف است گزارش عملکرد این بند را به تفکیک دستگاه‌های مجری به کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری مجلس در ۶ ماه یکبار ارسال کند.

در بخش دیگری از لایحه برنامه هفتم توسعه آمده است؛ به منظور اجرای قانون جهش تولید دانش‌بنیان و توسعه زنجیره ارزش تولید و عبور از خام فروشی، صادرات کلیه مواد و محصولات معدنی و صنایع معدنی فلزی و غیر فلزی و محصولات نفتی، گازی و پتروشیمی مندرج در فهرستی که توسط وزارت صنعت و معدن و تجارت و با همکاری وزارتخانه‌های امور اقتصادی و دارایی و نفت و معاونت علمی فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری تهیه می‌شود و به تصویب هیأت وزیران می‌رسد در تمام نقاط کشور مشمول مالیات و درآمد شده و حداقل نیم درصد از ارزش صادراتی آنها به عنوان عوارض صادراتی اخذ و به حساب خزانه داری کل کشور واریز می‌شود.

حقوق ورودی ماشین آلات و تجهیرات صنعتی در اختیار معاونت علمی قرار می‌گیرد

میزان قطعی این عوارض سالانه توسط دستگاه‌های مذکور تهیه می‌شود و به تصویب هیأت وزیران می‌رسد. کلیه منابع درآمدی موضوع این بند و نیز حقوق ورودی ماشین آلات و تجهیزات خطوط تولید صنعتی، معدنی و کشاورزی با پیش بینی در قوانین بودجه سنواتی و با رعایت اصل پنجاه و سوم قانون اساسی در اجرای قانون جهش تولید دانش بنیان در اختیار معاونت علمی فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری قرار می‌گیرد، به نحوی که معادل ۵۰ درصد این منابع صرف افزایش سرمایه صندوق نوآوری و شکوفایی شود.

این معاونت موظف است گزارش عملکرد خود را هر ۶ ماه یکبار در اختیار مجلس و سازمان قرار دهد.

تکلیف معاونت علمی برای تأمین زیرساخت یکپارچه در حوزه‌های پیشران و اقتدار آفرین

همچنین دولت (معاونت علمی فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری) مکلف است با همکاری دستگاه‌های اجرایی ذی ربط و سازمان و با هدف تأمین زیرساخت یکپارچه مورد نیاز در جهت بهبود زیست بوم فناوری در حوزه‌های پیشران و اقتدار آفرین، جذب و توانمندسازی نخبگان و تسهیل دسترسی به زیرساخت‌ها با مشارکت بخش خصوصی و استفاده از ظرفیت‌های قانون جهش تولید دانش بنیان در حوزه‌های زیر در سقف بودجه مصوب اقدامات لازم را انجام دهد؛ این حوزه‌ها شامل هوش مصنوعی، بار الکتریکی (کوانتوم)، زیست مهندسی، مواد و ساخت پیشرفته، ریز فناوری و میکروالکترونیک و فناوری‌های عصبی مغز و علوم شناختی هستند.

آئین نامه اجرای این بند توسط معاونت علمی با همکاری سازمان تهیه می‌شود و به تصویب هیأت وزیران می‌رسد.

داخلی سازی حداقل هر سال ۱۰ درصد از اقلام راهبردی دولت

در بند دیگری از این لایحه آمده است؛ در راستای رفع گلوگاه‌های فناورانه دستگاه‌های اجرایی و داخلی‌سازی اقلام راهبردی موضوع ماده ۱ قانون جهش تولید دانش بنیان و اجرای طرح‌های پیشران، وزارت صنعت و معدن و تجارت مکلف است با همکاری معاونت علمی و با استفاده از ظرفیت‌های صندوق نوآوری و شکوفایی و سایر ظرفیت‌های قانونی اقدامات لازم جهت داخلی سازی حداقل هر سال ۱۰ درصد از اقلام راهبردی مورد نیاز بخش خود موضوع ماده ۱ قانون مذکور را با بهره‌گیری از ظرفیت شرکت‌ها و مؤسسات دانش بنیان و جهاد دانشگاهی در صورت احراز توانمندی این شرکت‌ها و مؤسسات در تأمین کالا و خدمات موصوف توسط وزارتخانه‌های ذیربط به عمل آورند.

آئین نامه اجرایی این بند مشتمل بر نحوه احراز اقلام راهبردی و توانایی شرکت‌ها و مؤسسات مذکور با رعایت قانون جهش تولید دانش بنیان توسط وزارت صنعت معدن و تجارت با همکاری معاونت علمی و سازمان تهیه می‌شود و به تصویب هیأت وزیران می‌رسد.