ارتباط همه پرسی استقلال اقلیم با اسناد موسسه آمریکایی بروکینگز

خبرگزاری مهر، گروه بین الملل–پیمان یزدانی: احزاب سیاسی کرد عراق روز چهارشنبه مورخه ۱۷ خرداد با اجرای همه پرسی استقلال منطقه کردستان در روز ۲۵ سپتامبر (۳ مهر) موافقت کردند.

در پی انتشار این خبر منابع عراقی اعلام کردند که این تصمیم به دنبال نشست مسعود بارزانی رئیس اقلیم کردستان با احزاب کردی اتخاذ شد.

این همه پرسی با دعوت از ناظران سازمان ملل و تحت پشتیبانی آنها دنبال شده تا بتوانند در گام بعدی که به گفته مقامات اقلیم کردستان عراق، ممکن است ۲ تا ۱۰ سال طول بکشد به استقلال کردستان عراق و تشکیل «کشور کردستان» بینجامد.

در پی این تصمیم احزاب اقلیم کردستان عراق، تمامی همسایگان عراق ایران، ترکیه، سوریه، به مخالفت شدید با برگزاری این رفراندوم پرداخته اند و این در حالی است که متحدان عرب کلیدی آمریکا در منطقه یعنی عربستان و امارات متحده عربی از برگزاری این همه پرسی که تبعات گسترده فراوانی برای صلح و ثبات منطقه در پی خواهد داشت، حمایت کرده اند.

تحولات اخیر موجب شد تا خبرنگار مهر گفتگویی با «آنتونی کارتولوچی» کارشناس ژئوپلیتیک و تحلیلگر آمریکایی داشتبه باشد.

*«سرگئی سورویکین» فرمانده نیروهای روسیه در سوریه از تبانی نیروهای آمریکایی و نیروهای کرد سوری متحد آن با گروه تروریستی داعش خبر داده و گفته است داعش مناطق تحت سیطره خود را به آمریکا و نیروهای مسلح کرد سوری واگذار می کند و در عوض آنها مسیر را برای حرکت داعش به مناطق تحت کنترل ارتش سوریه و تدمر باز می کنند. نظر شما در این خصوص چیست؟

آمریکا با پذیرش گزارش درز کرده سال ۲۰۱۲ آژانس اطلاعاتی وزارت دفاع خودش، اعتراف کرد که آمریکا و متحدان منطقه ایش به دنبال ایجاد یک کشور با اصول سلفی (داعش) در شرق سوریه هستند که هدف صریحش منزوی کردن دولت سوریه است. آنچه که داعش در حال حاضر انجام می دهد هم دقیقا همین کار است. بررسی برخی اسناد دیگر آمریکایی از جمله گزارش «کدام راه به سوی ایران؟» سال ۲۰۰۹ موسسه بروکینز نشان می دهند که محصور و منزوی کردن دولت سوریه به ویژه از طریق جنگ نیابتی در شرق این کشور با هدف نه تنها منزوی کردن سوریه صورت می گیرند بلکه با هدف منزوی کردن ایران نیز است.

درگیری ها در سوریه با آرزوهای آمریکا برای سرنگونی نظام ایران و منزوی و تضعیف کردن روسیه و چین ارتباط مستقیم دارند. اینکه آمریکا با داعش نمی جنگد جای تعجب نیست زیرا داعش نیرویی نیابتی است که تعمدا از سوی خود آمریکابرای مقابله با دولت سوریه و نهایتا ایران ایجاد شده است.

در حال حاضر آمریکا در تلاش است تا یک جبهه کردی واحد به وجود آورد که احتمالا بعد از «استقلال» ماموریتش سریعا تغییر خواهد کرد و ماموریتش ایجاد اراضی جدید از طریق اقدامات مسلحانه خواهد بود که این مناطق شامل شمال عراق و شرق ایران نیز خواهند بود. هر اقدامی که آمریکا از طریق کردهای مسلح بخواهد علیه ایران در آینده انجام دهد به همراهی تروریست های داعش و تروریست های مستقر در مرزهای شرقی ایران که از سوی آمریکا حمایت می شوند نیز حساب خواهد کرد.

به عبارتی دیگر وضعیت امروز در شرق و جنوب شرق سوریه همانطور که این فرمانده روسی گفته است تحقق مو به موی اسناد سیاست آمریکا است که سال ها پیش برای جنگ نیابتی علیه ایران و متحدانش و تحکیم هژمونی آمریکا در خاورمیانه تهیه شده، است.

*تاثیر تسلیح کردهای سوری به چه میزان در تغییر مواضع آنها نسبت به دمشق موثر بوده است؟ نیروهای کرد سوری حداقل در گذشته اقدامی علیه دولت سوریه نداشته اند ولی به نظر می رسد بعد از تسلیح توسط آمریکا تغییر رویه داده اند؟

واژه «کرد» که توسط تمامی طرف ها بکار برده می شود کمی گیج کننده است زیرا در حال حاضر نیروهای کرد مختلفی وجود دارند بخشی از آنها با دولت سوریه همکاری می کنند و برخی با نیروهای روسیه و ایران. همچنین جناح هایی هم وجود دارند که با آمریکا همکاری می کنند. این همکاری ها دامنه وسیعی دارد؛ از همکاری های عملگرایانه گرفته تا فرصت طلبانه. رهبران نخبه و متفکر کرد می دانند که وعده های آمریکا برای خودمختاری و استقلال غیرواقع بینانه است زیرا نه تنها آمریکایی ها ناچارا به آنها خیانت خواهند کرد بلکه این خودمختاری و یا استقلال برای مردم کرد فاجعه بار خواهد بود.

