دیار مینودری مقصدی مناسب برای گردشگری
خبرگزاری مهر – گروه استان‌ها: قزوین، این دیار مینودری را می‌توان آئینه تاریخ و طبیعت ایران زمین دانست. این شهر با سابقه پایتخت صفوی بیشترین آثار تاریخی ثبت شده در کشور را از آن خود کرده و می‌توان از آن به عنوان نگین تاریخ ایران یاد کرد.
مؤلف «آثار البلاد» قزوین را در آغاز قرن هفتم – پیش از حمله مغول –چنین توصیف کرده است: قزوین شهری بسیار بزرگ و پر جمعیت است. در دشتی بسیار پهناور و هموار بنا شده و مهندسان در بنای شهر نقشه‌ای کشیده‌اند که نظیرش وجود ندارد. زیرا دو شهر است یکی در آغوش دیگری آرمیده. شهر کوچک را که در وسط قرار دارد شهرستان می‌نامند که برای خود دروازه و بارو دارد. شهر بزرگ‌تر که پیرامون شهرستان واقع شده دارای برج و باروی دیگری است. باغستان‌ها و تاکستان‌ها گرداگرد باروی خارجی شهر دوم را فراگرفته و پس از آن کشتزارهای سرسبز دو شهر را در بر دارد و دو رودخانه دیزج و ارنزک از آن می‌گذرد.»
قزوین که آن را به عنوان پایتخت خوشنویسی ایران و چهارمین حرم اهل بیت در ایران می‌نامند مهد بزرگان، علما و عرفای صاحب نامی است. بزرگانی همچون علامه رفیعی، عبدالجلیل قزوینی، حمدالله مستوفی، عبیدزاکانی، دهخدا، عارف قزوینی و… تنها اندک اندیشمندانی هستند که در طول تاریخ در این خاک زرخیز زاده و یا زیسته‌اند.
مقام معظم رهبری در ۲۵ آذر ۸۲ در جمع مردم قزوین در رابطه با برجستگان تاریخی قزوین بیان می‌کنند «هشتصد سال پیش، دانشمندی درباره قزوین کتابی نوشته است به نام «التدوین» که سه جلد است. در آن تاریخ، سه جلد کتاب شرح حال شخصیت‌های علمی و فرهنگی و دینی و سیاسیِ قزوین را تهیه کرده است. این سوابق، خیلی حائز اهمیت است. آن زمان که خیلی از شهرهای ایران روستای کوچکی بود یا اصلاً نبود، در قزوین آن‌قدر عالم و شخصیت و چهره معروف وجود داشت که سه جلد کتاب «التدوین» درباره شرح حال اینهاست.»
معظم له در همین روز در بخش دیگری از سخنان خود بیان می‌کنند «در جایی خواندم که نتیجه آنچه از مطالعات مربوط به قزوین و استان قزوین به‌دست می‌آید، این است که به قدری از این شهر شخصیت‌های برجسته، از فقیه و حکیم و طبیب و ریاضیدان و مورّخ و هنرمند برخاسته که اگر کسی بخواهد اسم همه آنها را بگوید، اقلاً دو سه ساعت وقت لازم است».
همچنین بزرگانی همچون شهید رجایی، شهید بابایی، شهید لشگری، مرحوم ابوترابی و… نیز از بزرگان معاصری هستند که نام آنها در تاریخ انقلاب به زیبایی می‌درخشد.
در این گزارش به بخشی از ظرفیت‌های تاریخی، مذهبی و فرهنگی شهر اشاره شده است.
امامزاده حسین (ع) نگین پرتلالو در قزوین
بدون شک آستان مقدس امامزاده حسین (ع) را می‌توان یکی از مهمترین مراکز گردشگری مذهبی در استان قزوین دانست.
شاهزاده حسین فرزند بلافصل حضرت علی ابن موسی‌الرضا است که از قرن سوم به بعد به زیارتگاه مردم این دیار تبدیل شده است.
عبدالجلیل قزوینی در قرن ششم از احترام فوق‌العاده این دیار به این امامزاده واجب‌التعظیم اشاره کرده و عنوان کرده است «اهل قزوین اعم از شیعه و سنی به تقرب به زیارت ابوعبدا… الحسین بن رضا می روند».
اما بنای شکوهمند این امامزاده نیز به خودی خود یک جاذبه گردشگری است. این بنا در حمله مغول و دوره صفوی آسیب‌های زیادی دیده اما بارها بازسازی شده است.
آستانه سردر شمالی توسط سعدالسلطنه فرماندار قزوین در زمان ناصرالدین شاه بازسازی شده و نقوش هندسی، تزئینات کاشی هشتی زیبای ورودی، درهای بلند و شش مناره کوچک بر فراز آن، تشخص ویژه‌ای به بنا بخشیده است. صحن بزرگ امامزاده که با ۵۲ ایوانچه گرداگرد بقعه را فراگرفته نمونه اعلای هنر کاشیکاری و معماری دوره قاجار است.
عمارت بقعه که در وسط صحن قرارگرفته، شش گوشه و مزیّن به آئینه کاری با طرح جقّه بتّه و قابسازی هایی بیضوی از گچبری و کاشی کاری نفیس است. دو نگاره دیواری از نقاشان قاجاری در حرم مطهر و کتیبه‌هایی از خوشنویسان آن دوره در چهار رواق کوچک پیرامون حرم خودنمایی می‌کند.
چهارانبیاء مدفن ۴ پیامبر از قوم بنی اسرائیل
اما چهارانبیاء را نیز باید یکی از مهمترین جاذبه‌های گردشگری مذهبی در قزوین دانست. این بقعه که در میدان آزادی قزوین و در سمت غربی باغ فرهنگی چهلستون قزوین قرار دارد مدفن ۴ پیامبر از قوم بنی اسرائیل با نام سلام، سهولی، سلوم و القیا است.
گفته می‌شود آنان پیامبرانی هستند که مژده میلاد مسیح را از اورشلیم به سوی شرق آورده‌اند.
از اسناد موقوفات صفویه برمی آید که این مکان در پایان قرن یازدهم هجری زیارتگاهی مورد احترام بوده و باغ‌هایی را بر آن وقف کرده‌اند.
علاوه بر چهار پیامبر نامبرده، مقبره امامزاده صالح بن حسن مجتبی (ع) را نیز در همین مکان می‌دانند.
چهل ستون نماد تاریخ قزوین در قلب شهر قزوین
کاخ موزه چهلستون که با نام کلاه فرهنگی نیز شناخته می‌شود از آثار برجسته عصر صفوی است. این بنای زیبا تنها کوشک باقی مانده از مجموعه کاخ‌های سلطنتی روزگار شاه طهماسب است.
این بنا که توسط معماری ترک در دو طبقه ساخته شده دارای تالارها و اتاق‌هایی کوچک است. همچنین نقاشی‌های دیواری طبقه اول نمونه‌ای از هنر نگارگری مکتب قزوین و دارای شهرت جهانی است.
گفته می‌شود بنای هشت بهشت اصفهان با گرته برداری از این اثر که هم اکنون موزه قزوین است ساخته شده است.
حسینیه امینی‌ها مجموعه‌ای از شگفتی
یکی از مهمترین جاذبه تاریخی قزوین در حوزه عمارت‌ها را باید در عمارت بی نظیر و بی مانند حسینیه امینی‌ها دانست. مجموعه‌ای که چشم هر بیننده‌ای زیبا پسندی را خیره می‌کند.
عمارت زیبای حسینیه امینی‌ها در سال ۱۲۷۵ قمری توسط محمدرضا امینی که از تجار برجسته عصر خود بود در ۲ طبقه ساخته شد.
این حسینیه در سه تالار شرقی و غربی ساخته شده که به وسیله پنج دری‌هایی مشبک و زیبا و همچنین متحرک از یکدیگر جدا می‌شوند.
تالار میانی که بزرگ‌تر از دو تالار دیگر است به طول ۱۸ و عرض ۵ متر ساخته شده و طول و عرض دو تالار دیگر، هر یک حدود ۱۰ متر است.
آمیختگی حساب شده و زیبای تزئینات گچ بری، نقاشی روی چوب و آئینه کاری در سقف، دیوارها، طاقچه‌ها، رف ها و دیوار واره های چوبی بسیار چشمگیر و در حد شاهکار است. دو اتاق شمالی و جنوبی نیز در شرق و غرب تالارها وجود دارد که از تزئینات کمتری برخوردار است. سردابه، آشپزخانه، انبارها و شربت خانه در طبقه زیرین حسینیه واقع شده است.
این حسینیه زیبا محل ساخت فیلم زیبای شب دهم بوده است.
الموت
در امتداد درهای طولانی که از شمال قزوین شروع می‌شود و تا کناره‌های دریای خزر امتداد می‌باید روستاهای پراکنده‌ای وجود دارد که از قرن‌ها پیش الموت نامیده می‌شود، از شمال با استان‌های گیلان و مازندران، از شرق به استان البرز و از جنوب به استان قزوین محدود است.