آن دسته از نیروهای کردی که سرگرم همکاری با آمریکایی ها در جنگ های نیابتی هستند باید سریعا از دیگر مردم کرد تمییز داده شوند و تلاش هایی از سوی دولت سوریه و متحدانش صورت گیرد تا به جناح های کرد طرح هایی واقع بینانه برای دوره  پساجنگ داده شود؛ هر چند داده شده ولی این مسئله باید ادامه یابد. همچنین تلاش هایی باید صورت بگیرند تا اهداف واقعی سیاستمداران آمریکایی را افشاء کنند، اهدافی که در گزارش های موسساتی مثل بروکینگز آمده است. باید افشا شود که آمریکایی ها از کردها صرفا به عنوان «نایبان نژادی» (Ethnic Proxies) در جنگ استفاده می کنند و این مسئله نهایتا صرفا تامین کننده منافع واشنگتن است.

با اینکه در چنین شرایطی تمامی فرصت طلب های منطقه ای وسوسه می شوند که در کنار آمریکا باشند، اما باید سوریه و متحدانش از طریق دیپلماسی کارآمد مانع از این شوند که اکثریتی در این حماقت ژئوپلیتیک غرق شوند.

*وال استریت ژورنال از مذاکرات محرمانه روسیه و آمریکا بدون اطلاع ایران برای ایجاد مناطق کاهش تنش در مناطق جنوب شرق سوریه خبر داده است. نظر شما در این باره چیست؟

این روزها به صحت بسیاری از چیزها که از رسانه های غربی منتشر می شوند نمی توان اعتماد کرد. با اینحال روسیه به دفعات برای مصالحه در خصوص سوریه با واشنگتن وارد مذاکره شده است تا هم مانع از اجرای طرح های آمریکا در سوریه شود و هم یک راه خروج آبرومندانه از درگیری های سوریه برای آمریکا فراهم کند.

در حالیکه روسیه به احتمال زیاد می داند که این تلاش ها بیهوده است ولی سعی می کند مشروعیت دیپلماتیک را در درگیری های سوریه که نکته ای کلیدی است ایجاد کند تا در صورت نیاز اقدامات تهاجمی تر اتخاذ کند. به عبارتی دیگر اگر روزی لازم شود که روسیه برای حل درگیری ها در سوریه راه حل تهاجمی اتخاذ کند این مذاکرات و گفتگوهای طولانی به روسیه کمک خواهند کرد تا توسل روسیه به تاکتیک های خشن تر را توجیه کند.

*اقلیم کردستان عراق روز ۲۵ ستامبر(سوم مهرماه) را زمان برگزاری همه پرسی استقلال از بغداد اعلام کرده است. ارزیابی شما در این خصوص چیست؟ چرا با وجود مخالفت بغداد و دیگر کشورهای همسایه اربیل بر این مسئله اصرار می کند؟

بسیاری از احزاب کرد همکاری های بسیار نزدیکی با آمریکا دارند و به اشتباه بر این باورند که استقلال برای آنها صلح و شکوفایی به ارمغان خواهد آورد. عراق مخالف این امر است زیرا از معامله با آمریکا درس هایی گرفته است. اگر به یاد بیاورید آمریکا اولین کشوری بود که در ابتدا از صدام حسین حمایت کرد و بعدا با تهاجم به وی کشور عراق، ملت عراق و منابع آن را ویران و نابود کرد و صدام حسین و پسرانش را کشت.  این درسی است که برخی مقامات کرد عراقی باید به آن توجه داشته باشند که ظاهرا ندارند.

یک منطقه مستقل کرد بدون حمایت های بغداد، واحد بسیار زیادی ضعیف و آسیب پذیری خواهد بود و همواره باید به متحدان آمریکایی اش وابسته باشد. البته اینکه تا چه حد هم واقعا مستقل خواهد بود باز مسئله دیگری است. استقلال کردها همچنین به معنی شکاف های بیشتر در منطقه و افزایش درگیری ها خواهد بود امری که راه را برای سیاست خارجی آمریکا در منطقه یعنی ایجاد جنگ نیابتی علیه ایران هموار خواهد کرد. حقیقت امر این است که آمریکا حاضر به دادن استقلال به کردها است در صورتیکه آنها حاضر به پرداخت هزینه اش یعنی مشارکت در جنگ نیابتی علیه ایران باشند.

دوباره تکرار می کنم در گزارش «کدام راه بسوی ایران؟» سال ۲۰۰۹ موسسه بروکینگز از شبه نظامیان کرد، بلوچ و عرب به عنوان «نایبان نژادی» نام برده شده است. شکل گیری مناطقی که درآن گزارش از آنها به عنوان «مجاری و پناهگاه های امن»(Conduit and Safe Haven) نام برده شده است در سوریه ، عراق و تا حدودی در ترکیه و پاکستان اتفاقی نیست.