در الموت بیش از پانصد روستا و ده‌ها مکان برای گشت و گزار وجود دارد که هرکدام می‌تواند مقصد خوبی برای سفر یک‌روزه باشد.
بازدید از قلعه‌ها و بناهای تاریخی و بافت روستایی، دیدن تخصصی پرندگان مثل عقاب، کبک و انواع دیگر، غارنوردی، صخره‌نوردی در منطقه نمونه اندج و گرمارود، ستاره نگری و رصد قمرهای منظومه شمسی ازجمله مواردی است که در سفر به الموت می‌توان تجربه کرد.
مسیر دسترسی: بعد از عبور از آزادراه تهران قزوین و نرسیده به میدان مینودر و طی مسافتی حدود ۴ ساعت به قلعه الموت می‌رسید.
کلیسای کانتور
محوطه نسبتاً وسیعی که اینک به خیابان‌های دارایی، بوعلی و خیام محدود می‌شود – شمال محله پنبه ریسه – در اواخر دوره قاجار در اختیار اتباع دولت روسیه قرار داشت. علاوه بر ساختمان کنسولگری روسیه در قزوین، تأسیسات دیگری نظیر منبع آب، سالن تئاتر و باله و … در آن برای استفاده مهندسان و کارکنان روسی شاغل در پروژه راه شوسه قزوین احداث شده بود.
از جمله این بناها کلیسای کوچکی است که در جنوب شرقی این مجموعه واقع شده و به نام کلیسای کانتور شناخته می‌شود. در این اثر، پلان چند ضلعی نامنظم، نمای آجری قرمز پوشش شیروانی گنبدها به همراه آجر لعابدار و نو آوری در فرم‌های تزئینی هندسی، معماری کاملاً متفاوتی با سایر بناهای استان ارائه می‌شود.
غار ولی با قدمتی ۲۵۰ میلیون ساله
این غار در ۵ کیلومتری جنوب غربی روستای گشنه رود از بخش رودبار شهرستان با مختصات ۴۹/۵۲/۵۵ درجه طول شرقی و ۳۶/۳۴/۲۰ درجه عرض شمالی در ارتفاع ۱۶۲۰ متری از سطح دریا قرار دارد.
این غار حدود ۲۵۰ میلیون سال قبل بر اثر انحلال سنگ‌های آهکی سازند روته تشکیل شده و متعلق به دوره پرمین و اواخردوران زمین شناسی است. این غار ازنوع مرطوب بوده و دارای یک تالار اصلی و چند تالار فرعی به مساحت حدود یکصدمتر و ارتفاع بیست متر می‌باشد که هوایی ساکن و سرد دارد.
متأسفانه استالاکتیت‌ها و استالا کمیت‌های بسیار زیبا وحجیم آن به دلیل دسترسی، نسبتاً دستخوش تخریب سودجویان قرار گرفته وچکیده ها و چکنده های فراوانی توسط غارتگران شکسته و به یغما رفته است. بعضی شواهد از انسان زی بودن این غار درگذشته‌های دور حکایت دارد.
قلعه الموت محل استقرار حسن صباح
یکی از مهمترین این قلعه‌ها، قلعه الموت است که از آن به عنوان دژ حسن صباح و یا قلعه حسن صباح نیز یاد می‌شود.
این قلعه که در منطقه الموت قزوین و شمال شرقی روستای گازرخان (قصر خان) قرار دارد بر فراز صخره‌ای به ارتفاع ۲۱۶۳ متر از سطح دریا ساخته شده است.
بگفته حمدالله مستوفی مورخ بنام، این بنا توسط «داعی الی الحق حسن بن زید» بنا شده است و حسن صباح درسال ۴۸۳ هجری قمری این قلعه را تصرف کرد واکنون به نام دژ حسن صباح نیز نامیده می‌شود.
عمده شهرت دژ به علت فعالیت‌های نظامی، امنیتی حسن صباح در آن بوده است.
بدون شک قزوین می‌تواند به مقصدی مناسب برای گردشگران تبدیل شود. این در شرایطی است که تکمیل ظرفیت‌های گردشگری و رفع کمبودهای زیرساختی در حوزه اقامت با برنامه ریزی و در سریع‌ترین زمان رفع شود.
رشد ۳۸ درصدی گردشگری در قزوین به نسبت سال ۹۸ نشان داد این استان می‌تواند در سایه تکمیل زیرساخت‌ها و تبلیغات مناسب به یک مقصد گردشگری مناسب تبدیل شود.
منبع: مهر
